|
Vergi Usul Kanunu’nun 413. maddesi çerçevesinde, vergi durumları ve vergi uygulanması bakımından tereddüt edilen konular hakkında Gelir İdaresinden açıklama (özelge) istenebilmektedir.
Özelge talepleri için başvurular, Vergi Dairesi Başkanlığı bulunan illerde bu birimlere, bulunmayan illerde ise Defterdarlıklara yapılmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı merkezine doğrudan başvurma olanağı yoktur.
Özelge başvuruları, özelge talep formu ile yapılabilmekte, başvurulan birimler tarafından hazırlanan özelge taslağı GİB merkezine onay için gönderilmekte, onay süreci Özelge Komisyonu onayı ile sonuçlanmaktadır. Özelge Komisyonunca onaylanan özelgeler, otomasyon sistemi üzerinden yetkili birimlere aktarılmakta ve yetkili birimce imzalanarak özelge talep eden mükellefe gönderilmektedir.
Onaylanan özelgeler Gelir İdaresinin bütün yetkili birimlerinin görebildikleri bir havuza atılmakta ve özelge havuzunda örneği oluşan özelgeler için merkeze tekrar onaya gönderilmemektedir.
Gelir İdaresince verilen özelgelerden özelliği olması nedeniyle seçilmiş olan bir kısmı zaman zaman Vergi Bültenlerine konu edilmektedir.
Son zamanlarda verilen özelgelerden önemli bazılarının özeti aşağıda yer almaktadır.
1. Gelir Vergisi Kanunu
Yatırım teşvik belgesinde öngörülen işçi sayısının altında işçi çalıştırılması halinde gelir vergisi stopaj desteğinden faydalanılabilir mi? (18.02.2016 tarih ve 8 sayılı özelge)
283 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "4.6 Uygulamanın Esasları" başlıklı bölümünün 5 inci fıkrasında;
"Yatırım kapsamında işyerlerinin kaç işçi çalıştırdığının belirlenmesinde, teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla her bir işyeri itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde gösterilen işçi sayısı dikkate alınacaktır. Gelir vergisi stopajı teşvikinden faydalanmaya başlanılan ilk ay için verilecek muhtasar beyanname ile birlikte bir defaya mahsus olmak üzere teşvik belgesinin tasdikli örneğinin de verilmesi gerekmektedir. Ayrıca, teşvik belgesinin Ekonomi Bakanlığınca revize edilmesi halinde teşvik belgesinin tasdikli örneğinin revize tarihini takip eden ilk muhtasar beyanname ile birlikte ilgili vergi dairesine verilmesi gerekmektedir." açıklamaları yer almaktadır.
283 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin “4.5 Fiilen çalışma zorunluluğu” başlıklı bölümündeki hususlara uyulmak kaydıyla, gelir vergisi stopaj desteğinden yararlananılması mümkün bulunmaktadır.
Serbest meslek faaliyeti kapsamında zorunlu olarak yaptırılan tıbbi kötü uygulamaya ilişkin zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe bedeli gider olarak dikkate alınabilir mi? (18.02.2016 tarih ve 42 sayılı özelge)
Tıbbi kötü uygulama sebebi ile kişilere verilebilecek zararlar ile bu sebeple doktorlara yapılacak rücuların karşılanması amacıyla yaptırılan mesleki malî sorumluluk sigortasına ilişkin kanuni zorunluluk kapsamında ödenen prim tutarının, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Yurt dışı çalışmaları karşılığı hak kazanılan prim ödemesi Türkiye’de vergilendirilir mi? (18.02.2016 tarih ve 13734 sayılı özelge)
Gerçek kişi adına yapılan prim ödemesinin Türkiye'ye gelmeden önceki yurt dışı çalışmalarının karşılığı olduğunun ispatlanması halinde, elde edilen gelir üzerinden Türkiye'nin vergi alma hakkı doğmayacağından, söz konusu prim ödemeleri Türkiye'de gelir vergisine tabi bulunmayacak olup, aksi durumda söz konusu ödemenin verilen yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmesi gerekecektir.
Yurt dışı şantiyesinde çalışan personele yapılan ücret ödemeleri üzerinden tevkifat yapılır mı? (17.02.2016 tarih ve 13333 sayılı özelge)
Şirket tarafından yurt dışı şantiyesinde çalışmak üzere Türkiye'den gönderilen personelin tam mükellef sayılarak Türkiye içinde ve dışında elde ettiği tüm kazanç ve iratları üzerinden Türkiye'de gelir vergisine tabi tutulması, Irak mukimi personelin Şirket’ten elde ettiği ücret gelirlerinin ise dar mükellef gerçek kişi olarak Türkiye'de vergilendirilmesi, bu itibarla, yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Hindistan mukimi şirkete verilen danışmanlık hizmeti karşılığı Hindistan'da yetkili makama ödenen tevkifatın Türkiye'de ödenecek gelir vergisi ve gelir geçici vergiden mahsubu nasıl olur? (17.02.2016 tarih ve 57 sayılı özelge)
Hindistan mukimi şirkete verilen teknik ve danışma nitelikli hizmetler ile ilgili olarak yapılacak ödemelerin teknik hizmet ücreti kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Hindistan mukimi firma tarafından söz konusu hizmetler karşılığında yapılan ödemeleri vergilendirme hakkı her iki ülkeye de ait olup, gelirin Hindistan'da elde edilmesi ve Türkiye'de mukim ve gelirin gerçek lehdarı olmanız durumunda alınacak bu vergi, teknik hizmet ücreti gayrisafi tutarının % 15'ini aşamayacaktır.
