İptale ilişkin konuyla ilgili olarak; Sosyal Güvenlik Kurumunca verilen idari para cezasını peşin ödeyen işverenin, idari para cezasına karşı açtığı davanın reddedilmesi üzerine, Kurumca para cezasının peşin ödenmesi nedeniyle tahsil edilmemiş olan dörtte birlik kısmı için düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle Edirne İş Mahkemesi nezdinde açılan davada, Edirne İş Mahkemesi tarafından 5510 sayılı Kanunun 5754 sayılı Kanunun 60'ıncı maddesiyle değiştirilen 102'nci maddesinin beşinci fıkrasının üçüncü cümlesinin Anayasanın 2'nci ve 36'ncı maddelerine aykırı olduğu kanısıyla iptali hususunda Anayasa Mahkemesine başvurulmuştur.

Bunun üzerine 09/05/2014 tarihli, 28995 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 28/11/2013 tarihli E.2013/ 40, K.2013/139 sayılı kararında özetle;

Kanun koyucunun, idarî para cezalarının Sosyal Güvenlik Kurumuna itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçünün tahsil edilmesini öngördüğü ve peşin ödemenin idarî para cezalarına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemeyeceğinin belirtildiği, peşin ödeme halinde para cezasının dörtte üçünün tahsil edilmesinin, peşin ödemenin özendirilmek suretiyle alacağın bir an önce tahsili amacını gütmekte olduğu,

Peşin ödeme sonrasında idarî para cezasına karşı idareye itiraz veya yargı yoluna başvurulması ve bu başvurunun reddine karar verilmesi durumunda, daha önce tahsilinden vazgeçilmiş olan dörtte birlik ceza tutarının tahsil edileceğinin öngörülmesinin, bu cezalara karşı hak arama özgürlüğünü kullanan kişilere bir tür yaptırım uygulanması sonucunu doğurmakta olduğu, peşin ödenen idarî para cezası tutarı dışında yeni bir ödeme ile yükümlü kılınmalarının, kişilerin bu cezalara karşı itiraz veya dava yoluna başvurmalarını caydırıcı bir nitelik taşımakta olduğu, peşin ödeme sonrası itiraz yoluna başvurulmadığı ya da dava açılmadığı takdirde idarece hiçbir zaman istenilemeyecek olan bir tutarın, bu yollara başvuran ve başvurusu reddedilen kişilerden tahsil edileceğinin öngörülmesinin, hak arama özgürlüğünün ihlaline yol açan açık bir müdahale olduğu gerekçeleri ile 31/05/2006 günlü, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 17/04/2008 günlü, 5754 sayılı Kanun'un 60'ıncı maddesiyle değiştirilen 102'nci maddesinin beşinci fıkrasının üçüncü cümlesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline, karar verildiği anlaşılmaktadır.

İptal kararında da belirtildiği üzere; Peşin ödeme sonrasında idarî para cezasına karşı idareye itiraz veya yargı yoluna başvurulması ve bu başvurunun reddine karar verilmesi durumunda daha önce tahsilinden vazgeçilmiş olan dörtte birlik idari para cezası tutarının tahsil edileceğinin öngörülmesinin, bu cezalara karşı hak arama özgürlüğünü kullanan kişilere bir tür yaptırım uygulanması sonucunu doğurduğu, peşin ödeme sonrası itiraz yoluna başvurulmadığı ya da dava açılmadığı takdirde idarece hiçbir zaman istenilemeyecek olan bir tutarın, bu yollara başvuran ve başvurusu reddedilen kişilerden tahsil edileceğinin öngörülmesinin, hak arama özgürlüğünün ihlaline yol açan açık bir müdahale olduğu, kişilerin peşin ödedikleri idari para cezası tutarı dışında yeni bir ödeme ile yükümlü kılınmalarının, bu cezalara karşı itiraz veya dava yoluna başvurmalarını caydırıcı bir nitelik taşıdığı, görülmektedir.

Bunun doğal sonucu olarak da; 5510 sayılı Kanunun 102'nci maddesinin beşinci fıkrasının üçüncü cümlesinin iptali ile birlikte; İdari para cezası uygulanması nedeniyle 15 günlük süre içinde idari para cezasını 3/4 oranında ödeyip gerek Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerine itiraz eden ancak itirazları reddedilen ve gerekse mahkemelere müracaat etmeleri sonucunda mahkemelerce itirazı reddedilen muhataplar bakımından tahsil edilmesi gereken 1/4 oranındaki idari para cezalarının kararın yayımlanmış olduğu 09/05/2014 tarihinden itibaren takip ve tahsili yoluna gidilmemesi gerekmektedir. Ahmet Aras Lebib Yalkın Yayımları Haziran 2016 Sayı 150

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.