İlgide kayıtlı özelge talep formunuzla, Şirketinizin ... Cumhuriyeti'nde mukim ... Ltd. Şti. unvanlı firmadan dizayn ve fizibilite çalışmaları hizmeti ile ön arıtma sistemi sahada montaj hizmeti aldığı belirtilerek, alınan hizmet karşılığında yapılan ödemeler üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı ile sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanıp hesaplanmayacağının bildirilmesi istenilmiştir.

            I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN;

            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasında, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kâr veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterileceği hükme bağlanmıştır.

            Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamına girmesi için; inşaat ve onarma işi olması, işin taahhüde bağlı olarak başkaları hesabına yapılması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi gerekmektedir.

            4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4 üncü maddesinde "Yapım"; "Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri" olarak tarif edilmiştir.           

            Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; Kanunun 1 inci maddesinde yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, üçüncü fıkrasının (c) bendinde ise Türkiye'de elde edilen serbest meslek kazançlarının dar mükellefiyet konusuna giren kurum kazancı olarak vergilendirileceği belirtilmiştir. Anılan maddenin dördüncü fıkrasında da, bu maddede belirtilen kazanç veya iratlar ile gelir unsurlarının Türkiye'de elde edilmesi ve Türkiye'de daimî temsilci bulundurulması konularında 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.

            5520 sayılı Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tabi kurumların maddede sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından %15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı belirtilmiştir. Anılan maddenin verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerinden % 3 oranında; petrol arama faaliyetleri dolayısıyla sağlanacak serbest meslek kazançlarından % 5, diğer serbest meslek kazançlarından % 20 oranında, vergi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun eklerinin tetkikinde, ... Cumhuriyeti mukimi olan ... Ltd. Şti.nin katı atıktan enerji kategorisine dahil olan, çöp sahası temel fizibilite çalışmalarından montaj ve tesis kurulumu ile bu sahaların işletime alınmasına kadar her türlü enerji tesisi kurulumu ile ilgili mühendislik ve işletim faaliyetinde bulunduğu, anılan şirketin sadece uzman çizim ya da uzman fizibilite çalışması hizmeti veren bir kuruluş olmadığı, söz konusu şirketin, şirketinize çöp alanı temel fizibilite çalışmaları ve proje çizim hizmetlerinin yanında ön arıtma sisteminin sahada montaj hizmetinin de verildiği anlaşılmıştır.

            Buna göre, şirketinizin, sadece çöp alanı temel fizibilite çalışmaları ve proje çizim hizmeti karşılığında ... Cumhuriyeti mukimi ... Ltd. Şti.ne yapılan ödemeler serbest meslek ödemesi olarak değerlendirilecek ve bunlarla ilgili olarak dar mükellef kuruma nakden veya hesaben yapılan ödemeler %20 oranında kurumlar vergisi kesintisine tabi tutulacaktır.

            Ancak, ... Ltd. Şti. tarafından yapılan ön arıtma sistemi için kurulan tesis işinin anahtar teslimi bir proje olması, malzeme ve teçhizat tedariki ile birlikte montaj işinin de tek bir sözleşmeyle yüklenilmesi halinde; söz konusu işin birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işi olarak kabul edilmesi ve bu işlerle ilgili hakediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 inci maddesine göre %3 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. Ayrıca, yapılan işin inşaat ve onarım işi olması nedeniyle, kurulacak tesis ile ilintili çöp alanı temel fizibilite çalışmaları ve proje çizim hizmeti karşılığında yapılan ödemelerin de bu kapsamda değerlendirilmesi gerekeceği tabiidir.

            Öte yandan, ... tarihinden itibaren uygulanmakta olan "Türkiye Cumhuriyeti ile ... Cumhuriyeti arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Diğer Bazı Hususları Düzenleme Anlaşması"nın Serbest Meslek Faaliyetlerine ilişkin 14 üncü maddesinin 1 ve 2 nci fıkraları;

            1. Bir Akit Devlet mukiminin serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetler dolayısıyla elde gelir, bu faaliyetler diğer Akit Devlette icra edilmedikçe yalnız ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir. Eğer faaliyetler diğer Devlette icra edilirse, buradan elde edilen gelir diğer Devlette vergilendirilebilir.

