Türk vergi sistemi ana kurgusu itibariyle beyan esasına dayanmaktadır. Beyan esasına dayalı vergilemede ise mükelleflere önemli görevler ve yükümlülükler düşmektedir. Zira beyan esası, mükelleflerin elde ettiği gelirlerini bizzat kendilerinin vergi idaresine bildirmesine dayalı olan bir sistemdir. Bu sistemde vergi matrahı mükellef tarafından saptanıp bir beyanname ile vergi dairesine bildirilir. Mükellefin vergi dairesine bildirdiği vergi matrahının kanunlara uygunluğu ve doğruluğu vergi dairesi tarafından kontrol edilir. Vergi Dairelerince yapılan kontroller neticesinde mükellefin eksik veya hatalı beyanda bulunduğunun ya da hiç beyanda bulunmadığının tespiti hallerinde mükelleflerin ilgili dönem hesapları vergi idaresince incelemeye alınır. Mükellefler hakkında yürütülen incelemeler neticesinde mükellefler adına vergi dairesi tarafından ikmalen ve re'sen tarhiyatlar yapılabilir. İkmalen ve re'sen yapılan tarhiyatlar mükelleflere ihbarname ile tebliğ edilir.

Mükellefler, vergi dairesi tarafından ikmalen veya re'sen bir tarhiyat yapılması sonucunda vergi/ceza ihbarnamesi ile kendilerine tebliğ edilen tarhiyatlara karşı varsa vergi hatasının düzeltilmesini isteme, cezalarda indirim talep etme, uzlaşma talebinde bulunma ve dava açma yollarından birine başvurabilirler. Ya da bu yollardan hiç birisine başvurmadan adına tarh edilen vergi ve cezaları ödeme yoluna gidebilir. Görüldüğü üzere mükellefler adlarına tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi/ceza ihbarnamesini aldıkları tarihten itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açabilirler. Bahsedilen bu 30 günlük süre hak düşürücü süredir. Mükellefler bu süreyi dava açma hakkını kullanmadan geçirmeleri durumunda, adlarına tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar tahakkuk edip kesinleşeceğinden, kendilerine tebliğ edilen vergi/ceza ihbarnamesinde belirtilen vergi ve cezaların tamamını ödemek zorunda kalırlar. Dr. Mehmet Yücel Lebib Yalkın Yayımları Haziran 2016 Sayı 150

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.