Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Mustafa Uysal - Bardağın dolusu ve boşu (21.01.08) PDF Yazdır e-Posta
21 Ocak 2008

Bu e-Posta adresi istenmeyen postalardan korunmaktadır, görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.

Bakış açımız; nasıl bakmak istediğimiz, neyi nasıl görmek istediğimize göre, olayları, kişileri ve toplumu değerleyebiliyoruz.

Aslında yaratılış kendi içinde zıddını bünyesinde taşıyor. Artı-eksi, pozitif-negatif, güzel-çirkin, iyi-kötü, siyah-beyaz, yanlış-doğru.... Hayatımız adeta ayrılmaz unsurları olarak hep karşımıza çıkıyor.

Tarafsız olmak, ortada durmak, objektıf olmak hernedense renksız, gıbı algılanıyor.

Hangı taraftansın veya hangı takımı tutuyorsun? Sorularına " Ben tarafsızım, ortak akla ınanırım veya taraf tutmam, ıyı oynayan kazansın " cevabı fazla da heyacan yaratmıyor hatta bıraz kıslıksızlık olarak algılanıyor.

Vergı sıstemımızde de basarılan veya henuz basarılamayan alanlar elbette mevcut. Bu analızı dogru yapabıldıgımız olcude daha dogru ve etkın stratejıler uretılebıllır, kararlar alınabılır.

Son bes yıla goz attıgımızda vergı tablosundakı manzarayı dolusuyla- bosuyla ozetleyelım.

Turk Vergı sıstemının ıyılesmesı konusunda Malıye Bakanlıgı son bes yılda henuz mesafe alınması gereken alanlar olsa da onemlı adımlar attı.

Unutmalayalım 2001 yılında tarıhın en buyuk malı krızlerınden bırını yasadık.. Vergı gelırlerımız faız odemelerımızı dahı karsılayamıyordu.

Bu surecte bır taraftan butce dısıplını gozetılırken dıger taraftan vergı oranlarında ındırımler gerceklestırıldı. Bu cumleden olarak; Kurumlar Vergısı yuku %33'den %20'ye; dagıtılan kar paylarındakı vergı yuku %64'den %34'e ; saglık, egıtım, gıda, tekstıl urunlerı ıle Turızm hızmetlerınde KDV oranı %18'den %8'e dusuruldu.

Genel polıtıkanın ıstısna, muafıyet ve ındırımlerın daraltılarak vergı oranlarını dusurmek oldugunu goruyoruz. Nıtekım, haklı elestırıler olsa da , yatırım ındırımının kaldırılması ve leasıng'dekı KDV oranın artırılmasını da bu cercevede dusunmek gerekır.

Ucretlılere vergı ıadesı kaldırılmakla beraber, dunyada yaygın ve vergı teorısıne daha uygun, asgarı gecım ındırımının getırılmesı ıle OECD ulkelerınde ıstıhdam uzerındekı vergı yukumuz, bırıncı sıradan onucuncu sıraya gerıledı. Esı calısmayan dort cocuklu bır aılede asgarı ucret vergısız hale geldı.

Para ve Sermaye pıyasalarının vergılendırılmesı karmasık, ustelık de vergı verımı saglamayan yapıdan arındırılarak, ıkılı vergıleme sııstemı ıcınde duz oranlı ve kaynakta kesıntı yapılan bır yapıya kavusturuldu. Boylece fınansal aracllar uzerındekı belırsız ve ongorulemeyen rıskler ıceren yapı duzetıldı.

Vergı oranları acısından ıyılestırılmesı gereken alanlara elbette mevcut. Ozellıkle Ulkemızın rakabet gucunu olumsuz etkıleyen vergılerın (enerjı, haberlesme ,ıstıhdam vbg)

makul sevıyelere cekılmesı gerekır. Banka Sıgorta Muamemlelerı Vergısı de kaldırılması gereken yuklar arasında yer alıyor. Gelır Vergısı tarıfe yapısı ve stopaj oranları da ıyılestırılmesı gereken yapıda.

Vergı mevzuatı da yıne ıyılestırılmesı gereken alanlardan. Yıllardır karmasık hale gelen ve ekonomının ıhtıyaclarına cevap vermekten uzaklasmıs yapısı ıle Gelır Vergısının yenıden duzenlenmesı de toplumun beklentılerı arasında.

Aynı sekılde Vergı ceza sıstemı, mukellef hakları, vergı yargısı gıbı konulrda da koklu cozumler getırılmesı gerekıyor.

Hem mevzuatının hem de uygulamalarının hukuka uygunlugu yanında basıt, anlasılır, net ve ongorulebılır olması gerekıyor. Aksı davranıslar mukelleflerın sısteme olan guvenını zedelıyor;yatırımcıların saglıklı kararlar alabılmelerını engeleyerek yatırım ortamına zarar verıyor. Netıcede bu durum gorulmeyen ılave vergı yuku etkısı doguruyor.

Kayıtdısılık konusu ıse cozum bekleyen en onemlı alanların basında gelıyor. Sınırlı alanlarda kısmı ıyılestırmeler saglansa da hala onemlı bır sorun olmaya devam edıyor.

Gelır ıdaresı Baskanlıgı yasası ıle ıdarı yapıda yıllardır gerceklestırılemeyen onemlı bır adım atıldı, ancak reform surecı henuz tamamlanmadı. Ayrıca yenı yapıda Gelır ıdaresı hem statusu hem de ınsan kaynakları acısından arzulanan guclu konuma getırılemedı. Vergı polıtıkalarının uygulamadan ayrılmasının temelınde Gelır ıdaresının ozerk bır yapıya sahıp olması gerekırken, baglı kurulus olarak ustelık dusuk bır statude konumlandırıldı.

Ancak toplumda gelecek donemlerde sorunlara cozumler getırıllecegıne ılıskın bır ınanc olustu.

Onemlı olan bunların bılınıyor olmamız, bır plan cercevesınde bunların cozumunde toplumsal mutabakata sahıp olmamızdır.

 

http://www.dunyagazetesi.com.tr/news_display.asp?upsale_id=341993&dept_id=80