Gelir vergisi tahsilatı, 2009 yılının 11 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.4 oranında gerileyerek 33 milyar 724.1 milyon TL olurken, motorlu taşıtlar özel tüketim vergisi (ÖTV) tahsilatı yüzde 22.6 azaldı. Dayanıklı tüketim malları ÖTV tahsilatında ise devletin kaybı yüzde 22.1 oldu. 2009'un Ocak-Kasım döneminde devletin tahsil ettiği KDV gelirlerinde canlandırma paketlerinin etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.4'lük artış yaşandı. 11 aylık dönemde ithalde alınan KDV geliri ise geçen yıla göre yüzde 17 azalırken, dış ticaretten alınan vergilerin tahsilatında yüzde 16.7'lik bir düşüş yaşandı.

    Maliye Bakanlığı verilerine dayanarak yapılan hesaplamaya göre ekonomik kriz sürecinde ilk tepkinin hissedildiği kesimi oluşturan "gelir vergisi" tahsilatı, 2009 yılının 11 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.4 oranında gerileyerek 33 milyar 724.1 milyon TL oldu. 2009 yılı gelir vergisi tahsilatı, yüzde 5.53 olarak gerçekleşen yıllık TÜFE'den arındırıldığında, reel bazda devletin kasasına giren gelir vergisinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.7 gerileme yaşandığı görüldü.

    2009 yılının 11 aylık döneminde kurumlar vergisinde yüzde 6.3 oranında cari artış yaşanırken, reel bazda artış oranı yüzde 0.4 ile sınırlı kaldı. Geçen yıl Ocak-Kasım döneminde 16 milyar 606.4 milyon TL kurumlar vergisi tahsilatı yapan devlet, bu yıl aynı dönemde 17 milyar 650.4 milyon TL'yi kasasına koydu. Kurumlar vergisinde yaşanan artışta, bankacılık sistemindeki faizlerin düşmesiyle oluşan kamu kağıtlarından oluşan karlılıkların etkisi büyük oldu.

    En önemli dolaylı vergi kalemi sayılan ve tüketim eğiliminin başlıca göstergesi kabul edilen katma değer vergisinde (KDV) 11 aylık tahsilat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.4'lük bir cari artışla 17 milyar 255.7 milyon TL oldu. Yıllık enflasyon arındırıldığında, KDV tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.25 oranında reel artış yaşandı. Geçen yıl aynı dönemde KDV tahsilatı 15 milyar 486.9 milyon TL düzeyinde gerçekleşmişti. KDV tahsilatında yaşanan artışta, hükümetin açıkladığı canlandırma paketlerinin etkisiyle piyasada yaşanan canlanmanın etkisi büyük oldu. 2009 yılının 11 ayına gerçekleşen rakamlar da, bu etkiyi doğruladı. Ocak ayında 1 milyar 944.4 milyon TL dahilde alınan KDV tahsilatı yapılırken, Şubat'ta bu rakam 1 milyar 287.7 milyon TL'ye gerilemişti. Mart'ta KDV tahsilatı 922.9 milyon TL oldu. Mart'ta açıklanan canlandırma paketiyle dahilde alınan KDV tahsilatı Nisan'da yüzde 148'lik artışla 2 milyar 290.5 milyon TL'ye çıkarken, Mayıs'ta 1 milyar 432.6 milyon TL, Haziran'da 1 milyar 638.8 milyon TL, Temmuz'da 1 milyar 483.4 milyon TL, Ağustos'ta 2 milyar 461.5 milyon TL, Eylül'de ise 1 milyar 739.9 milyon TL oldu. Ekim ayında 1 milyar 971 milyon TL olarak gerçekleşen KDV tahsilatı, Kasım ayında 83 milyon TL'de kaldı. Maliye Bakanlığı katma değer vergisi tahsilatında görülen azalışın nedenini, son ödeme tarihinin 26 Kasım olması ve bu tarihi izleyen dört günün resmi tatil olması nedeniyle, bankalarca yapılan tahsilatların saymanlık hesaplarına intikal ettirilmesinin Aralık ayına kalmasından kaynaklandığını açıkladı. Maliye, aynı durumun, Kasım ayı gelir vergisi tahsilatı için de geçerli olduğunu bildirdi.

    Ocak-Kasım döneminde, KDV gibi tüketicilerin satın aldıkları ürünlerinin fiyatı içinde tahsil edilen özel tüketim vergisinde (ÖTV) yüzde 2.6'lık bir artış yaşandı. Reel bazda ise yüzde 3.1 oranında gerileme yaşandı. Özel tüketim vergisi tahsilatı 2008 yılının Ocak-Kasım döneminde 38 milyar 511.7 milyon TL olarak gerçekleşirken, 2009'un aynı döneminde 39 milyar 519.4 milyon TL oldu. Özellikle her iki canlandırma paketinde de yer alan motorlu taşıtlar ve dayanıklı tüketim maddelerinden alınan ÖTV gelirinde büyük bir gerileme dikkat çekti. Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV, yılın 11 aylık döneminde geçen yılın eş dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 22.6 oranında düşerken, söz konusu gelir enflasyondan arındırıldığında gerileme reel bazda yüzde 27'ye ulaştı. Geçen yıl 11 ayda motorlu taşıtlardan yapılan ÖTV tahsilatı 3 milyar 506.3 milyon TL iken, 2009'un aynı döneminde 2 milyar 712.6 milyon TL'de kaldı. Söz konusu dönemde dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV geliri de geçen yıla göre yüzde 22.1 azaldı. Dayanıklı tüketim mallarından devletin topladığı gelir, enflasyondan arındırıldığında, geçen yıla göre vergi gelirindeki azalış yüzde 26.4'e çıktı. 2008 yılının Ocak-Kasım döneminde dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV'den 928.1 milyon TL'lik gelir elde eden Maliye Bakanlığı'nın, 2009'un aynı döneminde 723 milyon TL gelir elde ettiği belirlendi.

