Gelir Vergisi Kanunumuz işveren tarafından çalışanlara tahsis edilen konutları, çalışana menfaat sağlanması olarak değerlendirmekte ve ücrete dâhil edilerek vergilendirilmesini istemektedir. Bunun yanında bazı konut tahsisleri ise istisna edilerek verginin kapsamı dışına çıkarılmıştır. İstisna uygulamasında konutun tahsisinin yapıldığı hizmet grubu ve konutun mülkiyeti ön plana çıkmaktadır.

Mülkiyeti işverene ait olmayan konutun;

• Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere tahsisi halinde sağlanan menfaat gelir vergisinden müstesnadır.
• Bunlar dışında kalan çalışanlara tahsisi halinde ise istisna uygulanmayacaktır. Ödenen kira bedellerinin brüte iblağ edilerek stopaj matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.
• Stopaj matrahına dahil edilen tutarların aynı zamanda işveren tarafından genel hükümler dahilinde gider yazılması mümkündür.

Mülkiyeti işverene ait olan konutun;

• Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere tahsisi halinde sağlanan menfaat gelir vergisinden müstesnadır.
• Bunlar dışında kalan çalışanlara tahsisi halinde sadece 100 metrekarelik kısım için istisnadan yararlanılabilir. Konutun 100 metrekareden büyük olması halinde emsal kira bedelinin tespit edilmesi ve 100 metrekarenin üzerindeki kısma isabet eden kiranın brüte iblağ edilerek stopaj matrahın dahil edilmesi gerekmektedir.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1-f maddesinde “Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri” nin katma değer vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır. Dolayısı ile gayrimenkul kiralamaları da katma değer vergisinin konusuna girmektedir. 

Öte yandan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde; Personele bedelsiz sağlanan menfaatlerden olan, yatacak yer veya konut tahsisinin vergiye tabi tutulmayacağı ifade edilmiştir. Dolayısı ile ücret matrahına ilave edilen emsal kira bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Damga vergisinde ise, Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “IV-Makbuzlar ve Diğer Kâğıtlar” başlıklı ayrımı karşımıza çıkmaktadır. Burada yer alan düzenlemeye göre; maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dâhil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtlar için binde 7,59 (2017 yılı için) oranında damga vergisi uygulanması gerekmektedir. Vergi mevzuatımızda hizmet erbabına konut tahsisi suretiyle sağlanan menfaatleri damga vergisinden istisna kılan herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bundan dolayı ücrete dâhil edilen menfaatin, dama vergisine de konu edilmesi gerekmektedir. İlyas Ceyhan Yaklaşım / Mart 2017 / Sayı: 291

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.