4458 sayılı Gümrük Kanununun uygulanmasına ilişkin Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 2 Kasım 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikler, 4 ana başlıkta özetlenebilmektedir.

Onaylanmış kişi statüsü belgesine ilişkin değişiklikler

Onaylanmış kişi statüsü için gereken özel koşullara sekizinci fıkra eklenmiştir.   Yapılan bu değişiklik ile, onaylanmış kişi statü belgesi sahibi şirketin malvarlığının bir veya birden fazla bölümünü yeni kurulacak bir şirkete kısmi bölünme suretiyle devretmesi halinde, devralan tüzel kişiliğin onaylanmış kişi statü belgesi talebi değerlendirilirken (devreden şirketin) belge sahibi firmanın dış ticaret performansı dikkate alınacaktır. Ancak, bu durum idaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından belge sahibi şirketle yeni kurulan şirket arasında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunması koşuluyla geçerli olacaktır.

Ayrıca, belge sahibi firmanın Gümrük Yönetmeliğinin 23 ncü maddenin (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan ihlallere ilişkin ceza kararı sayıları da statü belgesi talebinde bulunan kişi adına düzenlenmiş statü belgesi talebinde bulunan kişi adına düzenlenmiş ceza kararları ile birlikte değerlendirilecektir. Aynı maddenin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen genel koşulun sağlanıp sağlanmadığının tevsikinde ise belge sahibi firmanın mali yapısı esas alınacaktır.

Bu kapsamdaki düzenlemeler (02.11.2011) değişikliğin yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Özet beyan verilmesine ilişkin yapılan değişiklikler

a) Gümrük Yönetmeliğinin 60' ıncı maddesinde yer alan özet beyan başlıklı bölüme "eşya taşıyıcı" sının tanımı eklenmiş ve bu kişilerin de özet beyan verebilecekleri düzenlenmiştir. Bu bağlamda,

Eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek nitelikte olduğu ve bu aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta taşınan taşıma aracının işleticisi,

Deniz veya hava taşımacılığında taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin sözleşme kapsamında yapılması durumunda, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma belgesini düzenleyen kişi,

"taşıyıcı" olarak tanımlanacaktır. 

b) Gümrük Yönetmeliğinin 61' inci maddesinin 1' inci fıkrasında yer alan "özet beyan aranmayacak eşyalara" bazı eklemeler yapılmıştır. Bu eklemelere göre,

TIR karnesi kapsamı eşya,                                                                                                                                                

Bakanlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ve Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile ilgili olarak ve hizmet ifasında kullanılmak üzere kendilerine ait taşıtla veya yalnızca kendi yetkililerinin kullanımına mahsus taşıtlarla Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan silahlar ve askeri malzeme,

içinde  özet beyan aranmayacaktır.

c) Gümrük Yönetmeliğinin 63'üncü maddesinde özet beyana ilişkin hükümlerde değişiklikler yapılmıştır. Yapılan bu değişiklikler ana hatları ile aşağıda yer almaktadır:

Orijinal manifesto veya konşimentonun özet beyana eklenmesi zorunlu olduğu, ancak uluslar arası sularda avlanan balıklar için düzenlenen özet beyanlarda bu zorunluluk aranmayacağı,

Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapan araç içersinde özet beyan verilmeksizin eşya getirildiğinin, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren ya da taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından 4458 sayılı Gümrük Kanunun 35/B- 6 fıkrasında sayılan hallerden önce bildirilmesi durumunda, bu kişilerce bu kapsamdaki eşya için özet beyan verilebileceği ancak, özet beyanda değişiklik yapılmasının talep edilmesi halinde, Gümrük Kanununun 241/3-d uyarınca iki kat usulsüzlük cezası uygulanacağı,

Özet  beyanın tescil edildiği tarihi izleyen iki yüz gün içerisinde taşıma aracının varış bildiriminin gümrük idaresine yapılmamış olması veya eşyanın gümrüğe sunulmamış olması halinde özet beyan verilmemiş sayılacağı,

d) Gümrük Yönetmeliği'nin 67 ila 71 inci maddeleri değiştirilerek özet beyanın verileceği süre sınırları, süre sınırının uygulanmayacağı haller, risk analizi, birden fazla limana uğrayan deniz veya hava taşıtlarına ilişkin özet beyan verilmesi ve risk analizi, varış bildirimine ilişkin başlıklar altında yeniden düzenlenmiştir. Yapılan düzenlemeler ana hatları aşağıda yer almaktadır:

Karayolu ve demiryolu taşımacılığında, eşyanın giriş gümrük idaresine sunulması ile varış bildiriminin verildiği kabul edileceği, 

Karadeniz ve Akdeniz üzerindeki yabancı ülke limanları ile Türkiye gümrük bölgesindeki limanlar arasında taşınan eşyanın ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce özet beyanının verileceği,

Taşıma aracının özet beyanda giriş gümrük idaresi olarak beyan edilenden farklı gümrük idaresine gidecek olması halinde, bu değişiklik nedeniyle gideceği gümrük idaresine varmadan özet beyanda belirtilen gümrük idaresine sapma bildiriminde bulunması gerekeceği,

Deniz veya hava taşıtlarının Türkiye sınırları dışındaki herhangi bir liman veya havalimanına uğramaması koşuluyla, Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla veya havalimanına uğraması halinde, özet beyan eşyanı boşaltılacağı liman veya havalimanındaki gümrük idaresine verilebileceği,

Bu kapsamdaki düzenlemeler 01.01.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Antrepolara ilişkin değişiklikler

Antrepoda eşya devrine ilişkin Gümrük Yönetmeliğinin 333' üncü maddesine 4' üncü fıkra eklenmiş ve özel antrepolarda bulunan eşyanın devrine ilişkin talepler, eşyanın devrine müteakip beş iş günü içinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutmak suretiyle antrepodan çıkarılması şartıyla kabul edilecektir.

Gümrük Yönetmeliğinin 569 ncu maddesinde değişiklik yapılmış ve yapılan bu değişiklere göre, kendi isteği hali hariç antrepo açma izni geri alınan;

a) gerçek kişilere

b)  tüzel kişilere

c) Tüzel kişiliğin yönetim kurulu üyelerine, şirket temsile yetkili kişilere ve şirket sermayesinin % 10 veya daha fazlasına sahip gerçek kişilere ,

d) (c) bendinde belirtilen gerçek kişilerin yer aldığı diğer tüzel kişilere,

iznin geri alındığı tarihten itibaren 5 yıl süre ile yeniden antrepo açma izni verilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Bu kapsamdaki düzenlemeler (03.11.2011) değişikliğin yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Türkiye Gümrük Bölgesi'nden eşya çıkışına ilişkin yapılan değişiklikler

Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşyalara ilişkin olarak Gümrük Yönetmeliğinin 435, 436 ve 437 nci maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Yapılan nu değişikliklerden öne çıkanı ise, özet beyan kapsamı eşyanın özet beyanın tescil edildiği tarihini izleyen yüz elli gün içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmemesi halinde, özet beyanın verilmemiş sayılacağı ile kara sınır kapılarından transit kapsamında çıkış yapacak taşıtlar için özet beyan verilme zorunluluğunun olmayacağına ilişkin düzenlemelerdir.   Bu düzenlemeler 01.01.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.

Yukarıda gümrük yönetmeliğinde yapılan değişiklikler ana hatları ile özetlenmiş olup, değişikliklerin tamamına http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/11/20111102-13.htmweb sayfasından ulaşmak mümkündür. E&Y Türkiye

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.