Gerek tarhiyat öncesi uzlaşma, gerekse de tarhiyat sonrası uzlaşma sonucu kesinleşen tutarlara dayanak olan tarhiyatlarda hata olduğunun mükellef tarafından tespit edilmesi halinde, Gelir İdaresi Başkanlığı kimi hallerde düzeltmeyi kabul etmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı(6) hata türlerinden sadece aşağıda belirtilen;

• Vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden muaf olanlara yapılmış olan tarhiyatların,
• Vergiye tabi olmamaları gerekenler adına yapılan tarhiyatların,
• Aynı vergilendirme dönemi için yapılan mükerrer tarhiyatların

Uzlaşma mevzu edilmiş ve üzerinde uzlaşılmış olması ve bu hatalı durumun da uzlaşma sırasında dikkate alınmamış olması halinde, söz konusu hataların, Vergi Usul Kanunu’nun düzeltme hükümleri çerçevesinde düzeltilmesi yönünde görüş bildirmiştir.

Ayrıca İdarenin bu uygulaması, kısmi vergi hatası taşıyan tarhiyatların düzeltilmesine imkan tanımamaktadır.

Görüleceği üzere Gelir İdaresi, uzlaşma konusu vergide hata varsa bunun düzeltilmesinde Vergi Usul Kanunu’nda tanımlanan hatalardan yalnızca “mevzuda hata”, “mükellefiyette hata”, “verginin mükerrer olması”, “mükellefin şahsında hata” hallerinin varlığına bağlamıştır. Bu durumda “matrah hataları” “vergi miktarında hatalar” mevcut olsa bile İdarenin anlayışına göre düzeltme işlemi yapılamayacaktır.

Bu görüşe katılmamız mümkün değildir. Hatanın varlığı haksız vergilendirmenin yapıldığını ortaya çıkarttığında, hatalı işlem ile vergi alınamayacağından İdarenin hatanın ne olduğundan ziyade, hatanın varlığı ile karar vermesi uygun olacaktır.

Nitekim Danıştay 3. Dairesi Kararı’nda uzlaşılan ancak “matrah hatası” içeren bir tarhiyata ilişkin aşağıdaki sonuca varılmıştır.

“213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 116. maddesinde; vergi hatasının, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olduğu belirtilmiş, 117. maddesi ile de vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların fazla gösterilmiş olması hesap hataları arasında sayılmıştır.

…

Davacıların off-shore hesaptan elde ettikleri faiz geliri nedeniyle yapılan inceleme sonucu tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldıktan sonra tarhiyata esas alınan matraha, faizin üzerinden hesaplandığı ana paranın da dâhil edildiğinin anlaşılması üzerine bu durumun hata oluşturduğu yolunda düzeltme yoluyla yaptıkları şikâyet başvurusunun, Ek 11. maddenin ikinci fıkrasına dayanılarak reddedildiği, vergi mahkemesinin de bu kuralı esas alarak davanın reddi yolunda verdiği kararın temyiz edildiği anlaşılmıştır.

Vergilendirilmeyecek bir unsurun matraha dâhil edilmesi, 213 sayılı Yasa’nın 117. maddesine göre açık bir vergi hatası oluşturmaktadır. Yargı yerlerince daha önce hakkında verilmiş bir karar bulunmayan bu hatanın düzeltme hükümlerine göre giderilmesinin şartları mevcut olup, uzlaşmaya varılmış olmasının düzeltme ile ilgili hükümlerin uygulanmasını engellemediği sonucuna varıldığından, vergi hatası kapsamı dışındaki durumlar için öngörülen Ek 11. maddenin sözü edilen kuralına dayanılarak verilen karar hukuka uygun düşmemiştir.” Emrah AYGÜL/Yaklaşım/Şubat 2017/Sayı:290

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.