Söz konusu ödemeler üzerinden Hindistan'da Anlaşma'ya uygun olarak ödenen vergiler mahsup edilecektir.
Yurt dışından döviz olarak elde edilen ücretin gelir vergisi istisnası var mıdır? (17.02.2016 tarih ve 6574 sayılı özelge)
Dar mükellefe bağlı olarak çalışılması karşılığında kurumun doğrudan doğruya yurt dışından elde ettiği kazanç üzerinden döviz olarak gerçek kişiye ödenen ücret, 147 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 1/c bölümünde yer verilen şartları da sağlanması halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14 maddesine göre gelir vergisinden müstesna olacaktır.
Ar-Ge merkezinde çalışan personelin servis ve yemek giderleri Ar-Ge harcaması sayılır mı? (16.02.2016 tarih ve 6507 sayılı özelge)
Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge ve destek personeline işverenlerce yemek vermek suretiyle sağlanan menfaatler ile toplu olarak işyerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri, ücret kapsamında olup, söz konusu harcamaların personel giderleri olarak Ar-Ge indirimine konu edileceği tabiidir.
Öte yandan, söz konusu yemek ve taşıma giderlerinin personel giderleri kapsamında Ar-Ge harcamasına konu edilmesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/1. maddesinin 8 ve 10 numaralı bentlerine göre gelir vergisi istisnasından veya 5746 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanılmasına engel teşkil etmemektedir.
Serbest bölgede üretilen yazılım programının elektronik transfer yöntemi ile ihraç edilmesi durumunda ücret istisnasından yararlanılır mı? (18.02.2016 tarih ve 13427 sayılı özelge)
Yazılım programı faaliyetinin münhasıran ve fiilen serbest bölgede yapılması, işyeri alt yapısının ve teknik donanımının bu faaliyetin yapılmasına müsait olması, gümrük çıkış beyannamesi ve YMM faaliyet raporu ile fiili ihracatın gerçekleştiğinin tevsik edilmesi ve CD şeklinde hazırlanarak fiziki mal olarak fiilen ihraç edilmesi halinde istisnadan yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca, serbest bölgede üretilen ürünlerin yurt dışına ihracında gümrük çıkış beyannamesi düzenlenmesinin zorunlu olduğu durumlar haricinde, ilgili mevzuata göre serbest bölgede üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az % 85'inin yurt dışına ihraç edildiğinin "Serbest Bölge İşlem Formu" ile belgelendirilmesi halinde de gelir vergisi istisnası uygulamasından faydalanılması mümkündür.
2. Kurumlar Vergisi Kanunu
Yurt dışı şantiyesinde çalışan personele yapılan ücret ödemeleri kurum kazancından indirilebilir mi? (17.02.2016 tarih ve 13333 sayılı özelge)
Irak’taki işyeri tarafından yürütülen inşaat işinden elde edilen, faaliyette bulunulan yabancı ülkenin mevzuatına göre tespit edilen ve Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar kurumlar vergisinden istisnadır.
Bu durumda, yurt dışındaki inşaat işinde çalıştırılan işçilere ödenen ücretler ve bunlar için ödenen sigorta primleri ile diğer giderlerin istisnaya konu yurt dışı kazancın tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmekte olup, bu giderlerin istisna dışı diğer faaliyetlerden elde edilen kurum kazancından indirimi mümkün değildir.
3. Özel Tüketim Vergisi Kanunu
Kiralama veya test aracı olmak üzere aktife alınan araçların ÖTV matrahı ne olmalıdır? (03.12.2015 tarih ve 25115 sayılı özelge)
Araç kiralama hizmeti ve perakende araç satış işlemlerini birlikte yürüten şirketin, araç kiralama faaliyetinde kullanılmak üzere Şirket aktifine aldığı araçlar ile perakende araç satış faaliyetine ilişkin olarak müşteri kullanımına sunulmak üzere Şirket aktifine aldığı test araçlarına ait ÖTV'nin beyanında, matrah olarak emsal bedel esas alınmalıdır.
