9/3/2023 tarihli ve 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi birinci, yirmi ikinci, yirmi beşinci ve yirmi altıncı fıkralarının uygulamasına dair usul ve esasları belirlemeye yönelik olarak Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 2) Taslağı hazırlanmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR 7440 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 2)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Kapsam

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; 9/3/2023 tarihli ve 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi birinci, yirmi ikinci, yirmi beşinci ve yirmi altıncı fıkralarının uygulamasına dair usul ve esasları düzenlemektir.

İKİNCİ BÖLÜM

Tanımlar

Tanımlar

MADDE 2- (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep hali ilan edilen yerler: Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesini,

b) Depremden etkilenenler: Kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babasından;

– Yerleşim yeri 6/2/2023 tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bulunanları,

– Yerleşim yeri mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bulunmamakla birlikte geçici olarak herhangi bir sebeple bu yerlerde bulunanları,

– Deprem nedeniyle; hayatını kaybedenler, yaralananlar ve tedavi görenleri,

– Deprem nedeniyle mal varlığı zarar görenleri,

– Deprem nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerden diğer yerlere taşınanları,

c) Yerleşim yeri: Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu, diğer bir ifade ile ikametgah adresinin bulunduğu yeri

ifade eder.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Depremden Etkilenen Hizmet Erbabına Yapılan Ayni ve Nakdi Yardımlarda Gelir Vergisi ve Damga Vergisi İstisnası

Yasal düzenleme

MADDE 3- (1) 7440 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi birinci fıkrasında;

“(21) 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Kanunun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde;

a) Depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar 5510 sayılı Kanuna göre prime esas kazanca dâhil edilmez, bu yardımlar üzerinden 193 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi ve 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisi alınmaz.

…”

hükmü yer almaktadır.

Ücret sayılan ödemeler

MADDE 4- (1) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış ve ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtilmiştir. Dolayısıyla, hizmet erbabına ödenen aylık ücret, mesai, prim, ikramiye, gider karşılığı ve sair adlarla yapılan tüm ödemeler ve sağlanan menfaatler de ücret kapsamında değerlendirilmektedir.

İstisnanın kapsamı ve şartları

MADDE 5- (1) 7440 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin yirmi birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil), 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımların tamamı ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilmiştir.

(2) İşverenler tarafından hizmet erbabına bu şekilde yapılan ve ücret olarak kabul edilen ayni ve nakdi yardımların istisna kapsamında değerlendirilebilmesi için söz konusu ayni ve nakdi yardımların;

a) 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) yapılması,

b) Hizmet erbabının kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babasının depremden etkilenmiş olması,

c) Nakdi yardım tutarının toplamda 50.000 Türk lirasını aşmaması,

ç) Hizmet erbabının mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılması

şarttır.

(3) Ayni yardımlarda, ayni yardımın mahiyetine ve tutarına ilişkin bir sınırlama bulunmamaktadır. Nakdi yardımların toplam tutarının 50.000 Türk lirasını aşması durumunda, aşan tutar ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.

(4) Hizmet erbabına yapılacak ayni ve/veya nakdi yardımın istisna kapsamında değerlendirilebilmesi için hizmet erbabının kendisinin, eşinin, çocuğunun, anne veya babasının depremden etkilenmesi yeterli olup deprem bölgesinde yerleşim yerinin bulunması şartı aranmayacaktır.

(5) Hizmet erbabının mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni ve nakdi yardımlara ilişkin ödemeler, ücret bordrosunda gösterilecek ancak bu ödemelerin istisna kapsamına giren kısmı vergi matrahına dahil edilmeyecektir.

(6) Hizmet erbabına yapılan ayni ve/veya nakdi yardım ödemelerinin hizmet erbabının; mevcut ücretine ilave olarak yapılması gerekmekte olup mevcut ücretinde bir artış olmaksızın bu istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

(7) Hizmet erbabına; kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası için yapılan yardımlar istisna kapsamında olup bunların dışında depremden etkilenen diğer gerçek kişilere yapılan ayni ve nakdi yardımların bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

(8) Depremlerde veya bu depremlerdeki yaralanmalara bağlı olarak daha sonraki bir tarihte vefat eden hizmet erbabının eş, çocuk, anne ve babasına işverenler tarafından yapılan yardımlar, ücret sayılmamakta ve gelir vergisi ile damga vergisinin konusuna girmemektedir.

(9) 6/2/2023 tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde yerleşim yeri bulunan hizmet erbabının kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası için yapılan ayni ve nakdi yardımların ücret bordrosunda gösterilmesi yeterli olup ayrıca bir belge aranmayacaktır.

(10) Hizmet erbabının kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babasının yerleşim yerinin mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde olmadığı durumlarda ise bunların depremden etkilendiğinin; geçici olarak herhangi bir sebeple bu yerlerde bulunduğuna ilişkin tespitler, ulaşım kayıtları, hastane kayıtları, hasar tespit raporları ve benzeri belgelerle tevsik edilmesi ve bu belgelerin ücret bordrosunun eki olarak muhafaza edilmesi gerekmektedir.

