6327 sayılı " Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 29 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Söz konusu Kanun'un tam metni 29 Haziran 2012 tarihli ve 084 numaralı sirkülerimizin ekinde yer almaktadır.

Sadece irat üzerinden kesinti uygulamasına geçiliyor

6327 Sayılı Kanun'un 29 Ağustos 2012 tarihinde yürürlüğe girecek 6. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (15). bendinde değişiklik yapılmış, aynı fıkraya (16) numaralı bent eklenmiştir.

Bu değişiklikler öncesinde bireysel emeklilik sistemi ve diğer şahıs sigortalarından ayrılanlara "yapılan ödemeler" menkul sermaye iradı sayılmaktaydı.

Kanun'un 6. maddesi ile yapılan düzenleme uyarınca, sistemden ayrılanlara ödenen "irat tutarları" menkul sermaye iradı sayılacaktır. Bireysel emeklilik katılımcıları açısından ayrıca Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden "irat tutarı" da menkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilecektir.

Bunun yanında 6327 Sayılı Kanun'un 9. maddesi ile söz konusu menkul sermaye iratları üzerinden yapılacak stopajı belirleyen GVK'nın 94. maddesinde de bu değişikliğe paralel değişiklikler yapılmıştır. Sistemde kalış süresine ve emeklilik hakkı kazanılıp kazanılmamasına göre sınıflandırılan menkul sermaye iratları üzerinden 94. madde kapsamında yapılacak stopaj oranları Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecektir.

Bütün bu düzenlemeler uyarınca 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından katılımcılara ödenen toplam tutar (ana para ve irat) üzerinden tevkifat yapılması uygulaması sona ermekte, sadece irat tutarları üzerinden vergi kesilmesi uygulamasına geçilmektedir.

Ana para üzerinden kesilen vergilerin iadesi

6327 Sayılı Kanun'un geçici 1. maddesi uyarınca, bireysel emeklilik ve diğer şahıs sigorta poliçeleriyle ilgili olarak 29 Ağustos 2012 tarihinden önce, emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından, anapara tutarları dahil ödemeler üzerinden kesilerek ilgili vergi dairesine yatırılan vergilerin, ana paraya isabet eden kısmı hak sahiplerine iade edilecektir.

6327 Sayılı Kanun'un 29 Ağustos 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan geçici 1. madde hükmü aşağıdaki gibidir:

"GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 7/10/2001 tarihinden sonra akdedilmiş bireysel emeklilik ve şahıs sigorta poliçeleri ile ilgili olarak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler üzerinden tevkif edilerek ödenen vergilerin, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75'inci maddesine bu Kanunla eklenen dördüncü fıkra hükmüne göre belirlenen menkul sermaye iradı üzerinden bu Kanunun yayımlandığı tarihte yürürlükte olan orana göre hesaplanan tutarı aşan kısmı, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde hak sahiplerince tevkifatın yatırıldığı vergi dairelerine başvurulması ve dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi şartıyla, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir. Bu kapsamda açılan davalardan vazgeçilmesi durumunda, idarece de açılmış davalar sürdürülmez, taraflarca herhangi bir masraf ve vekalet ücreti talep edilemez.

(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."

Bu hüküm kapsamında Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 4 Temmuz 2012 tarihli ve 83 numaralı Gelir Vergisi Sirküleri'nde, bireysel emeklilik sistemi ve diğer şahıs sigortalarından ayrılanlara yapılan ödemeler üzerinden kesilen vergilerin anaparaya isabet eden kısmının red ve iade işlemleri hakkında aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

7 Ekim 2001 tarihinden sonra akdedilmiş bireysel emeklilik ve şahıs sigorta poliçeleriyle ilgili olarak 29 Ağustos 2012 tarihinden önce emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan anapara tutarları dahil ödemeler üzerinden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine ödenen vergilerden irat tutarına isabet eden tutarı aşan kısım, hak sahiplerince tevkifatın yatırıldığı vergi dairesine müracaat edilmesi halinde 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren red ve iade edilebilecektir.

Bu iadenin yapılabilmesi için;

— Hak sahiplerince tevkifatın yatırıldığı vergi dairesine müracaat edilmesi,

— Müracaatın 29 Ağustos 2013 tarihinden önce yapılması,

— Tevkifat uygulaması nedeniyle dava açılmaması veya açılmış olan davalardan vazgeçilmesi,

gerekmektedir.

Bu nedenle, hak sahipleri tarafından davanın görüldüğü yargı merciine göre,

— Vergi Mahkemesi nezdinde görülmekte olan davalar için ilgili Vergi Mahkemesine,

- Bölge İdare Mahkemesi nezdinde itiraz yoluna gidilmiş olan davalar için ilgili Bölge İdare Mahkemesi Başkanlığına,

- Danıştay nezdinde temyiz edilmiş olan davalar için Danıştay Başkanlığına

sürmekte olan davaya ilişkin bilgileri ihtiva eden bir feragat dilekçesiyle başvurularak, söz konusu davadan feragat edilmesi ve feragat edildiğini gösterir şerhli dilekçe örneğinin veya bu belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat nedeniyle davanın reddine dair vereceği karar örneğinin red ve iade talebiyle birlikte ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, red ve iade başvurularında ilgili sigorta/emeklilik şirketi tarafından tanzim edilen hayat sigortası/bireysel emeklilik poliçesinin bir örneği ile düzenlenmiş olan poliçenin başlangıç ve bitiş tarihleri ile yapılan kesintileri gösteren belgelerin bir örneğinin de ibraz edilmesi gerekmektedir. İlgili vergi dairesine daha önceki tarihlerde yaptıkları başvurularda söz konusu belgeleri teslim etmiş olan mükelleflerin tekrar belge ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır.

Hak sahiplerince bu kapsamda açılan davalardan vazgeçilmesi durumunda, idarece de açılmış davalar sürdürülmeyecek ve taraflarca herhangi bir masraf ve vekalet ücreti talep edilmeyecektir.

Hak sahiplerince yapılan red ve iade talepleri, başvuruda eksiklik bulunmaması koşuluyla, Vergi Usul Kanununun düzeltme zamanaşımı hükümleri dikkate alınarak yerine getirilecektir. Hak sahiplerince daha önceki bir tarihte ilgili vergi dairesine düzeltme başvurusunda bulunulmuş olması halinde, düzeltme zamanaşımı hükümlerinin uygulanmasında bu başvuru tarihi dikkate alınacaktır.

Red ve iade işlemlerine esas irat tutarı ise;

— Şahıs sigortaları kapsamında yapılan ödemelerde varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek,

— Bireysel emeklilik sistemi kapsamında yapılan ödemelerde ise ödemeye konu toplam birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları indirilerek,

hesaplanacaktır.

Hesaplanan irat tutarına isabet eden vergi;

— 10 yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler için % 15,

— 10 yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler için % 10,

— Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler için % 5,

oranı dikkate alınmak suretiyle tespit edilecektir. İrat tutarına isabet eden vergi tutarını aşan, diğer bir ifadeyle irat hesaplandıktan sonra kalan anapara tutarına isabet eden tevkif edilmiş ve ödenmiş vergi tutarı 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren hak sahiplerine red ve iade edilebilecektir. E&Y

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.