    Alkollü içkilerden alınan verginin artırılmış olması nedeniyle, birçok kalemde gelir kaybına uğrayan devlet, 2009 yılının 11 aylık döneminde alkollü içkilerden aldığı ÖTV gelirini yüzde 7 oranında artırdı. 2009 yılının Ocak-Kasım döneminde alkollü içeceklerden toplam 1 milyar 838.1 milyon TL'lik ÖTV geliri elde edilirken, geçen yıl bu rakam 1 milyar 966.8 milyon TL düzeyinde gerçekleşmişti. İkinci canlandırma paketinde 50 kuruşluk maktu zammın yapıldığı tütün ürünlerinden, 2009 yılının 11 ayında yüzde 6.6'lık bir artışla 10 milyar 570.1 milyon TL gelir elde edildi. Geçen yıl söz konusu dönemde 9 milyar 917.5 milyon TL'lik ÖTV geliri elde edilmişti. Alkollü içkilerden elde edilen gelir enflasyondan arındırıldığında geçen yılın aynı dönemine göre reel yüzde 1 oranında artış yaşanırken, tütün ürünlerinden elde edilen reel ÖTV gelirindeki artış yüzde 0.7'yle sınırlı kaldı.
    
    Petrol ve doğalgaz ürünlerinde ÖTV tahsilatı yüzde 5,5 arttı

    Talep daralması nedeniyle ithalatın azaldığı petrol ve doğal gaz ürünlerinden elde edilen ÖTV geliri, hükümetin yaptığı vergi artışları nedeniyle geçen yıla göre yüzde 5.5 oranında yükseldi. Geçen yıl 11 aylık dönemde petrol ve doğalgaz ürünlerinden 22 milyar 130.8 milyon TL ÖTV geliri elde edilirken, bu yıl aynı dönemde 23 milyar 347.8 milyon TL'lik ÖTV tahsil edildi. Söz konusu tahsilat enflasyondan arındırıldığında geçen yılın aynı dönemine göre reel bazda yüzde 0,3'lük bir gerilemeye işaret etti. Kolalı gazozlardan yapılan ÖTV tahsilatı, 11 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.26'lık bir artışla 199 milyon TL oldu. Kolalı gazozlardan elde edilen ÖTV geliri enflasyondan arındırıldığında geçen yıla göre yüzde 1.5'lik bir gerileme dikkat çekti.

    Ocak-Kasım döneminde dahilde üretilip satılan mallardan elde edilen KDV geliri artarken, ithal ürünlerden yapılan KDV tahsilatında ise hızlı bir düşüş yaşandı. Anılan dönemde ithal ürünlerde KDV tahsilatının toplam tutarı cari olarak yüzde 17, reel bazda yüzde 21.6 azalarak 27 milyar 865.8 milyon TL'den 23 milyar 134.6 milyon TL'ye geriledi. Gümrük vergileri ve diğer işlem vergileriyle birlikte 11 ayda dış ticaretten elde edilen toplam vergi geliri 30 milyar 460.8 milyon TL'den 25 milyar 369.1 milyon TL'ye indi.

    Ocak-Kasım döneminde cep telefonu ile yapılan konuşma bedelleri üzerinden faturalara yansıyan özel iletişim vergisinde toplam tahsilat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6.4 oranında geriledi. 2008 yılının söz konusu döneminde 4 milyar 190.1 milyon TL olan özel iletişim vergisi tahsilatı, bu yıl 3 milyar 923.3 milyon TL'ye düştü. Bunda GSM operatörlerinin başlattığı kampanyalar etkili oldu.

    Resmi dairelerde yapılan çeşitli işlemler dolayısıyla yurttaşlardan Ocak-Kasım döneminde yüzde 0.8 artışla 3 milyar 628.5 milyon TL damga vergisi tahsilatı yapıldı. Banka ve sigorta işlemleri yapanlar 11 aylık dönemde devlete toplam 3 milyar 747 milyon TL, şans oyunu oynayanlar 360.7 milyon TL vergi ödedi. Devlet dairelerinde yapılan çeşitli işlemler, çıkarılan ya da yenilenen resmi belgeler dolayısıyla yurttaşlardan 11 ayda toplam 4 milyar 200.1 milyon TL harç alındı. Tahsilat tutarı reel olarak geçen yılın aynı dönemine göre BSMV'de yüzde 4.6 artarken, şans oyunlarında yüzde 1, damga vergisinde yüzde 4.7, harçlarda yüzde 13.7 oranında bir azalma oldu.

    Önemli kalemlerdeki ÖTV gelirinden ve uluslararası ticaretten elde edilen vergi geliri tahsilatında büyük kayıp yaşanması nedeniyle dolaylı vergilerde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.1 oranında azalma yaşandı. Dolaylı vergilerin toplam vergi pastasında geçen yılın 11 ayında yüzde 64.5 olan payı bu yıl aynı dönemde yüzde 63.8'e indi. Gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan "doğrudan" vergilerde 11 aylık tahsilat geçen yılın aynı döneminde yüzde 0.6'lık bir artışla 55 milyar 787.3 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Yüzde 5.53 olarak gerçekleşen yıllık enflasyon düşürüldüğünde, 2009 yılı 11 aylık doğrudan vergi gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 5 oranında düşüş gösterdi.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=134466&KTG_KOD=480