Örnek 1: Kahramanmaraş’ta faaliyet gösteren işveren (A), bu ildeki kendisine ait işyerinde çalışan depremden etkilenen hizmet erbabının her birine mevcut ücretlerine ilave olarak 20/2/2023 tarihinde 20.000 TL nakdi yardım yapmıştır.

İşveren (A)’nın yanında çalışan hizmet erbabının her birine yapmış olduğu 20.000 TL’lik nakdi yardımın tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 2: İstanbul’da faaliyet gösteren işveren (B), mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki şubelerinde çalışan hizmet erbabının her birine mevcut ücretlerine ilave olarak 10/3/2023 tarihinde 30.000 TL nakdi yardım yapmıştır.

İşveren (B)’nin şubelerinde çalışan hizmet erbabının her birine yapmış olduğu 30.000 TL’lik nakdi yardımın tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 3: Hizmet erbabı (C)’nin eşi ve çocuğu Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremde yaralanmıştır. Hizmet erbabı (C)’ye işvereni tarafından 15/2/2023 tarihinde mevcut ücretine ilave olarak 50.000 TL nakdi yardım yapılmıştır.

Hizmet erbabının ücretine ilave olarak yapılan 50.000 TL nakdi yardımın tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 4: Adıyaman’da çalışan ve 6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremde annesi vefat eden hizmet erbabı (Ç)’ye işvereni tarafından, 15/2/2023 tarihinden itibaren mevcut ücretine ilave olarak 15/7/2023 tarihine kadar her ay 10.000 TL nakdi yardım yapılmaktadır.

İşvereni tarafından hizmet erbabı (Ç)’ye yapılacak toplam 60.000 TL nakdi yardım tutarının 50.000 TL’lik kısmı ilgili olduğu aylar itibarıyla istisna kapsamında değerlendirilecek olup söz konusu nakdi yardımın 15/7/2023 tarihinde yapılan 10.000 TL tutarındaki kısmı ise ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Örnek 5: İstanbul’da faaliyet gösteren işveren (D)’nin yanında çalışan hizmet erbabı (E)’nin, Malatya’da ikamet eden anne ve babası depremden etkilenmiştir.

İşveren (D) tarafından, anne ve babası depremden etkilenen hizmet erbabı (E)’ye 45.000 TL nakdi yardımda bulunulmuş, ayrıca hizmet erbabı (E)’nin İstanbul’a taşınan anne ve babası için 100.000 TL değerinde ev eşyası satın alınmış ve kendilerine teslim edilmiştir.

Hizmet erbabının ücretine ilave olarak yapılan 45.000 TL nakdi yardım ile ayni olarak yapılan 100.000 TL’lik yardımın tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 6: Ankara’da faaliyet gösteren işveren (F)’nin yanında çalışan hizmet erbabı (G)’nin, Hatay’da ikamet eden eşi ve çocuğu depremden etkilenmiştir.

İşveren (F), hizmet erbabı (G)’nin depremden etkilenen eşi ve çocuğunun Ankara’ya taşınması için 35.000 TL tutarındaki nakliye ücretini karşılamıştır.

İşveren (F) tarafından karşılanan ve 50.000 TL’yi geçmeyen nakliye ücretinin tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 7: Konya’da faaliyet gösteren işveren (H)’nin yanında çalışan hizmet erbabı (I)’nın, Osmaniye’de ikamet eden anne ve babasının oturdukları ev depremde kullanılamaz hale gelmiştir.

İşveren (H), hizmet erbabı (I)’nın depremden etkilenen anne ve babasının ikameti için hizmet erbabı adına Konya İlinde bir ev satın almış ve kendilerine teslim etmiştir.

İşveren (H) tarafından hizmet erbabı (I)’nın depremden etkilenen anne ve babasının kullanımı için satın alınan evin bedelinin tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisna edilecektir.

Örnek 8: Adana’da faaliyet gösteren işveren (İ), yanında çalışan ve depremde ailesi ile birlikte oturdukları evleri yıkılan hizmet erbabı (J)’nin ailesi ile beraber ikamet etmeleri için kiraladıkları konutun aylık 8.000 TL tutarındaki kirasını ödemektedir.

İşveren (İ) tarafından 31/7/2023 tarihine kadar ödenen kira tutarlarının toplamı 50.000 TL’yi aşmamak kaydıyla gelir vergisi ve damga vergisinden istisna olacaktır. Aşan kısım ile 31/7/2023 tarihinden sonra ödenen kira bedelleri ise ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Örnek 9: İşveren (K) tarafından Hatay’da depremde vefat eden hizmet erbabı (L)’nin eşi ve çocuklarına 100.000 TL nakdi yardım yapılmıştır.

İşveren (K) tarafından yapılan yardım, ücret sayılmadığından ve gelir vergisinin konusuna girmediğinden, gelir vergisi ve damga vergisine tabi olmayacaktır.

Tamamı İçin Tıklayınız