475 sayılı mülga İş Kanunu’nun yürürlükteki tek maddesi olarak kıdem tazminatını düzenleyen 14’üncü maddede; “Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” hükmünü amir bulunuyor. İşte bu sınıra kıdem tazminatı tavanı deniyor. Kıdem tazminatı tavanı aynı zamanda bir emekli ikramiyesi hesabı demek oluyor. Memurun emekli ikramiyesi aynı zamanda o memurun “Emekli Sandığı matrahı” demek oluyor.

Bu kavram önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Zira memurun emekli ikramiyesi de emekli maaşı da, görevdeki memurun ve kurumunun ödeyeceği kesenek ve karşılıklar da o memurun Emekli Sandığı matrahına göre hesaplanır ve ödenir.

KAMUDA EK GÖSTERGE 1500

Emekli Sandığı matrahı; “gösterge aylığı”, “ek gösterge aylığı”, “kıdem aylığı”, “ek göstergeye göre tazminat” ve “taban aylığından” oluşur. Bu unsurlar da kıdem, derece ve kademe ile unvana göre belirlenen ek göstergeye göre saptanır.    
 

Ek göstergeye göre ödenen tazminat en yüksek devlet memuru aylığının gösterge ile ek gösterge toplamına göre hesaplanır ve tutarı itibariyle Emekli Sandığı matrahındaki en önemli iki kalemden biridir.
 

Kamuda 1’inci derecenin 4’üncü kademesi için uygulanan en yüksek gösterge 1500’dür. En yüksek ek gösterge ise Genelkurmay başkanı için 9000, kuvvet komutanları ve jandarma genel komutanı için 8400’dür. Ama bu kişiler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi değildirler.
 

YÜZDE 215'E ÇIKARILDI

Kıdem tazminatına ilişkin 1475 sayılı Yasada “En yüksek devlet memuruna ödenecek azami emekli ikramiyesi” kavramı kullanıldığı için kıdem tazminatı tavan hesabında da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlar arasında en yüksek devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarına uygulanan 8000 ek gösterge esas alınır.
 

Emekli Sandığı matrahı içindeki “Ek göstergeye göre tazminat” 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun mülga ek 70’inci maddesine göre hesaplanır.  Buna göre “Ek göstergesi 7600 (dahil) - 8400 (hariç) arasında olanlarda yüzde 200’üne” ibaresindeki yüzde 200 rakamı uygulanması gerekiyor iken 1 Eylül 2015 tarihinden geçerli olarak bu rakam yüzde 215 olarak değiştirilmiş bulunuyor.
 

2015/8047 sayılı BKK ile yapılan bu değişiklik dolayısıyla kıdem tazminatı tavanını da değiştirmiş oluyor ve yeni hesapla;
 

Kıdem tazminat tavanının da 1 Eylül 2015 tarihinden itibaren 3 bin 709 lira değil, 3 bin 828 lira olarak uygulanması gerekliliği ortaya çıkıyor.

*****
 

10 YILI DOLDURUNCA KIDEM TAZMİNATLI OLARAK AYRILABİLİR MİYİM?

Ali Bey, 2006 Kasım ayından beri aynı iş yerinde çalışıyorum. Aynı iş yerinde 10 yılımı doldurursam kıdem tazminatımı alıp ayrılabilir miyim? 15 yıl olmak zorunda mı? (Nurcan T)
 

Sayın Telek, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre çalışanların kıdem tazminatı hakkı aynı iş yerinde bir yıllık kıdemin dolmasıyla başlar. İşten ayrılış şeklinize göre tazminat hakkıyla veya tazminatsız olarak ayrılırsınız. Aynı iş yerinde ne 10 ne de 15 yıl çalışma şartı yoktur. 15 yıl ve 3 bin 600 günle işten tazminatlı ayrılmada sözü edilen 15 yıl ilk defa sigortalılık başlangıcından itibaren geçmesi gereken süredir. Eğer 08.09.1999’dan önce bir gün bile bir sigortalılığınız varsa 15 yıl ve 3 bin 600 gün şartlarını sağlamış olacağınızdan “Yaş şartının dolmasını çalışmadan bekleme” gerekçesiyle işten tazminatlı olarak ayrılabilirsiniz. Ali Tezel

http://www.millet.com.tr/memur-emeklisine-verilen-100-lira-seyyanen-zam-kidem-tazminatini-ne-kadar-degistirir-yazisi-1273278

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti./Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.