Küresel ekonomik kriz, hemen her ülkede olduğu gibi Türkiye'de de en çok istihdamı vurdu. Özel sektörde 1 milyonu aşkın çalışan, işini kaybetti. Hükümetin, işsizliğin daha da artmaması ve krizin etkilerini azaltmak amacıyla 29 yaş altı gençler, kadınlar ve engellilere yönelik istihdam teşvikleri toplam 190 bin 240 kişinin işe girmesini sağladı.

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın dün 'Bölgesel Teşvik Yasası' kapsamında 22 milyarlık başvuru yapıldığını ve bu çerçevede 65 bin kişiye istihdam sağlanacağını açıklaması, gözleri bugüne kadar uygulanan istihdam teşviklerine çevirdi. Hükümetin, küresel krizin istihdam üzerindeki baskısını azaltmak için uygulamaya koyduğu bir dizi teşvik, şimdiye kadar toplam 190 bin 240 kişiyi iş sahibi yaptı. Bunların dağılımı ise şöyle: Yeni işe alınan 18-29 yaş aralığındakilerle, yaşı ne olursa olsun işe alınan kadınların sigorta primlerinin kademeli olarak İşsizlik Sigortası Fonu'nca üstlenilmesi uygulaması kapsamında 58 bin 882 kişi işe yerleşti.

Engellilerin (özürlü) primlerinin Hazine tarafından karşılanması çerçevesinde ise 39 bin engelli iş sahibi oldu. Nisan 2009'dan sonra işe girenlerin priminin İşsizlik Fonu'nca karşılanması uygulaması ile de 46 bin 891 vatandaşa ekmek kapısı açıldı. Ağaç dikme, okul boyama gibi toplum yararına işlerden ise 45 bin 467 kişiye iş sağlandı.

Küresel krizle birlikte hızla artan işsizlik, halen yüzde 14'ler seviyesinde. Kriz, en büyük tahribatı istihdam üzerinde yaparken, peş peşe teşvikler uygulamaya konuldu. Hükümet, teşvikler sayesinde işsizliğin İspanya örneğinde olduğu gibi yüzde 18'lere tırmanmasının önlendiğini savunuyor. Zaman, işsizliğin önüne geçmek için uygulamaya konulan istihdam teşviklerinin sonuçlarına ulaştı. Buna göre 29 yaş altı gençler ile kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık getiren düzenlemeye 21 bin işyeri başvurdu. Bu kapsamda 58 bin 882 kişiye iş verildi. Bu kişilerin sigorta primi olarak İşsizlik Fonu'ndan 7 milyon 72 bin lira harcandı. 18-29 yaş arasındaki erkeklerle kadınlara uygulanan teşvike göre primlerin birinci yıl tamamı, 2. yıl yüzde 80'i, 3. yıl yüzde 60'ı, 4. yıl yüzde 40'ı, 5. yıl ise yüzde 20'si devlet tarafından ödeniyor.

Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre özürlülerin primlerinin Hazine tarafından karşılanması da istihdama önemli katkı yaptı. İşveren üzerindeki prim yükünü hafifletmek için hayata geçirilen düzenleme ile özel sektörde özürlü istihdam eden işverenlere sigorta prim desteği sağlandı. Bu uygulama ile 39 bin özürlü özel sektörde iş buldu. Hazine, bu kişiler için 3 milyon 976 bin lira sigorta primi yatırdı. Krizin derinleşmesi ve işsizliğin yüzde 16'lara tırmanmasının üzerine uygulamaya konulan bir başka istihdam teşviki, 6 ay boyunca işe girenlerin priminin devlet tarafından ödenmesini öngörüyordu. Buna göre Nisan 2009'dan itibaren mevcut istihdamına ek istihdam sağlayan işyerlerinde sosyal güvenlik primlerini devlet ödemeye başladı. Bu kapsamda 16 bin 746 işyeri istihdam sağladı. 46 bin 891 kişi iş sahibi oldu. Bu kişiler için İşsizlik Fonu'ndan 5 milyon 443 bin lira prim ödemesi yapıldı. İlkin 6 ay olarak öngörülen teşvik, 1 yıla çıkarıldı. Halen devam eden teşvik uygulamasına göre mevcut istihdama ilave alınacak her işçi için tüm Türkiye'de sosyal güvenlik primlerinin işveren payını devlet ödüyor.

İşsizliği azaltmak için bir yandan da toplum yararına çalışma programları uygulama konuldu. Buna göre okulların boyanması, ağaç dikimi, kaldırım çalışması gibi işlerle toplam 45 bin 467 kişi istihdam edildi. Bu işlerde asgari ücretle çalışanların maaş ve sigorta primleri İşsizlik Fonu'ndan karşılandı. Öte yandan 'kısa çalışma ödeneğinden' ise şimdiye kadar 198 bin kişi faydalandı.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=949961&title=kr...