            2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette icra ettiği serbest meslek faaliyetleri ve bağımsız nitelikteki diğer faaliyetlerden elde edilen gelir, eğer:

            a) Gelir elde eden kişi, bu diğer Devlette bir takvim yılı içinde bir veya bir kaç seferde  toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa ve

            b) Ödeme, bu diğer Akit Devletin mukimi olmayan bir kişi tarafından veya böyle bir kişi  adına yapılırsa, ve

           c) Ödeme,bu ödemeyi yapan kişinin bu diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya  sabit yerden yapılmazsa

            yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir.

            hükümlerini öngörmektedir.

            Buna göre, ... mukimi şirketin Türkiye'ye gelmeksizin ...'de icra edeceği serbest meslek hizmetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnızca ... ‘ye aittir. Söz konusu hizmet veya faaliyetlerin Türkiye'de vergilendirilmesi için;

            -faaliyetin Türkiye'de bir takvim yılı içinde bir veya birkaç seferde toplam 183 günden  fazla sürede icra edilmesi, veya

            - ödemenin Türkiye mukimi bir kişi tarafından yapılması, veya

            -ödemenin, Türkiye'deki dar mükellef kurumun iş yerinden veya sabit yerinden yapılması

            gerekmektedir. Bu koşullarından herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda vergileme, iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde Türkiye'de yapılacaktır.

            Özelge talep formunun ekinde yer alan dilekçenizden, çöp alanı temel fizibilite çalışması ve proje çizim hizmeti karşılığında ... mukimi ... Ltd. şirketine, Türkiye'de tam mükellef statüsünde olan şirketinizce ödeme yapıldığı anlaşılmakta olup, bu durumda Anlaşmanın yukarıda yer alan 14 üncü maddesinin 2 nci fıkrasının (b) bendinde yer alan koşul gerçekleştiğinden, bu ödemelerin serbest meslek kazancı olarak iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde Türkiye'de vergilendirilmesi gerekmektedir.

            Diğer taraftan, söz konusu Anlaşmanın "İşyeri"ne ilişkin 5 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında;

            "3. Bir inşaat şantiyesi, bir yapım, montaj veya kurma projesi veya bunlarla ilgili kontrol faaliyetleri yalnızca, bu tür şantiye, proje veya faaliyet, altı ayı aşan bir süre devam ettiğinde bir işyeri oluşturur."

            aynı Anlaşmanın "Ticari Kazançlar"a ilişkin 7 nci maddesinin 1 inci fıkrasında ise;

            "1. Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnız ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç bu diğer Devlette, işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, vergilendirilebilir."

            hükümleri öngörülmektedir.

            Buna göre, ... mukimi şirketin ön arıtma sistemi için kuracağı tesisin anahtar teslimi bir proje olması, malzeme ve teçhizat tedariki ile montaj işinin de tek bir sözleşmeyle yüklenilmesi ve işin süresinin, Anlaşmanın yukarıda yer alan 5 inci maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca altı ayı aşması halinde, söz konusu şirketin Türkiye'de bir işyerine sahip olduğu kabul edilecektir. Bu durumda, ... mukimi şirketin bu faaliyet dolayısıyla elde edeceği kazancın, Türkiye'deki işyerine atfedilebilecek miktarla sınırlı olmak üzere iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde Türkiye'de vergilendirilmesi gerekmektedir.

            II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN;

            Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun; 1/1 inci maddesinde ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin; 1/2 nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV ye tabi olduğu hükme bağlanmış; Kanunun  9 uncu maddesinde ise vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları vergi alacağının ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.

            Bu yetkiye dayanarak yayımlanan 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde katma değer vergisi tevkifatına ilişkin açıklamalara yer verilmiş olup, Tebliğin "2.1. İkametgahı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve iş Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar" başlıklı bölümünde, ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanların Türkiye'de yaptığı hizmetler ile bunların yurtdışında yaptığı ancak Türkiye'de faydalanılan hizmetlerin KDV ye tabi olduğu ve bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte KDV nin tamamının hizmetten faydalanan yurtiçindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödeneceği belirtilmiştir.

            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre, ... Cumhuriyeti'nde mukim ... Ltd. Şti. unvanlı firmanın Şirketinize yapacağı dizayn ve fizibilite çalışmaları hizmeti ile ön arıtma sistemi sahada montaj hizmeti faaliyetleri KDV ye tabi olup, söz konusu faaliyetler kapsamında hesaplanan katma değer vergisinin, adı geçen firmanın Türkiye'de KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde anılan Tebliğin "2.1. İkametgahı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve iş Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar" başlıklı bölümünde yapılan açıklamalara göre Kurumunuzca sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Adı geçen şirketin Türkiye'de KDV mükellefiyetinin bulunması halinde işleme ait verginin ... Ltd. Şti. tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.