- 2023 yılı sonunda yapılacak enflasyon düzeltmesinde özkaynak hesaplarının farklı yöntemlerle düzeltilmesinin , ED açısından vergisel etkisi yoktur. Zira özkaynak hesaplarının düzeltilmesi sonucunda enflasyon faklarının kaydedileceği iki hesap ta özkaynak hesabıdır. Bu hesaplar örneğin 580 ve 502 mart ayında yapılacak düzeltmede karşılıklı çalışarak birbirlerinin etkilerini yok edeceklerdir. Dolayısıyla olan şey sadece hesapların görünümünün değişmesidir. Tabi ki bu durumda tebliğ ve sirkülerin düzenlediği şekilde düzeltme yapılması şarttır.

Ancak komuoyunda çokca tartışma konusu olan sermayeye ilave edilmiş yeniden değerleme fonlarının , 2023 yılı sonunda yapılacak düzeltmede nasıl ele alınacağı ile ilgili konuya yaklaşımı başta olmak üzere, özkaynak kalemlerinin düzeltilmesinin farklı şekilde yapılmasının daha sonra yapılacak enflasyon düzeltmeleri üzerinden vergisel sonuçları olmayacaktır.

- Örneğin tebliğ ve sirkülerde açıklandığı şekliyle , sermayeye ilave edilmiş yeniden değerleme fonlarını 2023 yılı ED kapsamında ele alırken, bir nevi bu fonları "0" katsayı ile düzeltilmiş gibi dikkate alıyoruz. Bunun sonucunda 500 hesabın düzeltmeye tabi tutulacak diğer unsurlarının düzeltme katsayıları ile çarpımı sonucu bulunacak düzeltme farkları, sermayeye eklenmiş yeniden değerleme fonundan küçük ise, düzeltme sonunda 503 hesabın ortaya çıkması olasıdır. Ancak bu durum yukarıda anlattığım nedenlerle vergisel bir sonuç doğurmaz. Zira 503 hesap karşılığında 698 hesabın alacağı çalışacağı için daha fazla düzeltme sonrası karın ortaya çıkmasına neden olacaktır. Daha sonra yapılacak " vergili düzeltmede" bu hesapları birbirlerinin etkilerini yok edeceklerdir.

Hatta tebliğin bu yöntemi tercih etmesinin şu ara herkesin en büyük problemi olan düzeltme öncesi var olan karın düzeltme sonrası zarara dönmesi konusunda bu zararı azaltıcı veya yok edici etkisi olacaktır.

Zira 503 hesabın ortaya çıkması karşılığında düzeltme sonrası 570 artacak veya 580 azalacaktır.

Daha önceki yazılarımda belirttiğim üzere düzeltme öncesi sermayeye eklenmiş yeniden değerleme fonlarının 2023 ED de nasıl ele alınacağı konusu şu anki durumdan farklı düzenlenseydi de , örneğin 1 ile veya kendi tarihi dikkate alınarak örneğin 3 katsayı ile de dikkate alınsaydı da 502 hesabın karşılığında 698 hesabın borcu çalışacak , diğer duruma göre daha fazla zarar veya daha az kar çıkmasına sebep olacak . Bu ise kar dağıtım sürecinde ele alınacak tutarları etkileyecek, ileride yapılacak ED üzerinden enflasyon düzeltmesinin vergisel sonuçlarını değiştirmeyecektir.

Bu açıdan bakıldığında tebliğ ve sirkülerin " 0" katsayı ile düzeltme yöntemini seçmesi 522 hesabın sermayeye eklenmemiş olması halinde doğrudan 698 ve 570 hesaba intikali ile aynı görsel sonuçları ortaya çıkarması bakımından tutarlı ve en doğru olandır.

Orhan GEZER

Yeminli Mali Müşavir / Bağımsız Denetçi / E.Vergi Müfettişi