4857 sayılı Kanun’un 27. maddesinde yeni iş arama izni konusu düzenlenmiştir. İşverence bildirim süreleri içerisinde, işçiye yeni bir iş bulabilmesi için gerekli olan iş arama izninin iş saatleri içerisinde ve ücretten herhangi bir kesinti yapmadan kullanıldırılması zorunludur. Önemle belirtmek gerekir ki fesih bildirim süresi ne olursa olsun yeni iş arama izni günde iki saatten az olamayacaktır. Bununla birlikte işçi eğer isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu halde de kullanabilecektir. Fakat iş arama iznini topluca kullanmak isteyen işçi bunu işten ayrılacağı günden önceci günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmekle mükelleftir. Kural olarak iş arama izni belirsiz süreli iş sözleşmeleri için öngörülmüşse de belirli süreli iş sözleşmelerinde de iş sözleşmesinin feshinden önce bir bildirim süresi öngörülmüşse bildirim süreleri içerisinde yeni iş arama izni kullandırılması gerekmektedir[5]. İşveren tarafından fesih bildirimi yapılan işçiye, yeni iş arama izni verilmemesi yahut yeni iş arama izninin eksik kullandırılması durumunda kullanılmayan süreye ilişkin ücret işçiye ödenecektir. Bununla birlikte işveren, iş arama izni süreleri içerisinde işçiyi çalıştırırsa işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmayan alacağı ücrete ilaveten işçinin çalıştırıldığı sürenin ücreti yüzde yüz zamlı olarak ödemekle yükümlü tutulmuştur. Nitekim; Yargıtay 22. HD.’ nin 09.01.2012 tarih E. 6548, K. 21732 sayılı Kararı’nda, “Dorsecilik yaparak yurt dışında çalışan şoförün iş sözleşmesinin dosya içeriğinden işveren tarafından fesh edilmiş olduğu anlaşıldığından ve işçinin ihbar süresi içinde hak kazandığı iznininde çalıştırılmış olduğu dikkate alınarak, bu izin karşılığı hak ettiği ücretin yüzde yüz zamlı olarak hesaplanarak ödenmesine karar verilmesi gerektiği, bu hususun değerlendirilmeyerek, tüm ihbar süresi için ihbar tazminatının hüküm altına alınmasının hatalı olup bozmayı gerektirdiği sonucuna varılmıştır.” hükmüne yer verildiği görülmüştür. Yüksek Mahkeme aynı kararında, feshi ihbar bildiriminde günlük iş arama izniyle ilgili bir açıklamaya yer verilmemiş olmasının ihbar süresini geçersiz kılmayacağını da belirtmiştir.

Bununla birlikte Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 21.03.2011 tarih 2009/7616 esas 2011/7531 sayılı kararında da; “İşçinin işverene bildirim süresi tanımak suretiyle fesih yoluna gitmesi halinde de, işverence yeni iş arama izni verilmesi gerekmektedir. Gerçekten yasada sadece bildirim süresinden söz edilmiş, bu süreyi işçinin ya da işverenin tanımış olması arasında ayrım yapılmamıştır. İşçinin ihbar öneli tanımak suretiyle feshinden sonra da işçinin iş arama ihtiyacı devam edebilecektir. Hatta işçi bu arada yeni bir iş bulmuş olsa dahi, iş arama ihtiyacı devam eder. Çünkü, işçi iş arama iznini değerlendirerek daha iyi bir iş bulma imkanına kavuşabilecektir.” hükmüne yer verilerek, iş arama izninin, iş akdinin sadece işverence fesh edilmesi durumunda değil işçi tarafından fesih bildirim sürelerine uyularak fesh edilmesi durumunda da kullandırılması gerektiği belirtilmiştir. Yine Yüksek Mahkeme bir kararında da günlük iki saat olan iş arama izni süresinde işverence çalıştırılan işçiye ücretinin %100 zamlı olarak ödenmesini kabul etmiş fakat çalışılmayan hafta tatilleri için de % 100 iş arama izni ücreti hesaplanmasını yasaya aykırı bularak kararı bozmuştur.

Bununla birlikte işçinin ihbar ücretinin peşin ödenerek iş sözleşmesinin fesh edilmesi durumunda işçi tarafından yeni iş arama izni veya ücreti talep edilemeyeceği bilinmesi gereken hususlar arasında yer almaktadır. Mehmet Karakoç E-Yaklaşım / Nisan 2016 / Sayı: 280

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.