Günümüz endüstriyel ilişkilerinde mal veya hizmet üretimi yalnızca işyerleri ile sınırlı değildir. İşyerlerinde mal veya hizmet üretmek amacıyla bulunan çalışanların haricinde, farklı amaçlarla bulunan ziyaretçilerde mevcut olabilir. Ziyaretçiler, işyerinde bulunma amacına bağlı olarak iki şekilde sınıflandırılabilir.

a- Üretilen mal veya hizmetlerin satışı, pazarlanması, hammaddelerin tedariki, başka işyerlerinde ürettirilen mamul veya ara mamullerin kalite kontrolünün sağlanması ve benzeri amaçlarla işverence işyeri dışında görevlendirilenler;

b- Bir tanıdığını ziyaret etmek, iş başvurusunda bulunmak veya başka nedenlerle bireysel amaçlarla işyerine gelenler.  

Yukarıda yapılan sınıflandırmanın (a) maddesinde sayılan ziyaretçiler, işverenlerince görevli olarak işyeri dışında başka bir işyerine görevlendirildikleri için, bu çalışanların görevli bulundukları işyerinde uğradıkları kaza; hem 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na hem de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre iş kazası sayılacaktır. Bu çalışanlar için işverenlerince, 5510 sayılı Kanun kapsamında bildirim yapmak zorunludur. İş kazasına uğrayan bu çalışanlar 5510 sayılı Kanun kapsamında iş kazası sigortasından sağlanan haklardan yararlanabilecektir.  İş kazasının meydana geldiği işyeri işvereni açısından ise kaza 6331 sayılı Kanun açısından iş kazası sayılacağından, yine aynı Kanun’un 14. maddesi gereğince iş kazası bildiriminin yapılması gerekmektedir. Ancak bu durum aynı kazanın iki defa bildirilmesine yol açacağı ve iş kazasının bildirilmesinden beklenen faydaya katkı sağlamayacağı değerlendirilmektedir.

Yukarıda yapılan sınıflandırmanın (b) maddesinde sayılan ziyaretçilerin sigortalı olmadıkları için bulundukları işyerinde uğradıkları kazanın 5510 sayılı Kanun’a göre iş kazası sayılmayacağı açıktır. Bu türden kazalar ilk bakışta 6331 sayılı Kanun’un “İş Kazası” tanımına uygun olan kazalar olarak ele alınabilirse de, çalışan tanımına girmeyen ziyaretçiler, Kanun kapsamında olmadığından, iş kazası olarak tanımlanamayacağı değerlendirilmektedir. Bu durumda bu tür kazalar için 6331 sayılı Kanun’un 14. maddesi gereğince iş kazası bildiriminin yapılmasına da gerek yoktur. Bununla birlikte bu türden kazalar işverence araştırılmalı ve kazaya neden olan koşulların ortadan kaldırılmasına yönelik önlemler elbette alınmalıdır. Bu tür kazalar 5510 sayılı Kanun’a göre iş kazası sayılmadığından aynı Kanun’un 16. maddesinde sağlanan haklardan da yararlanılamayacaktır. Bununla birlikte zararlandırıcı eyleme neden olan işverenden, varsa haksız fiil kapsamında 6098 sayılı Borçlar Kanunu çerçevesinde hak talep edilebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Abdurrahman Akman Yaklaşım / Temmuz 2017 / Sayı: 295

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.