·  SORU 1: Kimler ödeme kaydedici cihazı kullanmak mecburiyetindedir?

·  Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler.

·  SORU 2: Ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti için süre var mıdır?

·  Yeni işe başlayan ve sonradan mecburiyet kapsamına giren mükelleflerin ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri işe başlama ve mecburiyet kapsamına girme tarihinden itibaren 30 gündür.

·  Bu süre, mükelleflerin kalkınmada birinci ve ikinci derecede öncelikli yörelerdeki faaliyetleri ile ilgili olarak 60 gün olarak belirlenmiştir.

·  SORU 3: Ödeme kaydedici cihaz kullanmak suretiyle verilen satış fişlerinde bulunması gereken bilgiler nelerdir?

·  Satış fişlerinde; satış fişini veren kişi veya kuruluşun adı ve soyadı veya unvanının, adresinin, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve hesap numarasının, satılan malların cinsi ve bedellerinin, vergili olup olmadıklarının ve bunlara ait toplamların, müteselsil fiş numarasının, işlem tarihinin, cihazın onaylandığını gösterir sembolün ve cihaz sicil numarasının gösterilmesi gerekir.

·  SORU 4: Yanlış düzenlenen ödeme kaydedici cihaz fişi ile ilgili olarak yapılması gerekenler nelerdir?

·  Yanlış kesilen fişin aslı alınıp iptal edildikten sonra doğru bedelli yeni fiş düzenlenir. Ayrıca ilgili vergi dairesine konu hakkında dilekçe ile bilgi verilir. Yanlış kesilen fiş gerektiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir.

·  SORU 5: Ödeme kaydedici cihaz levhası/ruhsatı kaybedildiğinde yapılması gereken işlemler nelerdir?

·  Ödeme kaydedici cihaz levhasını kaybeden mükellefler bağlı oldukları vergi dairesine müracaat ederek yenisini almak, Ruhsatını kaybedenler ise yetkili ödeme kaydedici cihaz firmasına müracaat ederek yenisini çıkartmak zorundadırlar.

·  SORU 6: Ödeme kaydedici cihaz arızalandığı zaman yapılacak işlemler ve bu süre içerisinde mükelleflerin yapacakları satışlarla ilgili olarak kullanacakları belgeler nelerdir?

·  Kullanmakta oldukları ödeme kaydedici cihazları arızalanan mükellefler en geç arızanın meydana geldiği günü takip eden günün sonuna kadar yetkili bakım ve onarım servislerine başvuruda bulunarak cihazlarının onarımını yaptıracaklardır. Mükellefler cihazlarının arızalı olduğu günlerde yapacakları satışlarını Vergi Usul Kanununa göre düzenleyecekleri fatura veya perakende satış fişleri ile belgelendireceklerdir.

·  SORU 7: İşletmesini kapatan mükelleflerin, kullanmış olduğu ödeme kaydedici cihazla ilgili olarak yapacakları işlemler nelerdir?

·   İşletmesini kapatan ve perakende ticaretle uğraşmayan mükellefler; işi bırakma tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ödeme kaydedici cihazların bakım ve onarımına yetkili servislere başvuruda bulunarak cihaz hafızasında kayıtlı bilgileri tespit ettirip cihazlarını çalışamaz (gayri faal) hale getirteceklerdir.

·  Servis tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde servis tutanağı, mali hafıza raporu ve ödeme kaydedici cihaz levhası ile birlikte ilgili vergi dairesine müracaat edilerek cihazın kaydı sildirileceklerdir.

·  SORU 8: Kullanılmış cihazların satışında neler yapılması gerekmektedir?

·  Kullandıkları cihazları satmak isteyen mükellefler yetkili servise başvuruda bulunarak cihaz hafızasında kayıtlı bilgileri tespit ettirecekler, servis cihaz bünyesindeki eski mali hafızayı söküp, cihazla aynı numaraya sahip yeni bir mali hafıza takacaktır. Satıcı, alıcıdan vergi dairesi izin yazısını almak ve bunu düzenleyeceği faturaya kaydetmek suretiyle cihazı fatura, ruhsatname ve kullanma kılavuzu ile birlikte alıcıya teslim etmek suretiyle satış işlemini gerçekleştirecektir. Satıcı, satış tarihinden itibaren 15 gün içerisinde, mali hafıza raporu, servis tutanağı ve ödeme kaydedici cihaz levhası ile birlikte bağlı olduğu vergi dairesine müracaat ederek cihazın kaydını sildirecektir.

