Kira Geliri Elde Edenler İçin Hatırlatmalar |
25 Şubat 2015 | |||
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı sayılmaktadır. 1. Gayrimenkul Sermaye İradının Tanımı Bu maddede sayılan mal ve haklardan bazıları şunlardır:
2. Gayrimenkul Sermaye İradının Elde Etme Zamanı Mal ve haklarını kiraya verenler tarafından, içinde bulunulan yıla veya geçmiş yıllara ilişkin olarak tahsil edilen kira bedelleri, ilgili yıl itibariyle elde edilmiş kira geliri sayılır. Buna göre, 2014 yılına ilişkin olarak verilecek beyannameye dahil edilecek kira gelirleri, 2014 ve önceki yıllara ilişkin olarak2014 yılında tahsil edilen kira gelirlerinden oluşmaktadır. Gelecek yıllara ilişkin olarak tahsil edilen kiralar, kiranın ilgili olduğu yıllarda beyan konusu olur. Bu çerçevede 2014 yılında tahsil edilen, 2015 ve sonrası yıllara ilişkin kira bedelleri 2014 yılı beyannamesine dahil edilmeyecektir. 3. Kiranın Döviz veya Ayni Olarak Alınması Halinde Gelir Tutarının Hesaplanması Mal ve hakların kira bedelinin yabancı bir para birimiyle belirlenmiş olması halinde kira geliri, tahsilât tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kuru kullanılarak hesaplanır. Kira bedelinin para dışındaki bir değerle tahsili halinde, tahsil edilen kira emsal bedelle değerlenerek tutarı bulunur. 4. Kira Gelirlerini Beyan Etmek Zorunda Olanlar 2014 takvim yılında beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan gerçek kişilerden;
Beyanname verme sınırı olan 27.000,00 TL’nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi stopajına tabi kira gelirleri ile mesken kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınır.
2014 yılı kira gelirleri için beyanname vereceklerdir. Yukarıda geçen 1.400 liralık sınır beyanname verme sınırı olup, gelir tutarının bu tutarı geçmesi durumunda tamamı vergiye tabidir. Bu gelirler için istisna yoktur. Vergi sistemimizde aile reisi beyanı bulunmamakta olup, beyana tabi kira geliri bulunan aile bireylerinin her birinin geliri için ayrı beyanname verilmesi gerekir. 5. Yurt Dışında Yaşayan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları İle Dar Mükelleflerin Elde Ettikleri Gayrimenkul Sermaye İratlarının Beyanı Dar mükellef gerçek kişiler ile çalışma veya oturma izni alarak altı aydan fazla bir süre yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri vergi kesintisine tabi tutulmuş işyeri kirasını tutarı ne olursa olsun beyan etmeyeceklerdir. Söz konusu şahıslardan;
2014 yılı kira gelirleri için beyanname vereceklerdir. Yukarıda geçen 1.400 liralık sınır beyanname verme sınırı olup, gelir tutarının bu tutarı geçmesi durumunda tamamı vergiye tabidir. Binaların konut olarak kiraya verilmesinden elde edilen hâsılatın 3.300 liralık kısmı gelir vergisinden müstesnadır. İstisnadan;
yararlanamazlar. İstisna uygulaması, 18.02.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 286 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde örneklerle açıklanmıştır. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, her bir ortak için istisna ayrı ayrı uygulanır. Bir kişinin birden fazla konuttan kira elde etmesi halinde istisna, her bir konut için ayrı ayrı değil, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanır. 7. Kira Gelirinin Vergiye Tabi Safi Tutarının Hesaplanması Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesaplanmasında kira sahibinin iki farklı yöntemden birini tercih etme olanağı vardır. Bu yöntemler şunlardır:
Hakları kiraya verenler gerçek gider yöntemini, birden fazla taşınmazından kira geliri elde edenler ise bunların tamamı için aynı yöntemi seçmek zorundadırlar. a) Gerçek Gider Yönteminin Seçilmesi Durumunda İndirilebilecek Giderler
Kira geliri sahibi, elde ettiği kira geliri için istisnadan yararlanıyorsa, yukarıda sayılan giderlerin toplam tutarının vergiden istisna edilen tutara isabet eden kısmını indirim konusu yapamaz. İndirime konu edilebilecek gider tutarının tespitinde kullanılacak formül aşağıdaki gibidir:
b) Götürü Gider Yönteminin Seçilmesi Durumunda İndirilebilecek Giderler Hakları kiraya verenler hariç olmak üzere götürü gider yöntemini seçenler, kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler. Bu yöntemi seçenler iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler. Sahip olunan gayrimenkullerin bütünü için tek bir yöntem seçilebilir. Beyan edilen gayrimenkul sermaye iradından indirilebilecek diğer bazı unsurlar aşağıda sayılmıştır. Beyan edilen gelirin % 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, gelir sahibinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin % 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri beyan edilen gelirden indirilebilir. 15.06.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6322 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının indirimine son verilmiştir. Bu nedenle, 2014 yılı kira gelirlerinin beyanında, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının dikkate alınması mümkün değildir. cb) Eğitim ve Sağlık Harcamaları Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle belgelenmesi koşuluyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirden indirilebilir. cc) Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri İçin Yapılan Bağış ve Yardımlar Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirilebilir. cd) Diğer Bazı Bağış ve Yardımlar
