I-GENEL BİLGİLER

VUK Genel Tebliği Seri No 379 ile avukatlara yönelik vergi uzlaşmalarına bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler anılan tebliğ ile ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Gerek tarhiyat öncesi uzlaşmalarda ve gerekse tarhiyat sonrası uzlaşma komisyonlarında mükellef veya mükellefin yanında avukatların uzlaşma görüşmelerinde vekaletname bulundurulması koşulu getirilmiştir.

Mükellef normal şartlarda tek başına uzlaşma komisyonlarında uzlaşmaya katılmaktadır. Mükellefin dışında uzlaşma görüşmelerinde mükellefin mali müşaviri veya muhasebecisi veya yeminli mali müşaviri bulunabilmektedir. Uzlaşma görüşmelerinde mükellefin yanı sıra görüşmelerde avukat veya mali müşavirlerin katılması halinde bunlardan vekaletname istenmektedir. Vekaletnamenin birer örnekleri uzlaşma komisyonunda bulunan dosyaya hıfz edilmektedir. Vekaletnamenin bir diğer örneği ise ilgili avukat veya mali müşavirin bağlı olduğu vergi dairesindeki tarh/işlem dosyasına konulmak üzere bir diğer nüsha veya fotokopi istenmektedir. Yeni uygulamanın yürürlük tarihi 379 Seri Nolu Genel tebliğ ile 5 ocak 2008 tarihinden itibaren yapılacak olan uzlaşma görüşmelerinde bu uygulama başlayacaktır.

Kendisine vergi ve vergi cezası tarh edilen gerçek ve tüzel kişiler temsilcileri dışında başkaca uzlaşma görüşmelerinde bağlı olduğu meslek odalarından bir temsilci ve 3568 sayılı SMMM ve YMMM Kanunu’na göre kurulan meslek odasından bir meslek mensubu bulundurabilir. Bu kişiler uzlaşma komisyonu toplantısında görüşlerini açıklamak için katılabilirler, ancak tutanakları mükellef veya noterden alınan vekaletnameye dayanarak vekili imzalar⁽¹⁾. Uzlaşma tafralarından biri olan mükellef “Uzlaşma Yönetmeliği”nde kendisine vergi borcu terettüp eden gerçek veya tüzel kişilerle sorumluları ve müteselsil sorumluları olduğu belirtilmiş ve uzlaşma talebi için mükellefin bizzat veya resmi vekaletini haiz vekili vasıtasıyla (tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin kanuni temsilcileri vasıtasıyla) ve yazı ile yetkili uzlaşma komisyonuna müracaat etmesi gerektiği belirtilmiştir⁽²⁾

Uzlaşma komisyonları yargı organı değillerdir. Bu nedenle mükellef adına hareket edecek kişinin avukat olması şart olmayıp Noterlik Kanununun 60. maddesi uyarınca düzenlenen ve tarh edilecek vergi ve kesilecek cezalar üzerinde uzlaşmaya yetkili oldukları şerhini taşıyan resmi vekaletnameyi haiz kişi olması yeterlidir. Zaten avukatlar, resmi vekaletname olmadan 3568 sayılı kanunla kurulan meslek odası mensubu da olmadıklarından uzlaşma da mükellefleri temsil edemezler⁽³⁾. Bununla birlikte uygulamada, uzlaşma görüşmelerine mükellef veya ceza muhatabı ile birlikte hukuki yardımda bulunmak üzere avukatların da katılmaları mümkün bulunmaktadır⁽⁴⁾.

