Kayıt dışıyla mücadele kapsamında yapılan denetimlere rağmen bazı sektörlerde kayıt dışının yaygın olarak devam ettiği ortaya çıktı.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) 2008 Yılı Faaliyet Raporu'nda, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının geçen yıl gerçekleştirdiği teftiş, araştırma ve soruşturmalara ilişkin bilgilere yer verildi.

Buna göre, kurum müfettişleri geçen yıl 18 bin 120 iş yerinde denetim yaptı ve 352 bin 758 sigortalı tespit edildi.

Denetimler sonunda bin 357 kaçak iş yerinin tescili sağlandı. Toplam 16 bin 617 kaçak sigortalı tespit edilen denetimlerde, 4 bin 454 sahte sigortalıya ulaşıldı.

Mevzuata aykırı faaliyette bulunan iş yerlerine 142 milyon 326 bin 694,97 TL ek prim matrahı tahakkuk ettirildi. Müfettişler ayrıca söz konusu iş yerleri için 79 milyon 53 bin 495,31 TL idari para cezası önerdi.

Geçen yıl sektörler itibariyle gerçekleştirilen denetim sonuçları, bazı sektörlerde önceki yıllarda yapılan denetimler ve ceza uygulamalarına karşın kayıt dışından vazgeçilmediğini gösterdi.

Dershanelerde 2007'de görüşülen 5 bin 593 kişiden 3 bin 398'inin kayıt dışı çalıştığı tespit edilirken, geçen yıl ulaşılan 5 bin 865 kişiden 2 bin 812'sinin kayıt dışı istihdam edildiği belirledi.

Otobüs işletmelerinde 2007'de görüşülen 5 bin 281 çalışandan 4 bin 429'unun kayıt dışı olduğu tespit edilirken, geçen yıl ulaşılan 4 bin 54 kişiden 3 bin 263'ünün bu durumda bulunduğu sonucuna ulaşıldı.

Otellerde 2007'de görüşülen 2 bin 569 kişiden bin 523'ünün kayıt dışı istihdam edildiği tespit edilirken, geçen yıl 858 kişiden 715'inin kayıt dışı çalıştığı belirlendi.

Sürücü kurslarında 2007'de görüşülen 445 çalışandan 384'ünün kayıt dışı olduğu tespit edilirken, geçen yıl ulaşılan 209 kişiden 170'nin kayıt dışı istihdam edildiği sonucuna ulaşıldı.

Ayrıca yemek firmalarında görüşülen 61 kişiden 54'ünün kayıt dışı çalıştığı belirlendi.

Dershane, sürücü kursu, otel işletmesi, otobüs işletmesi ve yemek firmalarında yapılan tespitler sonucu 17 milyon 79 bin 739 TL ek matrah tahakkuk ettirildi ve 17 milyon 146 bin 948 TL idari para cezası önerildi.

FIRINLAR, ÖZEL HASTANELER MERCEK ALTINA ALINACAK

Bu arada SGK'nın, kayıt dışı istihdamın tüm kesimlerin katılımı ile önlenebileceği gerçeğinden hareketle, sosyal güvenlik bilincinin ve bu bağlamda sosyal güvenliğin yaygınlaştırılması amacıyla, kayıt dışı istihdamın yoğun olduğu sektörlerde, ''sigortalılık, karşılaşılacak sosyal riskler ve sonuçları, sigortasız işçi çalıştırılması halinde uygulanacak yaptırımlar, işçilerini sigortasız çalıştıran veya eksik bildirimde bulunanların yasal yükümlülüklerini yerine getirenlere karşı haksız rekabete sebep oldukları'' konularında kurum personeli, işveren, sigortalı ve ilgili kamu ve meslek kuruluşları nezdinde, genel ve spesifik bilgilendirme çalışmaları yapılması planlanıyor.

Kayıt dışılığın önlenmesine yönelik faaliyetler kapsamında, bu yıl kayıt dışılığın yoğun olduğu sektörlere yönelik olarak, öncelikle bilgilendirme faaliyetleri yapılacak. İşverenler prim kaçaklarının en aza indirilmesi amacıyla uyarılacak, yapılan bilgilendirmelere rağmen sektör içerisinde eksik bildirime devam eden işverenler varsa bunların denetimleri yapılacak. 2009 içerisinde, önceki yıllarda yapılan iş yeri bazlı denetimlere ilave olarak, sektörel bazlı denetimlere ağırlık verilecek.

Genel denetim kapsamında bu yıl, şehir içi ulaşım (otobüs) işletmeleri, yapı denetim firmaları, ekmek imali iş yerleri, özel sağlık kuruluşlarında (özel hastaneler) asgari işçilik incelemeleri yapılması planlanıyor.

MÜCADELENİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ

Öte yandan, SGK Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda görevlendirilmiş en yetkili denetim birimi olarak, kurumun merkez ve taşra teşkilatıyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarından, vatandaşlardan gelen denetim taleplerinin sonuçlandırılmasına yönelik tüm illerde yıl boyunca denetimler yapacak.

Kayıt dışıyla mücadelede bu yıl için denetim sürelerinin kısaltılması, denetim gerekçelerinin en az sayıya indirilmesi hedefleniyor.

SGK'nın 2008 Yılı Faaliyet Raporu'nda kayıt dışıyla mücadeledeki güçlüklere de işaret edilerek, şunlar kaydedildi:

''Bununla birlikte, dış denetim kapsamında iş kazaları, meslek hastalıkları, hastalık, analık, sahte sigortalılık, özel bina inşaatlarının ilişiksizlik belgelerinin verilmesi, ihale konusu işlerin teminatlarının çözülmesi, ihbar ve şikayetlerin sonuçlandırılması, süresi dışında verilen prim belgelerinin incelenmesi, iş kolu kodu değişikliği gibi kurumumuzun mutlaka sonuçlandırması gereken ve işverenlerle sigortalıların hizmet beklediği işler de yapıldığından kayıt dışı istihdamla tam anlamıyla mücadele edilememektedir.

Kurumumuzca sonuçlandırılması gereken ve yukarıda sayılan bu işlerden bir kısmının (özellikle müfettiş mesaisini gerektirmeyen işlerin) 2009 yılı içerisinde sosyal güvenlik kontrol memurlarına devredilmesi, bunun yanında grup başkanlıklarının sayılarının azaltılarak sektörel denetimlere merkezi bir kimlik kazandırılması, kayıt dışı istihdamla daha etkin bir şekilde mücadele imkanı sağlayacaktır.'' a.a.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=851452&title=kayit-disi-sirketler-denetimden-cekinmiyor