05.05.2007 tarih ve 26513 sayılı Resmi gazetede yayınlanan 04.04.2007 tarih ve 2007/11963 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta yer alan “yeni” ibareleri 01.01.2009 tarihinden itibaren kaldırılmıştır.

Yeni Türk Lirası banknotların ve madeni paraların, 2009 yılı boyunca Türk Lirası banknot ve madeni paralarla birlikte tedavülde kalması ve 2009 yılının sonunda tedavülden kaldırılmasına ilişkin hususların belirlendiği; TC Merkez Bankası ilanı 08.05.2007 tarihli, Hazine Müsteşarlığı Tebliği ise 22.08.2008 Resmi Gazetelerde yayımlanmıştır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca, 01.01.2009 tarihinde “Yeni” ibaresi kaldırılarak dolaşıma çıkarılacak olan Türk Lirası banknotlar ile birlikte 01.01.2009 ile 31.12.2009 tarihleri arasında tedavülde kalacak olan Yeni Türk Lirası banknotların tedavülde kalma süresi 31.12.2009 günü sona erecektir. 01.01.2010 tarihinde işlemeye başlayacak 10 yıllık zamanaşımı süresi ise 31.12.2019 günü mesai saati sonuna kadar devam edecektir. On yıllık zamanaşımı süresince bu banknotlar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilecek, 01.01.2020 gününden itibaren ise değerlerini tamamen yitireceklerdir.

TC Merkez Bankasının internet sitesinde yeni Türk Lirasından Türk Lirasına geçişle ilgili temel konular soru cevap şeklinde açıklanmış olup, bunlardan seçilmiş bazılarına aşağıda yer verilmiştir:

1) Vergilendirmeye İlişkin Konular

a) 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgelerde (fatura, gider pusulası, vb.) para birimi nasıl gösterilecek?

1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgeler (fatura, gider pusulası, ücret bordrosu, vb.) Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.

b) 2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek beyannameler hangi para birimi ile gösterilecek?

2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek (KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi vb.) beyannameler Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.

c) Mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını hangi para birimi ile yapacaklar?

Vergilendirme dönemi normal olan mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır. Maliye Bakanlığı’nca özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler ise 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle geçici mizan çıkartarak mizanda yer alan hesaplardaki para birimini Türk Lirası ve Kuruş olarak düzeltecekler ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren de muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır.

d) 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ödeme kaydedici cihazlar (yazar kasa) üzerinde ne gibi düzenlemeler yapılması gerekir?

Ödeme kaydedici cihaz fişleri üzerinde (yazar kasa fişi) para birimi yer almamaktadır. Bu nedenle, ödeme kaydedici cihazlar üzerinde para dönüşümü ile ilgili yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.

2) Diğer Konular

a) TL’nin uluslararası para kodu ne olacak?

Uluslararası para kodumuz değişmeyecek; TRY 949 2 olarak kullanılmaya devam edecektir.

b) TL’ye geçişle birlikte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası gösterge niteliğindeki döviz ve efektif kurlarının ilanında değişiklik olacak mı?

Türk Lirası’na geçişle birlikte döviz ve efektif kurlarının gösteriliş biçimi veya değerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacak; yalnızca para biriminin ismi değişecektir.

c) TL’ye geçişle birlikte menkul kıymetlerin (yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi vb.) nominal değerlerinde bir değişiklik olacak mı?

Türk Lirası’na geçiş menkul kıymetlerin nominal değerlerini etkilemeyecektir.

d) 1 Ocak 2009 tarihinden önce TL, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra YTL olarak düzenlenen hukuki araçların durumu ne olacak?

1 Ocak 2009 tarihinden önce Yeni Türk Lirası ile aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli kabul edilecektir. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli olup aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak işlem görecektir.

e) TL'ye geçişle birlikte YTL üzerinden düzenlenmiş sözleşmeler geçerliliğini koruyacak mı?

Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen sözleşmeler aynı değer ölçüsünde Türk Lirası olarak işlem görecektir. Bu sözleşmelerin 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası’na dönüştürülmesi zorunlu değildir. Mevcut sözleşmeler geçerliliğini koruyacaktır. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra düzenlenen yeni sözleşmelerin Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi beklenmektedir.

f) TL’ye geçişle birlikte banka hesapları ne olacak?

