5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununda kimlerin sigortalı olmayacağı tek tek belirtilmiş olup, bu kapsamında çalışmaları olan kişiler ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

a- İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi

işverenin eşi haricindeki yakınlarının fiili çalışmaları halinde sigortalı olmaları gerekmedir. 

b- Dışarıdan kimse karışmaksızın konut içinde üçüncü dereceye kadar hısımlar arasında yapılan işlerde çalışanlar

Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dahil) olan hısımlar arasında konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmamaktadır.

c- Askerlik hizmetini yapmakta olanlar

Fiili askerlik hizmeti için silahaltına alınanlar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmamışlardır.

d- Yabancı bir ülkede kurulu bir kuruluş tarafından geçici olarak çalışmaya gönderilenler ile Türkiye' de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan yurt dışında ikamet eden ve yurt dışından sosyal güvenliği olanlar

Bilindiği üzere kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendine tabi çalışan yabancılar belirli süreleri geçmesi halinde sigortalı sayılmış olup, Ülkemizle sözleşmesi olmayan ülkelerin vatandaşları 3 ay, akit ülke vatandaşları ise sözleşmedeki belirtilen süreler kadar sigortalı sayılmamışlardır.

e- Tatbiki mahiyette yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler

Meslek veya sanat okullarında tatbiki mahiyette yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler sigortalı sayılmamıştır.

f- Hasta ve malullerin işe alıştırılması

Sağlık müesseselerinde işe alıştırılmak maksadıyla çalıştırılan hasta veya maluller hizmet sözleşmesi söz konusu olmadığından sigortalı sayılmamışlardır.

g- Tarım ve orman işlerinde çalışanlar

Kamu idareleri hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar zorunlu sigortalı kapsamında değerlendirilmemektedir. Ancak bu kapsamda çalışanlar talepleri halinde Ek-5 ve Ek-6 kapsamında sigortalı olabilmekteler.

h- Kamu idarelerinin dış temsilciliklerinde çalışanlar

Türk uyruklu sözleşmeli personelden, bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumunda sigortalı olduğunu belgeleyenler ile, işverenleri tarafından bulunulan ülkede sosyal sigorta kapsamında sigortalı yapılanlar sigortalı sayılmayacaklardır.

i- Gençlik ve spor faaliyetlerinde görevlendirilenler

Hobi amaçlı bu çalışmalarından dolayı sigortalı sayılmamışlardır.

j- 5434 sayılı kanun’ un mülga ek 76 ve geçici 192. maddeleri kapsamına alınanlar

Atanan veya seçilenlerden görevleri süresinde sona erenler ile 5434 sayılı Kanun’un mülga geçici 191 inci maddesi gereği sözleşmeli personel olarak çalışmakta iken istekleri üzerine 5434 sayılı göre Kurumumuzla ilgilendirilenlerden, Kanun’un mülga ek 76. maddesi ve mülga geçici 192. maddesi uyarınca istekleri üzerine yazılı başvuruda bulunmaları ve her ay emekli keseneklerini ve kurum karşılıklarını da yatırmaları şartıyla

k- Ücretsiz izin verilen öğretim üyeleri

l- Gelirleri ve yaşları itibariyle muaf tutulanlar

Aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı, prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyen gelir vergisinden muaf esnaflar faaliyetleri dolayısıyla zorunlu sigortalılıktan muaf tutulmuşlardır. Kemal AKYOL/E-Yaklaşım/Aralık 2015/Sayı: 276

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.