Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Yabancılara stopaj kararı piyasayı bozdu PDF Yazdır e-Posta
17 Ekim 2009

Image

Yabancı yatırımcıların finansal yatırım araçlarından elde ettiği kârlara getirilen sıfır stopaj uygulamasını Anayasa Mahkemesi iptal etti.

Yerli yatırımcılardan hisse senedi piyasası dışındaki işlemlerden yüzde 10 stopaj alınıyor. Hükümete yerli ve yabancı yatırımcı arasındaki eşitsizlik getiren uygulamayı 9 ay içinde değiştirmesi için süre tanındı. Hükümetin önünde iki seçenek var. Ya yerliye de stopajı kaldıracak ya da yabancıya yüzde 10 stopaj getirecek. Şayet yerliye de stopaj uygulaması kalkarsa devlek 600 milyon liralık geliri kaybedecek. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 9 aylık süre boyunca sıfır stopaj uygulamasının devam edeceğini söyledi. Hükümetin Stopajın yerli ve yabancıda eşitleneceği yönündeki haberlerin ardından 50.500 seviyelerine kadar gerileyen İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Bakan Şimşek'in piyasalarda sorun yaratmayacak bir düzenleme yapılacağı açıklamalarının ardından hafif toparlandı.

CHP'nin açtığı dava sonucu Anayasa Mahkemesi, Gelir Vergisi Kanunu'nun (GVK) geçici 67'nci maddesinde yer alan yabancı yatırımcıların menkul kıymet kazançlarına yüzde sıfır vergi uygulanmasına (sıfır stopaj) ilişkin maddeyi iptal etti. Mahkeme, GVK'da yer alan yatırım indiriminde süre sınırlaması, ücretlilerin de yüzde 35'lik vergi tarifesine dahil olması ve geçici 67'nci maddede dar mükellefler için öngörülen tevkifat hükümlerini iptal ettiğini perşembe günü gece yarısından sonra internet sitesinde duyurdu.

Mahkeme, yabancı yatırımcılarla ilgili iptal kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasını takip eden 9'uncu ayın sonunda yürürlüğe girmesini öngördü. Ayrıca bu yılın sonunda sona erecek olan yatırım indirimine ilişkin de bir iptal kararı verildi. Mahkeme, yatırım indirimiyle ilgili geçici 69. maddede yer alan 2006, 2007 ve 2008 ibarelerini de iptal etti. Bu şekilde yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması da ortadan kalktı. Mahkeme, yatırım indirimiyle ilgili iptalin, kararın Resmi Gazete'de yayımıyla birlikte yürürlüğe girmesine hükmetti.

Maliye'nin önünde iki şık var
Faiz gelirlerinden stopaj alınmasını içeren düzenleme 2006'da çıkarıldı. Düzenlemeyle yerli yatırımcıların elde ettiği faiz gelirlerinden yüzde 15 stopaj alınması, yabancıların elde ettiği faiz gelirlerinden de stopaj alınmaması uygulaması getirildi. Geçen yıl ise yerli yatırımcının hisse senedi piyasasında yani borsada yaptıkları işlemlerden elde ettiği gelirden de stopaj alınmaması kararlaştırıldı. Mevcut sistemde yerli yatırımcıdan başta bono olmak üzere repo ve yatırım fonlarından yüzde 10 stopaj kesiliyor. Bakanlar kurulu, yasada yüzde 15 olarak belirtilmesine rağmen aldığı yetki ile oranı yüzde 10 olarak uygulamıştı.

Mahkeme yeni düzenleme için hükümete 9 ay süre verdi. Ancak Maliye'nin alacağı karar özellikle Hazine'nin borçlanmasını yakından ilgilendirecek. Maliye ya yabancılardan stopaj almaya başlayacak ya da yerlilerin stopajını yabancılarla eşit hale getirip sıfırlayacak. Eğer yerli yatırımcının stopajı sıfırlanırsa bu sefer bütçede gelir kaybı oluşacak. Maliye, oranı düşürerek hem yerli hem de yabancı yatırımcılardan eşit stopaj alma yoluna da gidebilir. Stopajdan yaklaşık 600 milyon TL gelir elde edildiği tahmin ediliyor. Çünkü Maliye bu rakamı açıklamıyor. Oran düşürülürse de bütçenin önemli bir kaybı olacak.

Yatırım indirimde süre sınırı kalktı
Anayasa Mahkemesi, bu yıl sona erecek olan yatırım indirimiyle ilgili düzenlemeyi de iptal etti. Yasa çıkarken Kurumlar Vergisi oran olarak indirilmiş, yatırım indirimi istisnası kaldırılmış ve 3 yıllık bir geçiş süresi getirilmişti. Maliye Bakanlığı yetkilileri, konuya ilişkin hemen bir çalışma başlattıklarını belirterek konunun şu anda boşlukta olduğunu, durumun hukukçularla tartışıldığını söylediler.


BAKAN ŞİMŞEK'E GÖRE SIKINTI YARATMAZ
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise iptal kararının sıkıntı yaratmayacağını bildirdi ve yeni bir düzenlemeye kadar mevcut uygulamaların aynen devam edeceğini söyledi. Şimşek, bu aşamada Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararını beklediklerini belirterek "Piyasalar açısından ve mevcut uygulamanın devamı açısından bir sorun yaşanmayacak. Herhangi bir tereddüte mahal yok" dedi. Şimşek, Anayasa Mahkemesi'nin ücret gelirlerine ilişkin düzenleme için de kendilerine 6 aylık bir süre tanıdığını kaydetti. Verilen süre içinde bütçe disiplini ve Orta Vadeli Mali Program çerçevesinde çalışmada bulunacaklarını söyleyen Şimşek gerekli düzenlemeyi yapacaklarını kaydetti.


ANALİSTLER NASIL YORUMLADI

Garanti Bankası Ekonomik Araştırmalar Müdürü Ali İhsan Gelberi
KARAR, FAİZLERİ YÜKSELTEBİLİR
Karar özellikle yılbaşından sonra yüklü ödemeleri olan Hazine ihalelerini etkileyebilir ve faizler yükselebilir. Kararla birlikte belirsiz bir durumun ortaya çıktı. Mahkeme, düzenlemeyi birkaç ay önce iptal etseydi bu kadar tepki olmazdı. Ama artık Merkez Bankası'nın da faizlerde indirme marjı bitti. Bu nedenle faize etkisi artacak.

Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB) Başkanı Nevzat Öztangut
BORÇLANMA DENGELERİ ETKİLENİR
Mahkeme kararı eşitlik ilkesine yönelik bir düzenleme ve bono ile döviz vadeli işlem kontratları piyasasını etkileyecek. Hisse senedi piyasasında yerli ve yabancı yatırımcıdan alınan vergide farklılık yok. Bu karar karşısında Hazine'nin borçlanma dengeleri söz konusu, vergi gelirleri söz konusu. Bütün bunlara ilişkin hükümetin hesap kitap yapıp bir açıklama yapmasını beklemek lazım.


http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=131080