A- EMEKLİNİN GELİRİNİN MÜNHASIRAN KANUNLA KURULAN SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINDAN ALDIĞI AYLIKTAN İBARET OLMASI GEREKMEKTEDİR

Emeklinin kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aylık alması ve gelirinin münhasıran bu aylıktan ibaret olması gerekmektedir. Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan başka geliri olan emeklilerin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskenleri için indirimli (sıfır) bina vergisi oranı uygulanmaz. “Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumu” ifadesinden Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulan sosyal güvenlik kurumlarının anlaşılması gerekir. Yurt dışındaki bir sosyal güvenlik kurumundan aylık alan emekli indirimli/sıfır oranlı emlak/bina vergisi uygulamasından yararlanamaz

38 seri no.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nde; Türkiye’de brüt yüzölçümü 200 m2’yi geçmeyen tek meskeni olan veya tek meskenin intifa hakkına sahip bulunan ve hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler ile gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığından ibaret bulunanların indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanacağı ve sosyal güvenlik kurumlarından emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığı alanların, bu aylıkları dışında başka gelirlerinin bulunması halinde ise bunların meskenlerine indirimli (sıfır) vergi oranının uygulanmayacağı belirtilmiştir([3]).

Kamuoyunda aylıklarını bankaya yatıranların durumunun ne olacağı haklı olarak gündeme getirilmiştir. İndirimli (sıfır) bina vergisinden yararlanmak için gerekli şartları taşıyan emekli, işsiz ve ev hanımını mağdur eden uygulamaya çözüm getirmeye çalışan 45 seri no.lu Emlak Vergisi Kanun’u Genel Tebliği ile sorunlar giderilmiştir. Buna göre gelirin sürekli olması özelliği de dikkate alınarak hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler ile geliri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların elde ettikleri ve yıllık tutarı toplamı bina vergisi indiriminden yararlanılan yıldan bir önceki yılda geçerli olan Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde (2016 yılı için geçerli olan ikinci gelir dilimi 30.000 TL’dir) yer alan tutarı geçmeyen her türlü menkul sermaye iradı gelirleri, indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanmaya engel teşkil eden gelirler arasında değerlendirilmeyecektir([4]).

B- EMEKLİNİN TÜRKİYE SINIRLARI İÇİNDE HİSSELİ VEYA TAM MÜLKİYET KAPSAMINDA BRÜT YÜZÖLÇÜMÜ 200 M2’Yİ GEÇMEYEN TEK MESKENİ DIŞINDA BAŞKA MESKENİNİN BULUNMAMASI GEREKMEKTEDİR

Emeklilerin Türkiye sınırları içinde tek meskeni olması gerekir. Birden fazla meskeni olanların hiç bir meskeni için indirimli (sıfır) bina vergisi oranı uygulanmaz. Brüt yüzölçümü([6]) 200 m2’yi geçmeyen tek meskene hisse ile sahip olunması halinde indirimli (sıfır) vergi oranı, meskenin vergi değerinin hisseye isabet eden kısmına uygulanacaktır. brüt yüzölçümü 200 m2’yi geçen meskene hisseli sahip olunması durumunda dahi indirimli (sıfır) oran uygulanmayacaktır([7]). Birden fazla meskeni olanların veya birden fazla meskende hisseye sahip olanların meskenlerine indirimli (sıfır) vergi oranı uygulanmayacaktır.

İndirimli (sıfır oranlı) bina vergisi uygulaması sadece konutlara tanınmış bir imkandır. Bu nedenle, fiilen işyeri olarak kullanılan bina için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından faydalanılamaz

C- EMEKLİNİN BU MESKENİ MUAYYEN ZAMANLARDA DİNLENME AMACIYLA DEĞİL, DAİMİ OLARAK KULLANMASI GEREKMEKTEDİR

İndirimli (sıfır) vergi oranı sadece sürekli ikamet için kullanılan meskenler için geçerlidir. Bundan dolayı, muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler (yazlıklar) hakkında indirimli (sıfır) bina vergisi oranının uygulanması mümkün değildir. İndirimli (sıfır) vergi oranının uygulanması için meskende bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Bu nedenle, sahip olduğu tek meskeni kiraya verip, kirada oturan emekliler de diğer şartları taşımaları kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir.

D- İLGİLİ BELEDİYEYE BİLDİRİMDE BULUNULMASI GEREKMEKTEDİR

Emekliler bakımından indirimli (sıfır) bina vergisi oranının uygulanabilmesi için, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi ve ilgili tebliğlerde belirtilen şartları taşıyan emeklilerin, 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliğine ekli formlardan durumlarına uygun olanını “Tek Meskeni Olan (İntifa Hakkına Sahip Olanlar Dâhil) Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form” doldurup imzalayarak ilgili belediyelere vermeleri gerekmektedir. Belediyeler, söz konusu uygulamadan yararlanmak için başvuran emeklilerden belirtilen form dışında başka bir belge talep etmeyeceklerdir. Ancak bir defa bu formu (bildirimi) ilgili belediyeye veren ve durumlarında herhangi bir değişiklik olmayan (yani durumlarında söz konusu uygulamadan yararlanma şartlarını ortadan kaldıran bir değişiklik olmayan) emeklilerin, izleyen yıllar için ayrıca bir bildirimde (başvuruda) bulunmalarına gerek yoktur. Örneğin şartları taşıyan ve 2015 yılında indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlanmak için ilgili belediyeye başvuran bir emeklinin, şartlarında değişiklik olmadığı sürece ve indirimli bina vergisi oranı uygulamasında Kanunla ve/veya Bakanlar Kurulu Kararı ile bir değişiklik yapılmadığı sürece 2016 ve izleyen yıllarda tekrar bildirimde bulunmasına gerek yoktur. İndirimli(sıfır) vergi oranından yararlanan mükelleflerin, bu orandan yararlanma ile ilgili şartlardan herhangi birini kaybetmeleri halinde, bu durumu mükellefiyetlerinin bulunduğu belediyeye bildirmeleri gerekmektedir. Öte yandan, indirimli vergi oranından yararlanma şartlarını taşımadığı halde, gerçek dışı taahhütte bulunmak suretiyle indirimli vergi oranından yararlanan mükellefler ile durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınacaktır.

Söz konusu Formdaki “Bu meskenimi muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla değil, daimi olarak kullanmaktayım.” ifadesi, 57 no.lu Tebliğ ile “Bu mesken muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla değil, daimi olarak kullanılmaktadır.” şeklinde değiştirilmiştir.

E- İNDİRİMLİ (SIFIR ORANLI) VERGİDEN YARARLANMA SÜRESİ

Önceki yıllarda sıfır oranlı emlak vergisi uygulaması yıllık olarak belirlendiğinden söz konusu oranın geçerli olabilmesi için takip eden yılda yeni Bakanlar Kurulu Kararının çıkması gerekiyordu. Fakat Emlak Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinde yer alan düzenlemeye dayanarak Bakanlar Kurulu 20.12.2006 tarihinde aldığı 2006/11450sayılı Karar ile 2007 yılı ve müteakip yıllar için, 200 m2’yi geçmeyen tek konutun emlak vergisi oranını sıfır (0) olarak belirlediğinden aksi belirlenmediği sürece her yıl indirimli (sıfır) orandan faydalanılabilecektir. Altar Ömer Arpacı E-Yaklaşım / Aralık 2017 / Sayı: 300