20.06.2012 tarihinde kabul edilen 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine istinaden 50’den az çalışanı olan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırmaya başlamak için zaman daralıyor. 

Mevzuata göre 01.07.2016 tarihinden itibaren 50’den az çalışanı olan az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırma veya bu hizmeti dışarıdan alma zorunluluğunu getirilmişti. 01.07.2016 tarihinden itibaren işyerlerinde 1 kişi dahi çalıştığı sürece her türlü ofis (mühendislik, danışmanlık, avukatlık, mali müşavirlik vs.), dükkanlar (market, kuaför, terzi, kırtasiye vs.) ve apartmanlarla site yönetimleri de dahil olmak üzere tüm işyerleri için bir iş güvenliği uzmanı ve bir işyeri hekimi çalıştırması veya iş güvenliği hizmeti alması mecburi hale gelmiştir. Ev hizmetleri ile çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar bu zorunluluk kapsamında yer almamaktadır. Bu düzenlemeye göre, İş yerlerinde 50 kişiden az işçi çalıştıran ve az tehlikeli sınıfta yer alan tüm işyerleri bu zorunluluğa uymadıkları takdirde oldukça yüklü miktarda cezalarla karşılaşabileceklerdir.

İş güvenliği uzmanlarının Bakanlıkça yetkilendirilmiş ve ‘’İş Güvenliği Uzmanı’’ belgesine, işyeri hekimlerinin de yine Bakanlıkça yetkilendirilmiş ve ''İşyeri Hekimliği’’ belgesine sahip olmaları gerekmektedir. İşyerinde çalışan personellerden gerekli sertifikaya sahip olanlar da görevlendirilebilir. Ayrıca 10’dan az çalışanı olan işyerlerinde, belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması koşuluyla işveren de bu görevi yerine getirebilir.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 6/1-a ve 26/1-b maddeleri uyarınca az tehlikeli sınıfta yer alan 01.07.2016 tarihi itibarıyla iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenler, görevlendirmediği her bir kişi için idari para cezası ile karşı karşıya kalacaklardır. Bu cezalar 50’den az çalışanı olan işyerlerinde 6.511,00 TL, 50 ve üzeri işçi çalışan işyerlerinde ise 9.766,00 TL olarak uygulanacaktır. Bu cezalar aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktarda uygulanmaya devam edecektir. Bununla birlikte; personelin eğitimi, işyerinde alınması gereken tedbirleri alınması gibi gereklilikler bu süreçte iş güvenliği uzmanının bilgilendireceği şekilde yerine getirilmeli, eksikliklerden dolayı farklı miktarlarda cezalar uygulanabileceği unutulmamalıdır. 

• Örnek olarak: X Avukatlık firması az tehlikeli işyeri sınıfındadır ve bünyesinde 2 tane işçi çalıştırmaktadır. İşveren 01.07.2016 tarihinden itibaren diğer şartları yerine getirmiş olmakla birlikte iş güvenlik uzmanı ve iş yeri hekimi hizmeti almadığı takdirde ve ilgili müfettişler tarafından tespit edildiği durumda: 
• İş güvenliği uzmanı çalıştırılmadığı veya görevlendirilmediği her ay için 6.511,00 TL
• İşyeri hekimi çalıştırılmadığı veya görevlendirmediği her ay için 6.511,00 TL

olmak üzere yükümlülük yerine gelene kadar aylık 13.022,00 TL idari para cezası uygulanabilecektir. 

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işverenlerin yapması gerekenler aşağıda sıralanmıştır.

• Az tehlikeli iş yerlerinin iş yerinde meydana gelebilecek kaza ve riskleri önlemesi, bu risklere karşı çalışanlarını koruması amacıyla, mevzuatta öngörüldüğü şekilde işyerinde risk analizi yapmak veya yaptırmak, acil durum planı yapmak veya yaptırmak, işyerindeki çalışanlarına iş güvenliği ve sağlığı eğitimi vermek gibi zorunlulukları bulunmaktadır.
• İşyerinde çalışanlar arasında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi sertifikası bulunanların İSG-KATİP üzerinden görevlendirilmesi mümkündür. Bu durumda işveren ile çalışan arasında bu görevi de kapsayan yeni bir iş sözleşmesi imzalanması gerekmektedir.
•  İşveren, iş yerinde çalışanlar arasında iş yeri hekimi veya iş güvenlik uzmanı yok ise bu hizmeti OSGB (Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi) üzerinden hizmet alarak yerine getirebilir.
• İşverenin, iş güvenlik uzmanı veya iş yeri hekimi sertifikasına sahip olması durumunda, çalışan sayısı ve tehlike sınıfı da dikkate alınarak, ÇSGB’ nin İSG-KATİP sistemi üzerinden kendisini ataması da mümkün kılınmıştır. Bu görevlendirmeyi yapacak kişinin ise işyerinin SGK e-Bildirge Yöneticisi olması gerekmektedir ve bu kişilerin şahsi e-devlet şifreleri aracılığıyla http://isgkatip.csgb.gov.tr adresinden İSG-KATİP sistemine giriş yaparak, görevlendirilecek iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimini T.C. Kimlik numaraları vasıtasıyla sistem üzerinden seçmeleri gerekmektedir. 

Sonuç olarak, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri uyarınca az tehlikeli iş yeri sınıfında yer alan işverenlerin 01.07.2016 tarihi itibarıyla cezai bir işlem ile karşı karşıya kalmamak için yasal zorunluluklarını yerine getirmiş olmaları gerekmektedir. Öte yandan, sadece bu kişileri istihdam etmenin yeterli olmadığını, aynı zamanda mevzuat hükümlerine istinaden işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin ve personele verilecek eğitimlerin eksiksiz yerine getirilmesi gerektiğini unutmamakta fayda var. Bahadır Dinçyürek  & Doğukan Işık/http://kpmgvergi.com

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.