1-Vefat eden sigortalı babası üzerinden, 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre, hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla bağlanan yetim aylığı boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının belirlendiği gerekçesiyle kesilmiş, yersiz ödeme sebebi ile borç çıkartılmıştır.

2-506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlarda yer almamakla birlikte ilk kez 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Gelir ve aylık bağlanmayacak haller” başlığını taşıyan 56'ncı maddesi ile konu düzenlenmiştir:

“Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96'ncı madde hükümlerine göre geri alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

3-5510 sayılı Kanunun yürürlüğü öncesinde yukarıda belirtilen beş adet sosyal güvenlik kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle hak sahiplerine bağlanan aylığın, durum değişikliği sebebine bağlı olarak kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, yine anılan kanun hükümlerinin esas alınması gerektiği benimsenmiştir.

4-Ancak söz konusu kanunlarda, boşanılan eşle eylemli olarak birlikte yaşama olgusu, aylığın bağlanması engeli veya kesilmesi nedeni olarak öngörülmemiştir. Dolayısıyla davanın yasal dayanağını oluşturan 56’ıncı maddesindeki uygulama ilk kez 5510 sayılı Kanun ile getirilmiştir.

5-Bu sebeple daha önceki bozma ilamlarında da açıklandığı üzere, eldeki davanın yasal dayanağının 5510 sayılı Kanun 56’ıncı maddesi olması karşısında, mahkemece anılan madde uyarınca yapılacak değerlendirme sonucu davacı kurumun talebi hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2022/11296
Karar Numarası: 2022/12381
Karar Tarihi: 13.10.2022

Özgür Demir

İş Başmüfettişi, Bilirkişi, Yazar, Chief Labor Inspector

Linkedin paylaşımından alıntı yapılmıştır.