A- KORUMALI İŞYERİ NEDİR?

Korumalı işyeri, iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen işyeri olarak tanımlanabilir (5378/md. 3).

İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan engelli bireylere istihdam oluşturmak amacıyla gerçek ve tüzel kişilerce açılan veya açılacak olan korumalı işyeri statüsünün kazanılması, korumalı işyerlerinin işleyişi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği “Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik” 26.11.2013 tarih 28833 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Buna göre “Korumalı İşyeri Statüsü” kazanabilmek için yönetmelikte belirtilen nitelikleri haiz engelli en az sekiz bireyin çalıştığı işyerinin işvereni, korumalı işyeri statüsünün kazanılması için Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne başvuruda bulunur. Korumalı işyerlerinde çalışacak engelli bireylerin sayısının toplam işçi sayısına oranı yüzde yetmiş beşten az olamaz. Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde, belirsiz süreli iş sözleşmesine ve belirli süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür.

Örneğin; Bir işletmede 12 kişinin çalıştığı varsayılırsa bu işyerinin korumalı işyeri statüsü kazanabilmesi için yönetmelikte belirtilen şartları haiz en az 9 kişinin çalışması gerekmektedir.

B- KORUMALI İŞYERLERİNDE KİMLER İSTİHDAM EDİLEBİLECEK?

Korumalı İşyerlerinde istihdam edilebilmek için;

- En az % 40 oranında zihinsel veya ruhsal engelli olmak,

- Türkiye İş Kurumu’na kayıtlı olmak,

- Onbeş (15) yaşını bitirmiş olmak

gerekmektedir.

Burada önemli olan husus korumalı işyerinde, bütün engelliler değil de sadece zihinsel veya ruhsal engeli olanların çalışabileceğidir.

C- KORUMALI İŞYERLERİNDE UYGULANAN DESTEK VE TEŞVİKLER NELERDİR?

Korumalı işyerleri, ücret desteği(2), kuruluş sermayesi desteği, işletme giderleri desteği, yapılan ücret ödemelerinin tamamının gelir vergisinden indirilmesi(3), yapılan ücret ödemelerinin tamamının kurumlar vergisinden indirilmesi(4), çevre temizlik vergisinden muafiyet(5) ve sigorta prim teşviklerinden(6) faydalanmaktadırlar. Konumuz gereği kısa ve anlaşılır bir şekilde sadece sigorta prim teşvikinden bahsetmeye çalışacağız.

D- KORUMALI İŞYERLERİNDE SİGORTA PRİM TEŞVİKİ

4857 sayılı Yasa’nın “Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırma Zorunluluğu” başlıklı 30. maddesinin altıncı fıkrasında “… 5378 sayılı Kanun’un 14. maddesinde belirtilen korumalı işyerlerinde çalıştırılan engelli sigortalıların,… prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamının” Hazine’ce karşılanacağı belirtilmiştir.

Örneğin; En az 8 kişi istihdamı zorunlu bir korumalı işyeri işverenince, 2017/4. ayda her biri 2.000,00 TL karşılığında çalıştırılan sekiz sigortalıdan dolayı yararlanılacak teşvik tutarı;

Sigorta Primi İşveren Hissesi,

Malûllük, Yaşlılık, Ölüm       : % 11

Genel Sağlık Sigortası         : % 7,5

Kısa Vadeli Sigortalar         : % 2

Toplam                              : % 20,5

Sigortalıların aylık prime esas kazanç tutarı: 16.000,00 TL

Prime esas kazanç alt sınırı  : 1.777,50 TL

16.000,00 x 5/100 = 800,00 TL Beş puanlık indirim Hazine’ce karşılanacak tutar,

20,5 – 5 = 15,5 Beş puanlık kısım düşüldükten sonra kalan işveren hissesi   

1.777,50 x 15,5/100 = 275,51 x 8= 2.204,08 TL Engelli teşviki Hazine’ce karşılanacak tutar olacaktır.

Bu durumda sigortalı payı dahil işveren tarafından ödenecek tutar;

16.000,00 x 34,5/100= 5.520,00 TL değil,

800,00 + 2.204,08= 3.004,08 TL

İşverenin ödeyeceği tutar= 5.520,00 – 3.004,08= 2.515,92 TL olacaktır. Hüseyin Güner Yaklaşım / Mayıs 2017 / Sayı: 293

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.