1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla, Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenen tüm hesaplar tutarda herhangi bir değişiklik olmaksızın doğrudan Türk Lirası’na dönüştürülecektir. Mevduat hesap cüzdanları veya hesap numaraları değişmeyecektir. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren yeni yapılacak işlemler Türk Lirası üzerinden kaydedilecektir. Dolayısıyla, dönüşüm için bankaya müracaat edilmesine gerek bulunmamaktadır.

g) Kredi kartları ekstreleri değişecek mi?

1.1.2009 tarihinden itibaren tüm kayıt ve belgeler TL olarak düzenlenecektir.

h) Menkul kıymetlerin (yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi vb.) nominal değerlerinde bir değişiklik olacak mı?

1.1.2009 tarihinden itibaren tüm kayıt ve belgeler TL olarak gösterilecektir. Nominal değerlerde bir değişiklik olmayacaktır.

i) Otomatik ödeme talimatlarında (fatura, otomatik ödeme vb.) bir değişiklik olacak mı?

Bir değişiklik olmayacaktır. 1.1.2009 tarihinden itibaren tüm kayıt ve belgeler TL olarak gösterilecektir.

j) Kredi sözleşmeleri değişecek mi?

Hayır değişmeyecek. 1.1.2009 tarihinden itibaren bütün sözleşmeler TL olarak düzenlenecektir. Mevcut sözleşmeler geçerliliğini koruyacaktır.

k) Kredi geri ödemeleri hangi para cinsinden yapılacaktır?

1.1.2009-31.12.2009 tarihleri arasında YTL ve TL banknotlar ile madeni paralar birlikte tedavül edeceği için bu tarihler arasında bankalara YTL ve TL ödeme yapılabilecektir.

1.1.2010 tarihinden itibaren sadece TL ödeme yapılabilecektir.

l) Çekler nasıl işlem görecek?

Keşide tarihi 1 Ocak 2009 tarihinden önce veya sonra olan ve aynı değer ölçüsünde Yeni Türk Lirası ya da Türk Lirası olarak düzenlenen bir çek, 1 Ocak 2009 tarihinden önce ibraz edilirse, Türk Lirası henüz tedavülde olmadığından Yeni Türk Lirası olarak işlem görecek; 1 Ocak 2009 tarihinden sonra ibraz edilirse Türk Lirası olarak işlem görecektir. Ayrıca, Yeni Türk Lirası üzerinden basılan eski çek karneleri 1 Ocak 2009 tarihinden sonra da Yeni Türk Lirası ibaresinin keşideci tarafından Türk Lirası olarak düzeltilip paraflanması suretiyle kullanılabilecektir.

m) 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listeleri nasıl düzenlenecektir?

1 Ocak 2009 tarihinden itibaren, mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listelerinde fiyatların sadece Türk Lirası veya kısaca “TL” ya da Kuruş veya kısaca “Kr” olarak gösterilmesi yeterli olacaktır. Fiyatların kısaca “YTL” ve “YKr” şeklinde gösterildiği, halen kullanılmakta olan etiket, tarife ve fiyat listelerinin 1 Ocak – 31 Aralık 2009 tarihleri arasında da kullanılması mümkündür. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiyatların Türk Lirası veya kısaca “TL” ya da Kuruş veya kısaca “Kr” şeklinde gösterilmesi zorunludur.

n) TL düzenlenmiş belgeye karşılık şube gişelerinden ya da ATM’den YTL ödeme yapılabilecek mi?

1.1.2009 tarihinden itibaren tüm kayıt ve belgeler TL olarak düzenlenecektir. YTL ve TL banknotlar 31.12.2009 tarihine kadar birlikte tedavül edecektir. Ancak, fiziki değişimin belli bir süre alması nedeniyle ATM’lerden ve şube gişelerindeki kasalarda mevcut bulunan YTL ve TL ile ödeme yapılabilecektir. Aynı şekilde müşterilerin elinde bulunan YTL ve TL banknotlar da kabul edilebilecektir.pwc

ilgili mevzuat

TL ile ilgili soru ve cevaplar