Md.

Konu

Özet açıklama

1

Kapsanan kişiler

Anlaşma, Akit devletlerden birinin veya her ikisinin mukimi olan kişilere uygulanacaktır.

2

Kapsanan vergiler

Anlaşma gelir üzerinden alınan vergileri kapsamaktadır. Buna göre anlaşmanın uygulanacağı vergiler;

- Türkiye’de; gelir ve kurumlar vergisinden,

- Brezilya’da; federal gelir vergisinden oluşmaktadır.

3

Tanımlar

Anlaşmanın 3. maddesinde tanımlara yer verilmiştir. Maddede yer alan hükümlere göre, Anlaşmada geçen;

- Kişi terimi, bir gerçek kişiyi, bir şirketi ve kişilerin oluşturduğu diğer herhangi bir kuruluşu,

- Şirket terimi, herhangi bir kurum veya vergilemede kurum olarak kabul edilen kuruluşları,

- Yetkili makam terimi; Türkiye’de, Maliye Bakanını veya onun yetkili temsilcisini,

ifade etmektedir.

4

Mukim

Anlaşmanın 4. maddesinde “mukim” terimi, ev, ikametgah, kanuni merkez, yönetim yeri veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi olan kişi olarak tanımlandıktan sonra, bu hüküm dolayısıyla bir gerçek kişinin her iki Devletin de mukimi olduğunda, bu kişinin durumunun ne şekilde belirleneceği düzenlenmiştir.

5

İşyeri

Anlaşmanın 5. maddesinde işyeri, bir teşebbüsün işinin tamamen veya kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer olarak tanımlandıktan sonra, bir inşaat şantiyesi, yapım, montaj veya kurma projesinin yalnızca 12 ayı aşan bir süre devam etmesi durumunda bir iş yeri oluşturacağı belirtilmiştir.

6

Gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler

Anlaşmaya göre, gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler (gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gelirler), gayrimenkul varlığın bulunduğu ülkede vergilendirilecektir.

7

Ticari kazançlar

Anlaşmanın 7. maddesine göre, bir teşebbüse ait kazanç, bu teşebbüs diğer Akit Devlette bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca (işletmenin mukimi olduğu) bu devlette vergilendirilecektir.

Eğer işletme işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazancı sadece işyerine atfedilebilen gelirler sınırlı olarak, işyerinin bulunduğu Devlette vergilendirilecektir.

8

Deniz ve hava taşımacılığı gelirleri

Anlaşmanın 8. maddesine göre, bir Akit devlet teşebbüsünün uluslar arası trafikte gemi veya uçak işletmeciliğinden elde ettiği kazançlar, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.

10

Temettüler

Anlaşmanın 10. maddesine göre, Devletlerden birinde mukim bir şirket tarafından, diğer Devletin mukimine ödenen temettüler, kural olarak temettü gelirini elde edenin mukim olduğu ülkede vergilendirilecektir.

Anlaşmaya göre temettü gelirleri, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu yani temettülerin doğduğu Devlette de vergilendirilebilecektir. Ancak bu şekilde alınacak vergi;

- Gerçek lehdar, temettü ödeyen şirketin sermayesinin doğrudan doğruya en az % 25’ini elinde tutan bir şirket ise % 10’u,

- Diğer durumlarda % 15’i,

geçemeyecektir.

11

Faiz gelirleri

Anlaşmanın 11. maddesine göre, bir akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen faiz, kural olarak bu diğer Devlette vergilendirilecektir. Dolayısıyla ilke olarak faiz gelirlerini vergilendirme hakkı lehdarın mukim olduğu Akit Devlete aittir.

Anlaşmaya göre, faizin gerçek lehdarının diğer Akit Devletin bir mukimi olması halinde, faizin doğduğu Akit Devletin de sınırlı vergilendirme hakkı bulunmakta olup, bu şekilde alınacak vergi faizin gayrisafi tutarının % 15’ini geçemeyecektir.

12

Gayrimaddi hak bedelleri

Bir Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer Devlette vergilendirilecektir.

Buna göre gayrimaddi hak bedellerinin vergileme hakkı ilke olarak ödeme yapılan kişinin mukim olduğu Devlete tanınmaktadır.

Öte yandan Anlaşma, gayrimaddi hak bedellerinin elde edildiği Devlete de sınırlı bir vergileme hakkı vermektedir. Anlaşmaya göre bu şekilde alınacak vergi;

- Ticari markaların kullanımından doğan gayrimaddi hak bedellerinin gayrisafi tutarının % 15’ini,

- Diğer durumlarda gayrimaddi hak bedellerinin gayrisafi tutarının % 10’unu

geçemeyecektir.

Anlaşmada; edebi, sanatsal veya bilimsel her nevi telif hakkı, patent, ticari marka, tasarım veya model, plan, gizli formül veya üretim yönteminin veya her türlü sınai, ticari veya bilimsel teçhizatın kullanımı veya kullanma hakkı karşılığında veya sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikimi için yapılan ödemelerin de ‘gayrimaddi hak bedeli’ sayılacağı ifade edilmiştir.

13

Sermaye değer artış kazançları

Gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmalarından doğan kazançlar esas olarak yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu Akit Devlette vergilendirilir.