II- HUKUK MÜŞAVİRLERİNİN VEYA AVUKATLARIN DURUMLARI NEDİR

Ancak 379 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği ile 3568 sayılı kanununa göre Yetki Almış Meslek Mensuplarına ve Avukatlık Kanununa göre Yetki Verilen Avukatlara Uzlaşma Görüşmelerinde İbraz Etme Zorunluluğu Getirilen Belgelerde bundan böyle (bu tebliğin yayımı tarihine kadar uzlaşma günü tayin edilmemiş uzlaşma talepleri dahil olmak üzere) anılan meslek mensupları ile avukatların, uzlaşma görüşmelerine katılabilmelerinin hukuki bir belgeye (sözleşme, vekaletname vb) dayandırılması ve söz konusu belgenin asıl veya onaylı bir örneğinin uzlaşma görüşmeleri sırasında komisyona ibraz edilmesi uygun görülmüştür. Sözleşme, vekaletname ve benzeri belgeler, mükellefin uzlaşma komisyonundaki dosyasında muhafaza edilecek; birer fotokopisi de meslek mensubu ve/veya avukatın tarh dosyasına konulmak üzere ilgili vergi dairelerine gönderilecektir⁽⁵⁾.

Ceza hukukumuzda yer alan “uzlaşma” tanımına paralel olarak maliye tarafından tebliğ ile yapılan bu düzenlemenin birçok ikiliğin giderilmesinde öncü olması muhtemeldir. “Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe” göre “Uzlaştırmacı”, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar gören arasındaki “uzlaştırma müzakerelerini” yöneten, Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından görevlendirilen hukuk öğrenimi görmüş kişiyi veya Cumhuriyet savcısı ya da mahkemenin isteği üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatı ifade eder(⁶⁾. Her ne kadar ceza hukuku ile vergi ceza hukuku arasında “uzlaşma”nın amaçları, kapsamları ve ilişkideki tarafları farklı olsa da yapılan bu düzenleme ile en azından uygulamada boşluklara yer vermemesi bakımından önem arz etmektedir.

III-SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Gelir İdaresi Başkanlığı yayınlamış olduğu bu genel tebliğ ile uzlaşma görüşmelerinde mükellef veya vergi sorumlusunun yanı sıra avukatının veya hukuk müşavirinin de uzlaşma görüşmelerinde bulunması durumunda bunlardan mutlak surette vekaletname talep etmektedir. Sanırız bu vekaletname bir başka açıdan da avukat veya hukuk müşavirinin bu uzlaşma sonucunda serbest meslek kazancı ile ilgili makbuz kesilmesinin gerektiği konusunda bir oto kontrol işlevi görebilecektir. Gelir idaresi buradan hareketle ileriki dönemlerde uzlaşmalarda kimin bulunduğu ve uzlaşma sonucuna göre avukat veya mali müşavirin veya hukuk müşavirinin düzenlemesi zorunlu serbest meslek makbuzu hakkında bir oto kontrol müessesesi getirmiş bulunmaktadır.

Serbest meslek erbabının vergi incelemeleri sırasında kimlerden iş aldığı, hangi uzlaşma komisyonlarında bulunduğu, kimden ne miktarda ücret alabileceği konularında bu genel tebliğ   gelir idaresine önemli bir kolaylık ve avantaj sağlayabilecektir. Önceki yıllarda icra daireleri tarafından avukatlarla ilgili Maliye Bakanlığı’na müşteri vekaletnameleri ile ilgili “bildirim formu” yollanmakta idi. Bu uygulama daha sonra yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır. Nazlı Gaye Alpaslan Güven

⁽¹⁾ Uzlaşma Yönetmeliği madde 10

⁽²⁾ Uzlaşma Yönetmeliği md. 4/g, bkz. RG 03.02.1999 gün ve 23600 sayılı

⁽³⁾KIZILOT Şükrü, KIZILOT Zuhal, “Vergi İhtilafları Ve Çözüm Yolları” 12. Baskı, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2007, S. 222

⁽⁴⁾ÇOMAKLI, Şafak Ertan, “Vergi Uyuşmazlıklarında Uzlaşmaya Katılan Taraflar Ve Avukatlar İçin Getirilen Yeni Düzenleme”, Yaklaşım Dergisi, Şubat 2008, Sayı:182, S.301-304

⁽⁵⁾ VUK GT Seri No 379

⁽⁶⁾Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik, 26.07.2007 gün ve 26594 md.4/1-ç

http://www.hurses.com.tr/Haber-Vergi_uzlasmalarinda_mali_musavir_ve_avukatlarin_vekaletname_ile_mukellef_adina_temsili-11107.htm

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.