·  SORU 9: Kapatılan bir işyerine ait ödeme kaydedici cihazın satın alınması halinde ne yapılmalıdır?

·   Kullanılmış ödeme kaydedici cihaz alan mükellefler, alış faturasının düzenlendiği tarihten (fatura tarihi dahil) itibaren 15 gün içerisinde; fatura, fiş örneği, ruhsatnamenin cihaza ve mükellefe ait bilgilerin bulunduğu sayfalarının fotokopileri ve yetkili servis tutanağı ile birlikte bağlı oldukları vergi dairesine müracaat ederek cihazlarının kaydını yaptıracak ve ödeme kaydedici cihazlara ait levhayı alacaklardır.

·  SORU 10: "Z" raporu nedir, satış yapılmayan günlerde "Z" raporu alınacak mıdır?

·  “Z” raporları günlük kapanış raporu olup, günlük hafızayı sıfırlamakta ve toplam bilgileri mali hafızaya yüklemektedir. ”Z” raporlarının, günde bir defa (çalışma saati sonu itibariyle) ve gece saat 24:00’e kadar alınması esas olup, gece saat 24:00’den sonra bir süre daha faaliyetine devam eden mükellefler günlük olarak almak zorunda oldukları “Z” raporlarını, faaliyetlerinin bitiş saatinde alacaklardır. Gece 24:00’den sonra alınan “Z” raporu üzerinde yazılı hasılat cihazın kullanılmaya başlandığı günün hasılatı olarak değerlendirilir. İş yerinin kapalı olduğu veya cihaz kullanmayı gerektiren bir satış olmadığı günlerde “Z” raporu alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

·  SORU 11: Akaryakıt istasyonlarında düzenlenen ödeme kaydedici cihaz (yazarkasa) fişleri faturaya dönüştürülebilir mi?

·  68 Seri No.lu Genel Tebliğde belirtildiği üzere taşıt tanıma, müşteri tanıma vb. sistemler veya özel olarak geliştirilen kartlar kullanılarak ya da özel anlaşmalara dayanılarak yapılan akaryakıt satışları dışında kalan diğer bütün satışlar için düzenlenen ödeme kaydedici cihaz fişleri tutarı ne olursa olsun fatura yerine geçen belge olarak kabul edildiği için, ayrıca faturaya dönüştürülmeyecektir. Ancak akaryakıt istasyon işletmecileri arasında yapılan özel anlaşmalara dayanılarak gerçekleştirilen (ve pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilen) ve faturası mal teslimini müteakiben belirli periyotlarla düzenlenen akaryakıt satışlarına münhasır olmak üzere, bu satışlara ilişkin faturanın (katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak şartıyla) on beş gün içinde akaryakıt istasyon işletmelerince fatura düzenlenmesi mümkündür.

·  SORU 12: Süresi içerisinde ödeme kaydedici cihazını almayan mükelleflere kesilecek ceza ne kadardır?

·  3100 sayılı Kanunla ilgili 36 Seri No.lu Genel Tebliğe göre, sonradan ödeme kaydedici cihaz kullanmayı gerektiren bir işle uğraşmaya başlayan mükelleflerin, bu işe başladıkları tarihten itibaren 30 gün (51 Seri No.lu Genel Tebliğe göre kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyet gösteriyorsa 60 gün) içinde ödeme kaydedici cihaz kullanma yükümlülükleri bulunmaktadır. Süresi içerisinde ödeme kaydedici cihaz almayan mükellef adına 3100 Sayılı Kanunun Mükerrer 8/1 inci maddesi uyarınca her bir tespit için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yazılı özel usulsüzlük cezası kesilmekte olup, söz konusu ceza 01.01.2014'den itibaren 800 TL olarak belirlenmiştir.

·  SORU 13: Yeni ödeme kaydedici cihaz alınmasında yapılması gerekenler nelerdir?

·  Mükelleflerin işe başlama tarihinden itibaren 30 gün içinde Ödeme Kaydedici Cihaz alması gerekmektedir. Cihazı satın alan mükellef, fatura, ruhsatname kullanma kılavuzu ile birlikte cihazı teslim alacak ve alış faturasının düzenlendiği tarihten (fatura tarihi dahil) itibaren 15 gün içinde (ancak 15 günlük süre yukarıda belirtilen 30 günü geçmemek kaydıyla) gerekli belgelerle (cihaza ait fiş örneği de dahil) birlikte bağlı bulunduğu vergi dairesine müracaatla cihazın adına kaydının yapılmasını ve Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait Levhanın verilmesini talep edecektir.

