Haziranda 13 kat artan, 6 ayda 23.2 milyar TL'ye ulaşan bütçe açığı yine dolaylı vergilerle finanse edilmeye çalışılacak. Akaryakıta % 7.8 oranında ÖTV zammı yapıldı, bazı turizm hizmetlerinde KDV yeniden % 18'e çıktı.

Kriz nedeniyle artan kamu harcamaları ve iç talepteki durgunluk nedeniyle azalan vergi gelirleri, yılın ilk altı ayında bütçe açığını 23.2 milyar TL'ye çıkardı. Hükümet ise çareyi dolaylı vergileri artırmakta, bir başka deyişle yine elini halkın cebine atmakta buldu. Geçtiğimiz ay tütünden alınan maktu özel tüketim vergisini 50 kuruş artıran, önceki gün de değerli kağıtların ücretine yüzde 50 zam yapan hükümet, dün de akaryakıttaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve turizmdeki Katma Değer Vergisi'ne (KDV) el attı. ÖTV tutarı benzinde 20 kuruş, motorinde 15 kuruş, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) grubunda da 10 kuruş artırıldı. Böylece akaryakıt fiyatları ortalama yüzde 7.8 zamlandı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik 'tavan fiyat'ı yeni ÖTV 'ye göre düzenledi.

KDV DE DOLAYLI ARTTI
3 hafta önce EPDK bayilerin ve dağıtım şirketlerinin kâr marjlarının yüksek olduğu gerekçesiyle düşürülmesine karar vermişti. Bunun için de 2 ay süreyle tavan fiyat uygulamasına geçilmişti. Akaryakıt fiyatlarının düşürülebilmesi için vergi indirimi beklenirken vergi zammı yapılmış olması birçok sivil toplum örgütü ve kurumun da tepkisine neden oldu. 2009 yılı bütçesinde petrol ve petrol ürünlerinden elde edilen ÖTV gelirinin yüzde 10.9 artmasının öngörülmüştü. ÖTV geliri hedefi, tüketimde artış olmamasına rağmen 25.787 milyon TL'den 28.606 milyon TL'ye çıkarılmıştı. Bu da vergi miktarının artırılacağının bir sinyaliydi. Devletin akaryakıttan toplayacağı KDV de artacak. Akaryakıtta KDV ÖTV'nin de olduğu matrah üzerinden belirleniyor. Böylece EPDK'nın 2 aylık tavan fiyat uygulaması yaklaşık 1 ay sonra sona erince bayi ve dağıtım şirketlerinin de fiyatı yukarı doğru çekmesi bekleniyor. Zammın ağustos enflasyonu yüzde 0.1 artırması bekleniyor.

'ZAMLAR GERİ ALINSIN'
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, akaryakıt fiyatlarına yapılan yüzde 7.8'lik ÖTV zammının geri alınmasını istedi. Palandöken, akaryakıt fiyatlarının yüzde 7.8 artmasının akaryakıt girdisi olan tüm ürünlerde en az yüzde 10 fiyat artışı getireceğini ifade etti. Bu zammın geri alınmasını isteyen Palandöken, bu yapılmadığı takdirde enflasyonun fırlayacağını savundu.

MERKEZ'E VERGİ ŞOKU ÖTV
ve KDV ayarlamasının zamanlaması da ilgi çekiciydi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun bugünkü toplantısı öncesinde atılan bu adımla bankanın faiz indirimine çeyrek puanla devam edeceği görüşü güçlendi. Oyak Yatırım Başekenomisti Mehmet Besimoğlu "Böylece yarım puanın üzerinde indirim bekleyenlerin umudu sona erdi" dedi.

4.7 milyar TL'lik KDV sürprizi
Bütçe açığı Haziran'da geçen yıla göre 13 kat arttı ancak KDV gelirindeki sürpriz artış umut verdi. Bütçe gerçekleşmeleri geçen yılla karşılatırıldığında endişe verici boyutlardayken, aylık bazda umut verdi. Merkezi Yönetim Bütçesi, Haziran ayında 2.5 milyar lira, 2009 yılının ilk yarısında 23.2 milyar lira açık verdi. Faiz dışı denge geçen yılın Haziran ayında 5 milyar lira fazla verirken bu yıl 2.5 milyar lira açık verdi.
Yılın ilk yarısında da ise faiz dışı fazla yüzde 82 gerileyerek 4 milyar liraya geriledi. Haziran İthalatta ve dahilde alınan Katma Değer Vergisi'ndeki (KDV) gelir artışı dikkat çekti. İthalattan alınan KDV bir önceki aya göre yüzde 56 artarak 3 milyar liraya yükseldi. Dahilde alınan KDV ise yüzde 14 artışla 1.6 milyar liraya çıktı.

Turizme yüzde 18'lik lokanta vergisi geldi
Maliye, birinci sınıf lüks lokantalarda KDV'yi yüzde 8'den yüzde 18'e çıkardı. Artışın yemek ücretlerine de yansıması bekleniyor.

Maliye, turizm sektöründe 1 Ocak 2008'de yürürlüğe giren vergi indirimine de ayar yaptı. Turizm sektöründeki bazı hizmetlerde KDV yüzde 8'den 18'e çıkarıldı. Birinci sınıf restoranlar, üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri içindeki lüks lokantalara yönelik vergi artışı, yemek ücretlerine de yansıyacak. Böylece küçük esnaf ile lüks işletmeci arasında da vergi dengesi sağlanmış oldu. Hükümet, turizme destek amacıyla geçen yıl yüzde 18 olan KDV'yi yüzde 8'e çekmişti. Yeni düzenlemeye göre içkiden alınan KDV yüzde 18 olarak uygulanmaya devam edilecek. Sezon ortasında yapılan KDV artışı turizmcileri üzdü. TUROB Başkanı Timur Bayındır, işletmelerin sezon ortasında sözleşmelerde bu artışı yansıtmanın imkanı olmadığını ve bu farkı cebinden ödeyeceğini söyledi. TÜROFED Başkanı Ahmet Barut, kararın konaklama fiyatlarına yansımayacağını, sadece lokantalara dışarıdan gelenler için geçerli olacağını kaydetti. TURYİD Başkan Yardımcısı Kaya Demirer ise sigara yasağının da uygulamaya konulacağı bu günlerde destek beklerken kararı görünce şaşkınlık yaşadıklarını söyledi.

Şans oyunlarına zam yolda
Maliye ayrıca, şans oyunlarına ilişkin kararnamede düzenleme yaparak, iddia oyunu oynatan şirketlerin vergisini de artırdı. Buna göre, bu şirketlerin işletme yatırım gider payı olarak belirlenen oran yüzde 33'ten yüzde 26'ya düşürüldü. Bu 7 puanlık düşüşle birlikte iddia oynatan şirketlerin vergilendireceği gelirinin matrahı da artmış oldu. Bu vergi artışı loto, toto gibi şans oyunlarının kolonlarına da yansıyacak.

http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2009/07/16/sans_oyunlarina_zam_yolda