8. Kira Gelirleri Üzerinden Kesilen Vergilerin Mahsubu Gayrimenkul sermaye iratları üzerinden kesilen vergilerden beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısmı, beyanname üzerinden hesaplanan vergi tutarından mahsup edilir. 9. Kira Gelirlerinin Beyan Şekli Beyana tabi geliri sadece kira gelirlerinden oluşanlar için ayrı bir yıllık beyanname kullanılmakta olup, bunlar kendileri için hazırlanmış olan “Beyana tabi Geliri Sadece Gayrimenkul Sermaye İradından İbaret Olanlar İçin” hazırlanmış olan beyannameyi vereceklerdir. Beyana tabi başka geliri de olanların kira gelirlerini yukarıda belirtilen beyannameyle bildirmeleri mümkün olmayıp, bunlar beyana tabi gelirlerinin tamamını, bütün gelirlerin beyanı için kullanılan yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil ederek beyan edeceklerdir. b) Beyannamenin “Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi” Kullanılarak Verilmesi ba) Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi Nedir? “Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi” özü itibariyle, Gelir İdaresi Başkanlığının mükellef hizmeti kapsamında başlattığı, kira geliri elde eden mükelleflere ilişkin banka, tapu, sigorta şirketleri gibi üçüncü taraflardan elde edilen bilgiler kullanılarak kira beyannamelerinin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından otomatik olarak doldurulduğu ve mükelleflerin onayına sunulduğu bir sistemdir. bb) Kimler Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemini Kullanarak Beyanname Verebilir? Sistemden sadece gayrimenkul sermaye iradı elde eden mükellefler yararlanabilmektedir. Sistem, hem GMSİ yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlara, hem de ilk defa mükellefiyet tesis ettirerek GMSİ beyannamesi verecekleri kapsamaktadır. Daha önce GMSİ yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayanların, İnternet Vergi Dairesinde kendileri için hazırlanan GMSİ beyannamelerini elektronik ortamda onayladıkları anda, adlarına GMSİ için mükellefiyet tesisi ve vergi tahakkuku işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilecektir. Kira geliri dışında başka gelirleri nedeniyle de beyanname verecek olanların, sistem kapsamında beyanname vermeleri mümkün değildir. Gelir İdaresi Başkanlığınca, banka, tapu, sigorta ve benzeri kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılarak oluşturulan kira beyannamesi internet ortamında gelir sahibinin onayına sunulacaktır. Oluşturulan sistemle, beyannamesinde bulunan tüm bilgilerin görüntülenmesi, doldurulması ve değiştirilmesi işlemlerinin kolay, hızlı ve kontrol edilebilir bir şekilde yapılması imkânı sağlanacaktır. Vergi hesaplama adımları ve tahakkuk bilgileri hesaplanmış bir şekilde hazırlanıp mükellefin onayına sunulacaktır. Önceden hazırlanmış GMSİ beyannamesinin mükellef tarafından elektronik ortamda onaylanmasıyla beraber vergiye ilişkin tahakkuk işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilecek ve tahakkuk fişi aynı anda elektronik ortamda gelir sahibine iletilecektir. Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi’ne girişler Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi (www.gib.gov.tr) üzerinden yapılacaktır. Mükellefler İnternet Vergi Dairesi şifrelerini kullanarak veya kendileri için hazırlanmış güvenlik sorularını cevaplayarak Sistem’e giriş yapabileceklerdir. İnternet Vergi Dairesi şifresi bulunmayanlar, Tebliğin ekinde yer alan Formu doldurup herhangi bir vergi dairesine bizzat başvurarak kullanıcı adı, şifre ve parola alabileceklerdir. bd) Sistemi Kullanmak Zorunlu mudur? Sistemi kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kira beyannamesinin vergi dairesine giderek elden veya beyanname düzenleme programı kullanılarak verilmesi de mümkündür. Öte yandan internet erişimi olmayanların, vergi daireleri ve beyan döneminde bazı alışveriş merkezlerinde kurulacak yardım masaları aracılığıyla sistemden yararlanmaları mümkündür. be) Beyannamenin İçeriğinden Kim Sorumludur? Gelir İdaresince hazırlanan ve İnternet Vergi Dairesi’nde onaya sunulan beyannamelerin gelir sahipleri tarafından kontrol edilmesi ve beyannamede eksiklik, hata veya yanlışlıkların bulunması halinde bunların düzeltilerek onaylanması gerekmektedir. Onaylanan beyannamelerin içeriğinin doğruluğundan gelir sahipleri sorumludur. 10. Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri Gerçek kişilerce 2014 yılında elde edilen beyana tabi gayrimenkul sermaye iratlarının, 2015 yılı Mart ayının 25’inci günü akşamına kadar beyan edilmesi gerekmektedir. Beyanname kişinin bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Bağlı olunan vergi dairesi esas olarak ikametgâhın bulunduğu yer vergi dairesidir. 11. Hesaplanan Verginin Ödeme Zamanı Tahakkuk eden gelir vergisi, 2015 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecektir. Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilecektir. 12. Kira Gelirlerinin Beyan Edilmemesinin veya Eksik Beyan Edilmesinin Sonuçları Beyan edilmesi gerekmesine rağmen, kira gelirleri beyan edilmez veya eksik beyan edilirse aşağıdaki sonuçlarla karşılaşılır:
13. İlgili Genel Tebliğler ve Kılavuzlar 2014 yılı kira gelirlerinin beyanında dikkate alınacak tutarları belirleyen Genel Tebliğ metinlerine aşağıdaki bağlantıların yardımıyla ulaşabilirsiniz. Gelir İdaresi, bu bültenin yayımı tarihi itibariyle henüz “Kira Geliri Elde Edenler İçin Beyanname Düzenleme Rehberi” ni yayımlamamıştır. Kılavuzun kısa süre içinde yayaımlanacağı tahmin edilmektedir. pwc
Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
|