·  SORU 14: İnternet üzerinden yapılan satışlarda ödeme kaydedici cihaz (yazarkasa) kullanma mecburiyeti var mıdır?

·  Satışlarını internet üzerinden gerçekleştiren, bürosunu sadece müşteri ile irtibat için kullanan, bunun dışında herhangi bir emtia satışı yapmayan, satış bedelini bürosunda tahsil etmeyen (banka aracılığıyla veya elektronik yolla alan) mükelleflerin Vergi Usul Kanununda geçen fatura veya perakende satış fişlerini düzenlemeleri şartıyla ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri bulunmamaktadır.

·  SORU 15: İşi bırakma veya sair nedenlerle cihazlarını ileride tekrar kullanmak veya satmak gibi amaçlarla geçici olarak kullanım dışı bırakan mükellefler ne şekilde işlem yapacaklardır?

·  İşi bırakma nedeniyle yapılacak geçici kullanım dışı bırakma işlemleri, işi bırakma tarihinden itibaren 30 gün içerisinde gerçekleştirilecektir. Mükellefler, yetkili servise başvuruda bulunularak cihaz hafızasında kayıtlı bilgileri tespit ettireceklerdir. Yetkili servis gerekli tespitleri yapıp raporları aldıktan sonra cihazın çalışmasını sağlayan ve mali hafıza-cihaz bağlantısı içerisinde yer alan elektronik parçalardan birini (mali hafıza yazılım çipi vb.) söküp alıkoymak suretiyle cihazı çalışamaz hale getirecektir. Bu işlemi müteakip cihazın muhafaza tertibatı servis tarafından mühürlenerek gayri faal bir şekilde mükellefe teslim edilecektir. Mükellef, servis tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde; servis tutanağı, mali hafıza raporu ve ödeme kaydedici cihaz levhası ile birlikte vergi dairesine müracaat ederek cihazlarının kaydını sildirecektir.

·  SORU 16: Hatalı olarak düzenlenen ve yanlışlıkla müşteriye verilen ödeme kaydedici cihaz fişleri ile ilgili ne gibi bir işlem yapılacaktır?

·  Hatalı fişin yanlışlıkla müşteriye verilmesi ve bulunamaması halinde, yeterli veri ile ispatlanmak (hatalı fişin fatura düzenleme limitinin veya işletmenin günlük hasılatının üzerinde olması vb.) kaydıyla, yapılan hata mükellef tarafından bir dilekçe ile ilgili vergi dairesine bildirilecek ve kayıtlara gerçek bedel yazılacaktır. Vergi daireleri gerek görmeleri halinde anılan mükellefler hakkında hasılat tespitine yönelik olarak yoklama veya incelemeler yaptırmak suretiyle bilginin doğruluğunu araştırabilecekler.

·  SORU 17: Akaryakıt istasyonlarında kullanılacak Ödeme Kaydedici Cihazlar için izin yazısı alınır mı, ayrıca levha alınması ve kullanılması gerekir mi?

·  66 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliğe göre;
Akaryakıt pompalarının ödeme kaydedici cihazlara bağlanmasına ilişkin yükümlülüğün Kanunla Bakanlığımıza tanınan yetkiye dayanılarak getirilmiş bulunması, kuruluş işlemlerinin belirli bir takvim içerisinde tamamlanma zorunluluğu ve bahse konu ödeme kaydedici cihazların sadece akaryakıt pompalarına bağlı olarak kullanılabilmesi sebebiyle, münhasıran akaryakıt pompalarına bağlanmak üzere yapılacak ödeme kaydedici cihaz satışlarında düzenlenecek faturaların üzerine, müşterinin bağlı olduğu vergi dairesi ile vergi kimlik numarası da belirtilmek ve 50 Seri No.lu Genel Tebliğin(4) A/1-d bölümünde açıklandığı şekilde yapılan satış hakkında ilgili vergi dairesine (müşterinin kayıtlı olduğu) gerekli bilgi verilmek suretiyle, mükelleflerden (Vergi Dairesinden alınması gereken) "ödeme kaydedici cihaz kullanmakla yükümlü olduklarına dair izin yazısı" istenmeyecektir.