4. Vergi Usul Kanunu
Şirket aktifinde kayıtlı demirbaş eşyaların kiralanması durumunda sevk irsaliyesi düzenlenmeli midir? (05.02.2016 tarih ve 9671 sayılı özelge)
Sevk irsaliyesi; ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir. Dolayısıyla işletmenin aktifine kayıtlı ve amortismana konu olan bir iktisadi kıymetin taşınması esnasında satılan veya satışa sunulan bir malın hareketinden söz edilemez. Ancak, amortismana konu edilen iktisadi kıymetlerin kiralanması ve ticaretinin yapılması işleriyle birlikte uğraşılması durumlarında, bu malların ticari amaçla taşınıp taşınmadığının tespiti mümkün bulunmamaktadır.
Buna göre söz konusu kıymetlerin (kiralama ve ticaret dahil) müşterilere teslim edilmek üzere şirketler tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde şirketlerin; müşteriler tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde ise müşterilerin sevk irsaliyesi düzenlemesi gerekmektedir.
Öte yandan, sevkiyatın hangi amaçla yapıldığına ilişkin olarak sevk irsaliyesi üzerine şerh düşülmesi gerekeceği tabiidir.
Şirket veya ürün tanıtımı amaçlı reklam filmlerinin itfasında uygulanacak amortisman oranı nedir? (05.02.2016 tarih ve 2216 sayılı özelge)
Şirket veya ürün tanıtımı amacıyla yapılan ve bir yıldan fazla kullanılabilecek olması nedeniyle etkileri birden fazla yıla yayılan reklam filmlerinin, 333 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan listenin “44. Medya ve iletişim hizmetleri” başlıklı bölümü “44.9. Filmler ve Kasetler” başlıklı ayırımının, “44.9.1 Filmler” başlıklı alt ayırımına göre faydalı ömrünün 2 yıl, amortisman oranının ise 1. yıl % 60, 2.yıl % 40 olarak uygulanması gerekmektedir.
Yeni inşaa edilecek fabrikanın finansmanında, inşaat başlangıcından sonra yenileme fonuna aktarılan karın kullanımı mümkün müdür? (05.02.2016 tarih ve 2217 sayılı özelge)
Yenileme fonunun, işletmede inşa/imal edilecek veya satın alınacak aynı nitelikte ve aynı hizmete tahsis edilecek yeni bir iktisadi kıymetin amortismanında kullanılması için; öncelikle iktisadi kıymetin satılmış olması, sonra bu iktisadi kıymetin üretimi için işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması gerekmektedir.
Bu itibarla, eski fabrika binasının satışı neticesinde oluşan kârın, söz konusu satıştan önce inşaatına başlanan fabrika binasının giderlerini karşılamak üzere yenileme fonu uygulamasından yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.
Taahhüt işleri kapsamındaki işyerleri şube sayılabilir mi? (08.02.2016 tarih ve 26 sayılı özelge)
Sözleşme kapsamında arıza, bakım, onarım vb. taahhüt işlerinin yapıldığı trafo merkezleri; personelin sadece bakım ve onarım yapmak için uğradığı yerler olması, Şirket’in işlerinin sevk ve idare edildiği ofis, büro vb. şekillerde kullanılmaması, Şirket işlerinin yürütüldüğü kanuni veya iş merkezi yahut şube vasfını taşımaması kaydıyla, "işyeri" olarak değerlendirilemeyecektir.
Diğer taraftan söz konusu trafo merkezlerinde ofis, büro vb. yerlerin bulunması veya sürekli personel istihdam edilebilecek genişlikte olması durumunda, şube işyeri olarak değerlendirilmesi ve iş yeri sayısında bir artış söz konusu olduğundan, durumun bir ay içinde ilgili vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.
Elektrik tüketimi faturalandırma işlemlerinin farklı endeksör cihazları ile yapılması durumunda oluşturulan faturalarda farklı seri numaraları kullanılabilinir mi? (10.02.2016 tarih ve 10988 sayılı özelge)
Faturalandırma işleminin farklı endeksör cihazları ile yapılması durumunda, bu cihazlara ait ayırt edici bilgilere de yer verilmek suretiyle her bir cihazda ayrı seri ve sıra numarası takip edecek şekilde fatura bastırılarak kullanılması mümkün bulunmaktadır.
Vekâlet ücretlerinde serbest meslek makbuzu kimin adına düzenlenmelidir? (10.02.2016 tarih ve 11024 sayılı özelge)
Dava sonunda mahkeme ilamına göre borçludan alınarak icra dairelerince müvekkili adına takibat yapan alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen avukatlık (vekâlet) ücretlerinin icra dairesince avukata ödendiği anda, avukat tarafından borçlu adına en az iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, vekalet ücretinin davayı kazanan tarafından, borçludan tahsil edilerek kendisini temsil eden avukata intikal ettirilmesi durumunda ise genel hükümler çerçevesinde avukatların davayı kazananlar adına serbest meslek makbuzu düzenlemeleri gerektiği tabiidir. pwc
|