Anlaşma’nın 13. maddesine göre, bazı varlıkların elden çıkarılmalarından sağlanan sermaye değer artış kazançları, kazancın elde edildiği diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir.

14

Serbest meslek faaliyet gelirleri

Anlaşma’nın 14. maddesine göre, serbest meslek hizmetleri dolayısıyla elde edilen gelir, kural olarak kişinin mukimi olduğu Devlette vergilendirilecektir.

Eğer;

- Geliri elde eden kişi, faaliyetlerini icra etmek için diğer Devlette sabit bir yere sahipse, bu durumda yalnızca sabit yere atfedilen gelir bu Devlette vergilendirilecek, veya

- Kişinin diğer Devlette bulunduğu süre ilgili mali yıl içinde başlayan veya biten herhangi bir 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşarsa, bu durumda yalnızca bu diğer devlette icra edilen faaliyetlerden elde edilen gelir bu diğer Devlette vergilendirilebilecektir.

15

Ücretler

Anlaşmanın 15. maddesine göre; yöneticilere yapılan ödemeler (madde 16), emekli maaşları (madde 18), kamu hizmetleri nedeniyle elde edilen gelirler (madde 19) ve öğrencilere yapılan ödemelerin (madde 20) vergilemesine ilişkin madde hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit devlet mukiminin bir hizmet nedeniyle elde ettiği ücret, maaş ve benzeri gelirler, kural olarak hizmetin ifa edildiği Devlette vergilendirilecektir.

Ancak, yukarıdaki ilkeye bakılmaksızın, bir Akit Devlet mukiminin diğer Devlette ifa ettiği hizmet nedeniyle elde ettiği gelir, eğer;

- Gelir sahibi, diğer Devlette ilgili takvim yılında bir veya birkaç seferde toplam 183 günü aşmayan bir süre kalırsa, ve

- Ödeme, diğer devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa, ve

- Ödeme, diğer Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa, ve

- Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya sabit yerden yapılmazsa,

sadece gelir sahibinin mukimi olduğu Devlette vergilendirilecektir.

23

Çifte vergilendirmenin önlenmesi

Anlaşma’nın çifte vergilendirmenin önlenmesine ilişkin maddesinde yer verilen düzenlemeye göre, bir akit Devlet mukimi, diğer devlette vergilendirilebilir bir gelir elde ettiğinde, bu gelir üzerinden alınacak vergiden, diğer Devlette ödenen vergi mahsup edilecektir. Ancak bu mahsup, diğer devlette vergilendirilebilen gelire atfedilen, mahsuptan önce hesaplanan gelir vergisi tutarını geçemeyecektir.

25

Karşılıklı anlaşma usulü

Anlaşmanın 25. maddesinde karşılıklı anlaşma usulü düzenlenmiştir.

Maddeye göre, Akit Devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin, kendisi için Anlaşma hükümlerine uygun düşmeyen bir vergilemeye neden olduğu kanaatine varan kişiler, olayı mukimi olunan devletin yetkili makamına arz edebileceklerdir.

Yetkili makam, itirazı haklı bulmakla beraber kendisi tatminkâr bir çözüme ulaşamadığı takdirde, Anlaşmaya uygun olmayan vergilemeyi önlemek amacıyla, diğer Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmayla çözmeye çalışacaktır.

26

Bilgi değişimi

Anlaşma’nın bilgi değişimine ilişkin 26. maddesine göre; her iki devletin yetkili makamları, Anlaşma hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili bilgileri, anlaşmayla kapsanan vergi ve kişilerle sınırlı olmaksızın değişecekler ve aldıkları bilgileri gizli tutacaklardır.

Anlaşmanın 26. maddesi OECD Model Vergi Anlaşması’na uygun olarak düzenlenmiş olup, maddede özetle;

- Bir Akit Devletçe talep etmesi durumunda, diğer Akit Devletin, kendi vergi amaçları yönünden bu bilgilere ihtiyacı olmasa da, talep edilen bilgiyi sağlamak için kendi bilgi toplama yöntemlerini kullanacağı; 26. maddenin 3. fıkrasında yer alan sınırlamaların, taraflara sadece ulusal menfaati olmadığı gerekçesiyle bilgi sağlamayı reddetme hakkı verecek şekilde yorumlanamayacağı,

- Bilgi değişimini sınırlayan 26. maddenin 3. fıkrasının taraflara, bilginin bir banka, diğer finansal kurum, temsilci veya bir acente ya da yediemin gibi hareket eden bir kişide bulunması veya bir kişinin sermaye payları ile ilgili olması nedeniyle bu bilgiyi sağlamayı reddetme hakkı verecek şekilde yorumlanamayacağı,

öngörülmüştür.

29

Yürürlüğe girme

Anlaşmanın 29. maddesine göre;

- Taraflar kendi iç mevzuatında öngörülen işlemlerin tamamlandığını diplomatik yollardan diğerine bildirecek,

- Anlaşma, onay belgelerinin değişimiyle yürürlüğe girecek,

- Hükümleri, Türkiye yönünden, Anlaşmanın yürürlüğe girmesini izleyen yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her vergilendirme dönemine ilişkin vergiler için,

hüküm ifade edecektir.