Ödeme kaydedici cihazların akaryakıt pompalarına montajı işleminin zamana ihtiyaç göstermesi, fatura tarihi ile cihazın montajı ve kullanımı arasındaki sürenin onbeş günlük kayıt süresini aşabileceği durumu dikkate alınarak pompalara bağlanacak ödeme kaydedici cihazların vergi dairesine kaydında mükelleflerden fiş örneği istenmemesi; kayıt işleminin, dilekçe, cihazın iktisabına ilişkin fatura fotokopisi ve ruhsatnameye dayanılarak gerçekleştirilmesi; ayrıca akaryakıt pompalarına bağlanacak ödeme kaydedici cihazların açık alanda kullanılması, ödeme kaydedici cihaz levhalarının asılmasına uygun bir fiziki ortam bulunmaması sebebiyle, söz konusu cihazlar için "ödeme kaydedici cihazlara ait levha" nın düzenlenmemesi, bunun yerine cihaz ruhsatnamesinin (cihazın marka, model, sicil no. Ve onayına ilişkin bilgilerin yer aldığı) sayfasına ilgili vergi dairesince "kaydedilmiştir" şerhi düşülüp tasdik edilmek suretiyle mükellefe verilmesi uygun bulunmuştur. Söz konusu ruhsatnamelerin, gerektiğinde ilgililere ibraz edilmek üzere, cihazın kullanıldığı işletmede muhafaza edilmesi gerekmektedir.

·  SORU 18: Yazar kasa izin yazısını aldıktan sonra kaç gün içinde yazar kasayı teslim almak gerekiyor?

·   36 Seri No.lu Genel Tebliğde açıklandığı üzere perakende ticaretle uğraşan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tacirlerin işe başlama tarihinden itibaren 30 gün (51 Seri No.lu Genel Tebliğe göre kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içerisinde ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri bulunmaktadır. Mükelleflerin bu süreler içerisinde hem izin yazılarını hem de cihazlarını almaları gerekiyor.

·  SORU 19: Ekonomik ve teknolojik ömrünü tamamlayan eski ödeme kaydedici cihazlar hakkında ne gibi işlemler yapılacaktır?

·  Ellerinde ekonomik ve teknolojik ömrünü tamamlayan ödeme kaydedici cihazları bulunan mükelleflerin 60 Seri No.lu Genel Tebliğin 4 üncü bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde Bakanlığımızca yetki verilmiş herhangi bir ödeme kaydedici cihaz servisine müracaat ederek cihazın kullanıldığı döneme ait hâsılatı gösteren mali hafıza raporunu aldırmak ve Ek:1 No.lu tutanağı düzenleterek, vergi dairesi kaydını sildirmek suretiyle cihazlarını hurdaya ayırmaları gerekecektir.

·  SORU 20: Yedek parça, akü ve lastik satışlarında ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti var mıdır?

·  3100 sayılı Kanunla ilgili 38 Seri No.lu Genel Tebliğin 3 üncü bölümünde, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti dışında bırakılan oto sanatkarları sayılmış olup bunlar arasında yedek parça, akü ve lastik satışı işiyle uğraşanlara yer verilmemiştir. Bu nedenle Vergi Usul Kanunu’na göre fatura düzenleme mecburiyeti olmayan satışları bulunan oto yedek parça, akü ve lastik satıcılarının ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunmaktadır.

·  SORU 21: Usulüne uygun kâğıt rulo kullanmamaktan dolayı müşterilerine silik ve okunaksız ödeme kaydedici cihaz fişi veren mükellefler hakkında ne gibi bir işlem yapılacaktır?

·  Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 Sayılı Kanunla ilgili 52 Seri No.lu Genel Tebliğin 5 inci bölümünde, termal yazıcılı ödeme kaydedici cihazlarda kullanılacak kağıt ruloların taşıması gereken özellikler açıklanmıştır. Bu nedenle termal yazıcılı ödeme kaydedici cihaz fişlerinin 52 Seri No.lu Genel Tebliğde sayılan şartları taşıması zorunlu olup bu özellikleri ihtiva etmeyen fişleri düzenleyen mükellefler hakkında Bakanlığımızca belirlenip açıklanan usul ve esaslara uymamaktan dolayı beş kat birinci derece usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir.

·  SORU 22: Mükellefler bütün satışlarda ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetinde midir?

·  Bütün satışları, Vergi Usul Kanununun 232 inci maddesinde 5 bent halinde sayılanlara olan veya her bir satışının bedeli 2014 yılı için 800 TL’yi aşan mükelleflerin ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunmamaktadır. Vergi Usul Kanununun 232 inci maddesinde 5 bent halinde sayılanlar dışındakilere, bedeli 800 TL’yi aşmayan satışları olanların ise ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetleri bulunmaktadır.

