İlgide kayıtlı özelge talep formunda; Şirketiniz hakkında verilen … Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı iflas kararının, Yargıtay 23 üncü Hukuk Dairesinin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı ilamı ile bozulduğu ve Yargıtay 23 üncü Hukuk Dairesinin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı ilamı ile karar düzeltme reddedilmiş olmakla yeniden yapılan yargılama neticesinde Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … Esas, … Karar sayılı gerekçeli kararı ile müflis şirket yönünden iflas talebinin reddini karar verildiğinden iflasın kapatılmasına karar verildiği; … A.Ş. ile şirketiniz arasında yapılan borç ödeme protokolüne göre adı geçen şirketin … yılında vade farkı faturası düzenlediği, protokolde belirtilen borç tutarını … yılı vadeli çekler ile ödediğiniz ancak fatura kaydını iflas halinde olduğunuz için … tarihine kadar yapamadığınız belirtilerek ilgili faturayı gider olarak … yılı kayıtlarına işleyip işleyemeyeceğiniz hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı; ikinci fıkrasıyla da safî kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci maddesinde ise; Bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce, işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

Kurum kazancının tespitinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde, safi kazancın tespit edilmesi sırasında indirilecek giderler sayılmış olup, maddenin (1) numaralı bendi ile ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı hükmü yer almaktadır.

Ticari kazancın tespitinde "tahakkuk esası ilkesi" ile "dönemsellik ilkesi"  olmak üzere iki temel ilke geçerlidir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, dolayısıyla geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu esas dikkate alındığında, bir gelir veya gider unsurunun özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönemin kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. "Dönemsellik" kavramı gereği işletmeler, gelir ve giderlerini tahakkuk esasına göre muhasebeleştirmek, hasılat, gelir ve karlarını aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırmak durumundadırlar. Bu ilke uyarınca, gelir ve giderlerin ilgili oldukları dönemde kaydedilmesi gerekir.

Diğer taraftan, özelge talep formu ekinde ibraz edilen ve Şirketiniz ile …. ve … Sanayi A.Ş. arasında imzalanan borç ödeme protokolünün incelenmesi neticesinde toplam … icra dosyasıyla ilgili olarak ana para, faiz, masraflar, vekalet ücretleri ve yapılan protokole istinaden vade farkı dahil toplam … TL'nin Şirketiniz tarafından … ve … Sanayi A.Ş.'ye ödenmesi hususunda anlaşıldığı ve bu tutarın …TL'lik kısmının vadeli çekler ile ödeneceği; bu çeklerin protokolün imzalandığı … tarihinde … ve  … Sanayi A.Ş. vekiline teslim edildiği, kalan … TL'nin ise yine protokolün imzalandığı … tarihinde … ve … Sanayi A.Ş. vekiline ait banka hesabına peşin olarak ödendiği tespit edilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Şirketiniz ile … ve … Sanayi A.Ş.'nin anlaşması sonucu düzenlenerek imzalanan borç ödeme protokolüne istinaden Şirketiniz tarafından yapılan ödemelerin mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem olarak borç ödeme protokolünün imzalandığı … tarihinin dikkate alınması ve yaptığınız ödemelerin de … hesap dönemine ilişkin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.