Özel bina işyerlerinin tescilinin yapılmaması halinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’nca re’sen tescilinin yapılması veya tescil edilmekle birlikte hiç bildirimde bulunulmaması halinde, asgari işçilik değerlendirmesinde izlenecek yol, 04.02.2011 tarihli ve 2011/13 sayılı Genelge’de talimatlandırılmıştır.

Buna göre, hiç tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte hiç işçilik bildiriminde bulunulmamış olan ihale konusu işler ile özel nitelikteki bina inşaatı işyerleri ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca işin yürütümü için gerekli asgari işçilik miktarının tespiti gerekse de gerek işverenlerin mağduriyetinin önüne geçmek, gerekse bu kapsamdaki işyeri dosyalarının tasfiyesini sağlamak üzere, 01.01.2004 tarihinden önce bitmiş olması şartıyla işverenlerce verilecek taahhüt sonrasında, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca inceleme yaptırılmaksızın ilişkisizlik belgesi verilme imkanı getirilmiştir.

Ancak 2011-13 sayılı Genelge üzerinde, söz konusu uygulama kolaylaştırmak adına bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Genelge’nin ilk olarak uygulamaya girdiği tarihte;

“Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yapıldığı tespit edilen, ticari, turistik, dinlenme amaçlı, anahtar teslimi olmaksızın, defter tutma yükümlülüğü olmayan tescilsiz veya tescilli olmakla birlikte hiç işçilik bildiriminde bulunmayan, bittiği yılı takip eden yılbaşından itibaren bittiğinin tespiti; 2008 ve önceki yıllar için 5 yıllık süreyi, 2009 yılı için 6 yıllık süreyi, 2010 yılı için 7 yıllık süreyi, 2011 yılı için 8 yıllık süreyi 2012 yılı için 9 yıllık süreyi 2013 yılı ve sonraki yıllar için 10 yıllık süreyi aşan ve 300 m² kadar olan inşaat işyerleri için ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezleri tarafından yapılmaktadır.” Uygulamada görüldüğü üzere belli bir yıl içerisinde tamamlanmış ve belli bir metrekareye kadar olan özel bina inşaatları için düzenleme yapılmıştır. Bu durum, uygulanabilirlik açısından sıkıntılar ortaya çıkardığının tespiti üzerine, Sosyal Güvenlik Kurumu buna ilişkin bir düzenleme yapmıştır.

Bu düzenlemede;

“İşverenler tarafından fatura mukabili dışarıya yaptırılan işlerin varlığı nedeniyle inceleme talebinde bulunanlar ile inşaatın devamlı işyeri çalışanları ile yapıldığı yönünde beyanı olanlar hariç olmak üzere;

Defter tutma yükümlülüğü olmayan işverenlere ait, tescilsiz veya tescilli olmakla birlikte hiç işçilik bildiriminde bulunulmamış 300 m² veya daha küçük (ticari, turistik, dinlenme amaçlı, anahtar teslimi usulünde yapılmamış) özel nitelikteki inşaatların bittiği yıla bakılmaksızın faaliyet döneminin gerek yazışma yapılmak suretiyle gerekse bu genelgenin 8.1 maddesince tespitine müteakip ünitece öndeğerlendirme/araştırma işlemi yapılır. Öndeğerlendirme/araştırma işlemi sonucunda bulunan fark işçilik tutarı, faaliyetin son ayına mal edilerek tahsil edilir. İhbar, şikayet ve şüpheli durum olmaması halinde ilişiksizlik belgesi verilir.” hükmü getirilmiştir.

Söz konusu uygulama ile birlikte defter tutma yükümlülüğü olmayan işverenlere ait hiç tescil edilmemiş özel bina inşaatlarında, faaliyet dönemi ne olursa olsun ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerinde işlemlerini yapmak için imkan getirilmiştir. Burada uygulamada devam eden kriter 300 m² uygulamasına devam edilmesi hususudur. Kanaatimizce bu metrekare sınırının daha üst bir rakama çekilmesinin daha faydalı olacaktır. Hakan HastürkE-Yaklaşım / Nisan 2016 / Sayı: 280

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.