Krizin etkisiyle azalan vergi gelirleri ve artan harcamalar bütçeyi etkiledi. Ocakta bütçe açığı yüzde 465,8 oranında artarak 3 milyar TL’ye yaklaştı

Global krizin etkisiyle vergi gelirlerinde azalma, harcamalarda artışın etkisiyle bütçe açığı katlandı, 2009’a kötü başlangıç yapıldı. Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına göre, ocakta bütçe açığı yüzde 465,8 artarak 2.967 milyar TL oldu. Böylece, 2009 bütçe açığı hedefinin yüzde 28,5’i ocakta gerçekleşti.

Ocakta faiz dışı fazla da yüzde 78,3 düşüşle 816 milyon TL’ye geriledi. Ocakta bütçe giderleri yüzde 15,3 artışla 18,8 milyar TL, bütçe gelirleri ise yüzde 0,3 artışla 15,8 milyar TL oldu. Geçen yılın aynı döneminde 4,3 milyar TL olan faiz giderleri bu yıl yüzde 11,7 azalarak 3,8 milyar TL oldu.

VERGİ GELİRLERİ DÜŞTÜ

Giderler kaleminde en dikkat çekici gelişme cari transferlerde görüldü. Cari transferler ocakta yüzde 39,5 artarak, 7,1 milyar TL’ye ulaştı. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için yapılan transferler yüzde 27,4 oranında artarak 4,2 milyar TL’ye çıktı.

Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Ocak’ta 453 milyon TL oldu. Mahalli İdare payları ise yüzde 17,2 arttı.

Ocakta vergi gelirleri yüzde 2,4 düştü. Geçen ay gelir vergisinde yüzde 10,8, kurumlar vergisinde yüzde 15, BSMV’de yüzde 30,1, damga vergisinde de yüzde 16,3 artış oldu. Dâhilde alınan KDV’de yüzde 5,5, ithalde alınan KDV’de yüzde 30,2, özel tüketim vergisinde yüzde 5,3, harçlarda yüzde 7,7 oranında azalış yaşandı.

2008’de küresel ekonomideki daralmanın yansımasının bir sonucu olarak ithalde alınan KDV başta olmak üzere bazı dolaylı vergilerdeki tahsilât hedefin altında kaldı. Açıklamada, “Bu süreçte, ekonomideki gelişmelerin bütçeye yansımaları yakından izlenecek ve mali disiplinin sürdürülmesi için gerekli her türlü tedbir zamanında alınacaktır” denildi. 

ÇANAKÇI: BÜTÇE REVİZYONA AÇIK

Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, “2009 bütçe rakamlarının revizyon gerektirdiği açık. Özellikle gelir projeksiyonlarının yüzde 4’lük büyümeye göre yapıldığı, bunların 2008 gerçekleşmeleri de dikkate alındığında aşağı doğru revizyona açık. Önümüzdeki günlerde katılım öncesi ekonomik program, orta vadeli plan belgeleri yayınlanacak. Bu belgelerde verilerin tekrar gözden geçirilmesi söz konusu olacak” dedi.

Bu yıl 10 milyar dolar doğrudan yatırım beklediklerini, bunun da cari açığın yüzde 40-50’sini karşılayabilecek düzeyde olduğunu söyleyen Çanakçı, “Türkiye’nin 2009’da global yabancı sermayeden alacağı yüzde 1.1’lik payı muhafaza edeceğini düşünüyoruz” dedi. Çanakçı, IMF’yle ilgili olarak da şunları söyledi:

“Fonla birçok konuda fikir birliğine varıldı, kamu maliyesi ve yapısal reformlar konusunda bazı farklılıklar oluştu. Bu alanda farklı açılımların neler olabileceği konusunda hem fon hem de biz düşünüyoruz.”

Kaynak; Milliyet