Mal teslimleri için yapılan siparişlerde ya da uçak, otel vb. rezervasyonlarında, siparişin ya da rezervasyonun iptal edilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu durumlarda önceden alınan avansların tamamı ya da bir kısmı, siparişin iptal edilmesi dolayısıyla firmalar tarafından alıcıya iade edilmemektedir.

Benzer şekilde, önceden avans alınmamış olsa dahi, iptal edilen sipariş nedeniyle tazminat, cayma bedeli vb. adlarla müşteri tarafından satıcıya ödemeler yapılmaktadır.

Örneğin otellerin, düzenleyecekleri organizasyonlar nedeniyle, yapmış olduğu rezervasyonlar için firmalardan avans alması, daha sonra rezervasyonların iptal edilmesi halinde rezervasyonun sözleşmedeki cezai şart gereği aldığı avansın tamamını ya da bir kısmını iade etmemesi bu durumun en somut örneğidir.

KDV Kanununun 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin, KDV matrahına dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

Tazminatlara ilişkin olarak ayrıca 60 no.lu KDV Sirkülerinde,

1.2.1. Herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemeler prensip olarak KDV'nin konusuna girmemektedir.

Bu kapsamda, işin sözleşme şartlarına uygun yapılmaması, işin verilen süre içerisinde tamamlanmaması, sözleşmenin feshedilmesi gibi nedenlerle tazminat, cayma bedeli vb. adlarla yapılan cezai şart mahiyetindeki ödemeler herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV'nin konusuna girmemektedir.

Buna göre;

(1) Belediye tarafından ihale edilip sözleşmeye bağlanan inşaat, onarım, malzeme ve hizmet alımı işlerinde yükleniciden kaynaklanan gecikmelerden dolayı yükleniciye gecikme cezası tahakkuk ettirilmesi durumunda sözleşme gereği yükleniciden gecikme cezası adı altında tahsil edilen bedel KDV'ye tabi olmayacaktır. Öte yandan, gecikme cezasının hak edişten kesilerek tahsil edilmesinin, belediyenin yükleniciye ödemesi gereken KDV tutarına etkisi bulunmamaktadır.

1.2.2. KDV Kanununun 24/c maddesinde, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin, KDV matrahına dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

Buna göre, KDV'ye tabi bir teslim veya hizmetin karşılığında alınan bedelle ilgili olarak, tazminat adı altında olsa bile, yapılan ödemeler matraha dahil olduğundan, bunlar üzerinden teslim veya hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Örneğin, elektrik faturasının vadesinden sonra ödenmesi nedeniyle aboneden alınan %5 geç ödeme tazminatı KDV matrahına dahil edilerek, toplam tutar üzerinden KDV hesaplanacaktır.

açıklamaları mevcuttur.

Buna göre, cayma bedeli/tazminatı olarak mal siparişlerine ilişkin olarak verilen avansların tamamının ya da bir kısmının müşteriye iade edilmemesi halinde de bir teslimin/hizmet ifasının varlığından söz edilemeyecektir. Dolayısıyla bu işlem nedeniyle KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’ nın 27.03.2006 Tarih ve 22295 Sayılı özelgesi de bu yöndedir:

“… iade edilmeyen avanslar karşılığında herhangi bir hizmet ifası gerçekleşmediğinden söz konusu avanslar için katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.” Yöntem YMM

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti./Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.