KDV indirimi için bu konuya açıklık getirilmesi zorunlu bulunmaktadır. Ancak ne Kanun’un 30/a maddesinde ne de bir başka maddede, KDV’si indirim konusu yapılamayacak olan “binek otomobil” tanımı bulunmamaktadır. Bu konuda, KDV oranlarına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nda bazı tanımlar yer almaktadır. KDV oranlarının tespit edildiği 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak KDV Oranlarının Tespitine İlişkin Karar”ın 9. maddesinde Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda yer alan araçlar sayılarak, bu araçlardan kullanılmış olanların tesliminde KDV’nin % 1 oranında uygulanması öngörülmüştür. Aynı maddede, KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen KDV’yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin bu araçları tesliminde % 18 oranında KDV hesaplayacakları belirtilmiştir. Ayrıca Kararname’nin 1. maddesinin 5. bendinde, (I) sayılı listenin 9. sırasında yer alan “kullanılmış” deyiminin, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na göre ÖTV’ye tabi olmayan taşıtları ifade ettiği açıklanmıştır. ÖTV’ye tabi malların tanımlarının G.T.İ.P. numaraları itibariyle yapıldığı bilinmektedir.

Bu durumda KDV Kanunu’nun 30/b maddesine göre yüklenilen verginin indirilemeyeceği “binek otomobil” tanımının, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) numaraları itibariyle yapılabileceği akla gelmektedir.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonunda “Binek Otomobilleri ve Esas İtibariyle İnsan Taşımak Üzere İmal Edilmiş Diğer Motorlu Taşıtlar” başlığı altında, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşımak üzere imal edilen araçlar yer almaktadır.

Burada şu hususu hatırlatmakta yarar görüyoruz. Karayolları Trafik Kanunu, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın tip onayı yönetmeliği ve hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan araç sınıflandırmaları ile gümrük tarife cetveline göre belirlenen araç tanımları arasında farklılıklar olabilmektedir. ÖTV ve KDV uygulamasında araç cinslerinin tespitinde, gümrük tarife cetveline göre belirlenen GTİP numarası esas alınmakta, diğer mevzuata göre yapılan tanımlar dikkate alınmamaktadır. Örneğin şoför dahil 9 kişi taşıyan (8+1) araçların ruhsatının minibüs olarak çıkarılması, hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs olarak vergilendirilmesi, KDV ve ÖTV yönünden binek otomobili sayılmasına engel teşkil etmemektedir. O nedenle, çift sıra koltuklu panelvanların Karayolları Trafik Kanunu’na göre “kamyonet” olarak ruhsatlandırılması, motorlu taşıtlar vergisinin “panelvan” olarak ödenmesi, ÖTV ve KDV uygulamasında “binek otomobil” sayılmasını etkilememektedir.

Bu açıklamalara gore, sedan, hatchbeck, coupe, station wagon, limuzin, spor, üstü açık otomobiller, yarış otomobilleri, go-kart veya skelter tipi küçük yarış arabaları, kapalı kasalı 4x4 veya 4x2 arazi taşıtları (jipler), KDV indirimi kısıtlamasına tabi araçlar olarak ortaya çıkmaktadır. ATV (Auto terrain vehicle) olarak adlandırılan motosiklet görünümlü araçlar da bu gruptadır.

Ayrıca aşağıda sayılan çift sıra koltuklu:

- Doblo, Kango, Multix, Combo, Connect, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasındaki bölümde de yan camları olan,

- Starex, Traffic, Master, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında da koltuk bulunan, yanları camlı, city van veya camlı van olarak da adlandırılan, şoför dahil 9 kişiye kadar (8+1) insan taşıyan,

panel-van tipi araçlar da KDV uygulaması yönünden 87.03 tarife pozisyonunda binek otomobil kapsamında yer almaktadır. Bu araçların Karayolları Trafik Kanunu’na göre kamyonet veya arazi taşıtı olarak ruhsatlandırılmış olması, MARTOY Yönetmeliği’ne göre yük taşıma araçlarına ilişkin “N1” sınıfında yer alması hatta Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’na göre minibüs, panelvan veya kamyonetlerin yer aldığı (II) sayılı tarife üzerinden vergilendirilmesi, KDV (ve ÖTV) uygulamasında binek otomobil sayılmasına engel teşkil etmemektedir.

Bu araçları % 18 oranında KDV ödeyerek sıfır olarak satın alan veya ithal edenlerin yanı sıra, kullanılmış olanlarını % 1 oranında KDV ödeyerek satın alan ve işletmenin aktifine kaydeden mükelleflerin de ödediği KDV’yi indirim konusu yapamayacağı tabiidir.

Yukarıda belirtilen araçlardan:

- Doblo, Kango, Traffic Express, Connect, Combo, Partner, Berlingo, Caddy, Vaneo, Fiorino, Bipper gibi kapalı kasalı, şoför mahalli ile sınırlı tek sıra koltuklu, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan araçlar,

- Starex, Master, Traffic, Transit, Vito, Viano, Transporter, Caravelle, Transit, Jumpy, Ducato, Boxer gibi kapalı kasalı, şoför mahallinin arkasında koltuk bulunmayan, şoför mahallinin arkasındaki bölümde yan camları olmayan van tipi panelvan araçlar,

87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefin faaliyetleriyle ilgili işlerde kullanılmak üzere alımında ödenen KDV indirim konusu yapılacaktır.

Tek kabinli 4X2 veya 4X4 pikaplar (Pick-up) 87.04 tarife pozisyonunda yer almakta olup, mükellefiyetle ilgili olarak satın alınan pikaplara ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan, eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) fazla olanlar da 87.04 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve alımında ödenen KDV indirilebilecektir.

Ancak çift kabinli 4X2 veya 4X4 araçlardan; eşya taşınmaya mahsus kasasının taban uzunluğu, aracın dingiller arasındaki mesafenin yarısından (%50’sinden) az olanlar 87.03 tarife pozisyonunda değerlendirilecek ve bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılamayacaktır (Gümrük tarife cetveli açıklama notlarına ilişkin 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği). Ayrıca ikiden fazla aksı olan bu tür araçlar da KDV’nin indirim konusu yapılamadığı 87.03 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Binek otomobili grubunda sınıflandırılan bu araçların kullanılmış olanlarının tesliminde KDV oranının % 1 olacağı tabiidir.

Öte yandan Palio van, Kangoo Van, Clio van, Corsa van, Matrix Space, Mercedes Citan, Nissan NV200 Van sadece önde iki koltuğu olan, arkada koltuk bulunmayan, arkadaki yan camları kapalı olan, 3 veya 5 kapılı, şoför sırası ile arkadaki bölüm arasında sabit bir panel veya ağdan yapılmış bariyer olan araçlar 87.04 tarife pozisyonunda yer almaktadır. Dolayısıyla bunların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Ancak 87.04 tarife pozisyonuna girdiği belirtilen bu araçların arkasındaki bölümün yan camlarının açılması ve koltuk eklenmesi, koltuk eklenmese dahi koltuk montajı için kızak yapılması veya emniyet kemeri, kül tablası, yer döşemesi gibi yolcu taşınmasına mahsus tadilatlar yapılması nedeniyle 87.03 tarife pozisyonundaki bir araca dönüştürülmesi halinde, aracın alımında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılamaması, indirilmiş ise tadilatın yapıldığı dönemde verilecek KDV beyannamesinde “Ilave Edilecek KDV” satırında gösterilmek suretiyle düzeltilmesi gerekir. Abdullah TOLU Yaklaşım / Aralık 2014 / Sayı: 264

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti./Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.