·  SORU 23: Mahrukatçılar ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetinde midir?

·  3100 sayılı Kanunla Bakanlığımıza tanınan yetkiye dayanılarak 49 Seri No.lu Genel Tebliğ ile mahrukatçılar ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti dışında bırakıldığından odun, kömür satışı ile uğraşan mahrukatçıların ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri bulunmamaktadır.

·  SORU 24: Katma değer vergisi beyannamelerini internet ortamında gönderen mükellefler beyannamelerine aylık ödeme kaydedici cihaz mali hafıza raporu eklemek zorunda mıdır?

·  21 Seri No’ lu Katma Değer Vergisi sirküleri ile beyannamelerini internet üzerinden gönderen mükelleflerin aylık mali hafıza raporlarını beyannamelerine ekleme zorunluluğu kaldırılmıştır. Bahse konu mükelleflerin ay içinde cihazlarını kullanmamaları halinde durumu dilekçe ile bildirim yükümlülükleri de bulunmamaktadır.

·  SORU 25: Ödeme kaydedici cihazları çalınan ve kaybolan mükellefler hakkında ne gibi işlemler yapılacaktır?

·  Perakende ticaretin devamı boyunca kullanılma mecburiyeti bulunan ödeme kaydedici cihazlar, vergi matrahının tespitine esas olan bilgilerin güvenli bir şekilde kayıt altına alındığı önemli bir belge niteliği taşımaktadır. Ayrıca çalınan veya kaybolan cihazlar yasal olmayan yollarla kullanılma imkanı bulunmaktadır. Bu sebeple cihazı çalınan veya kaybolan mükellefin olayı mahkeme kararı ile kanıtlaması mutad vasıtalarla ilan etmesi ve ilgili üretici veya ithalatçı kuruluşa bildirmesi gerekmektedir. Ayrıca bir suistimal olup olmadığının belirlenmesi bakımından mükellef hesapları incelemeye alınmaktadır.

·  SORU 26: Ödeme kaydedici cihaz alımında mükelleflere ne tür kolaylıklar sağlanmaktadır?

·  3100 sayılı Kanunun 5228 sayılı Kanunla değişik 7 nci maddesinin 1 inci fıkrası ile mükelleflere, işyerlerinde kullanmak üzere satın alacakları cihazlar için % 100’e kadar amortisman oranı seçme imkanının sağlanması ve ödeme kaydedici cihaz teslimlerinde uygulanan katma değer vergisi oranının diğer emtia satışlarına göre daha düşük tutulmasıyla ödeme kaydedici cihaz alımına ilişkin maddi yük büyük ölçüde hafifletilmiştir.

·  SORU 26: Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazar Kasa) kullanma mecburiyeti bulunmayan mükellefler

SORU 13- Serbest muhasebeci mali müşavirim. Yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyetim var mı?

CEVAP 13- Serbest meslek faaliyetinde bulunmanız sebebiyle 3100 sayılı Katma  Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun kapsamına girmediğinizden yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar  kullanma mecburiyetiniz yoktur.

SORU 14- İşyerimde kullanmakta olduğum önceki mevzuata göre onaylanmış bulunan yazar kasamın mali hafızası 01.01.2014 tarihinden sonra dolarsa, dolan bu mali hafızayı yeni bir mali hafıza ile değiştirebilirmiyim?

CEVAP 14- Hayır değiştirilemez. Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz uygulaması ile ilgili olarak yayımlanan 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4 numaralı bölümünün (d) bendinde,  mükelleflerin, 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine tâbi mevcut ödeme kaydedici cihazlarını, 31/12/2015 tarihini geçmemek üzere malî hafızaları doluncaya kadar kullanabilecekleri, 1/1/2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, malî hafızaları dolan ödeme kaydedici cihazlara, yeni malî hafıza takılmayacağı ve cihazların 60 Seri No.lu ödeme kaydedici cihazlarla ilgili Genel Tebliğin 4’ üncü  bölümünde  yapılan açıklamalar çerçevesinde hurdaya ayrılacağı ile cihazı hurdaya ayrılan mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz almak suretiyle yükümlülüklerini yerine getirebilecekleri açıklanmıştır. Kaynak; Gelir İdaresi Başkanlığı

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.