4857 sayılı İş Kanunu’na göre  gece saat  20:00’da başlayıp en erken saat 06:00’da biten ve  en fazla 11 saat süren zaman aralığıdır. Gece çalışması ve sınırları da bu tanım çevresinde şekillenmiştir. Gece çalışması en geç 20:00’da başlayıp en geç 06:00’da sona ermeli ve 7,5 saati geçmemelidir. Bu şartları sağlayan ve çalışma süresinin yarısından fazlası gece gerçekleşen çalışmalar İş Hukukuna göre Gece Çalışması olarak adlandırılır.

Gece Çalışmasında Esneklik Olan Durumlar nelerdir?
Normal şartlarda işin ve işçinin niteliğine bakılmaksızın geçe çalışmasının 7,5 saati geçmesi yasaktır. Ancak kanunda bazı sektörlerde işin yapısı gereği esnekliğe izin verilmiştir. Turizm, özel güvenlik, sağlık hizmetleri ve petrol arama-araştırma ve sondaj faaliyetlerinde yer alan işçiler ancak yazılı onaylarının alınması şartı ile 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yapabilirler.

Ancak işçi işe başlayacağı dönemde vardiyalı çalışacağını biliyorsa ve buna onay vermişse, iş sözleşmesinde yer almasa bile işçinin tekrar yazılı bir onay vermesine gerek yoktur. Ancak bilmiyorsa yazılı onay şarttır.

Gece Çalışmasında Kesin Yasaklar Nelerdir?
4857 Sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri gereği,  gece çalışmasında uyulması gereken  kesin yasaklar aşağıda sıralanmıştır.      

a-18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması  koşullar ne olursa olsun kesinlikle yasaktır.

b-Kadın işçiler gebeliğin 24. haftasından doğuma kadar olan sürede kesinlikle gece  çalıştırılamazlar.                                                                 

c- Kadın işçi doğum yaptıktan sonra, doğumu takip eden 1 yıl içerisinde gece çalıştırılmaları yasaklanmıştır.

d- Kadın işçiler gece çalıştırılacaksa işyeri hekiminden gece vardiyasında çalışmasında bir sakınca olmadığına dair sağlık raporu almadan çalıştırılamazlar.

e-İşyerinde işçilerin gece çalışması yapması için işyerinin 24 saat faaliyet göstermesi esastır. Yani işyeri 24 saat faaliyet göstermek zorunda olan bir iş yeri değilse işçiler gece vardiyasında çalıştırılamaz.

f-Gece çalışması, usul olarak postalar halinde  yapılan  işler ve en fazla art arda 2 hafta olabilir. Yani bir posta gece çalışması yaptıysa (en fazla 2 hafta) sonraki hafta veya gece çalışması yaptığı 2 haftada gündüz çalışması yapması zorunludur.Vardiyalar mutlaka değiştirilmelidir.

CEVAT NEVRUZ

E.Baş İş Müfettişi / Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır