Başbakan Tayyip Erdoğan'ın yeni süpermarket yasasının yakında TBMM'ye sunulacağını açıklamasının ardından gözler süpermarketler karşısında zor durumda kalan bakkallara çevrildi. Dört küçük esnafın bir araya gelerek kurduğu Uyum Marketleri'nin yönetim kurulu başkanı İskender Keleş, Avrupa'da bakkalların birleşmelerini örnek alarak işbirliğine gittiklerini belirtiyor.

Küresel pazarın aktif oyuncusu olma yolunda ilerleyen Türkiye, 'küçük esnaf'ın karşı karşıya bulunduğu açmaza çare arıyor. Bu işletmelerin başında gelen bakkallar, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta bir AVM'nin açılışında "Bakkallık olayı bitmiştir. Kendi aralarında birleşip marketleşerek bu sorunu aşacaklar." demesiyle tekrar gündeme geldi.

Bakkal dükkânı sahipleri 'küresel gerçeği' kabul etmek istemiyor ama marketçiler onlara "Bakkal amca'lar tedarik zinciri oluşturursanız yok olmazsınız." uyarısında bulunuyor. Bu uyarıyı yıllar yıllar önce fark etmiş olan bakkallar yok değil. Bunlardan birisi de İstanbul'un önemli yerel gıda zincirlerinden Uyum Marketler. Şirket, on üç yıl önce bakkal İskender Keleş, Ali Akyüz, Mehmet Akyüz ve toptancı Sait Koç'un bir araya gelmesiyle kurulmuş. Şirketin 2009 cirosu 190 milyon lira. Bu yıl en az 240 milyon lira ciro hedeflediklerini açıklayan Uyum Marketler Yönetim Kurulu Başkanı İskender Keleş, hikâyelerini şöyle anlatıyor: "1990'lı yıllarda Avrupa'da ne oluyorduysa en geç 10 yıl sonra Türkiye'de de oluyordu. Ticaretle uğraşanlar için geleceği görmek açısından bu yeterli bir veriydi. Biz orada bakkalların birleşerek zincirler oluşturduğunu gördük ve toptancılarda tanıştığımız arkadaşlarımızla konuştuk. Uzun vadede hem ailelerimize hem de ülkemize olan sorumluluğumuzu yerine getirmek için güçbirliği yapmaya karar verdik ve şirket kurduk. İlk marketimizi İstanbul Başakşehir'de açtık. Şu anda Avrupa yakasında 30 şubeye ulaştık." 1.000 kişiye istihdam sağlayan, bu yıl açılacak 6 şubede de 200 kişiyi iş sahibi yapacak şirketin ortaya çıkışında 'değişen zamana ayak uydurmanın' rolü bulunduğunu vurgulayan şirket ortaklarından Sait Koç, "Türkiye'de bakkal sahipleri tedarik zinciri oluşturursa yok olmazlar. Ancak bunu yapabilmeleri için önlerindeki iki engeli kaldırmaları gerekiyor. Birisi karşılıklı güven sorunu. Bir de fon problemi var. Bu konuda devlet desteğine ihtiyaç duyuyorlar." uyarısında bulunuyor. Gelişmiş ülkelerde bakkalların kooperatif gibi örgütler altında bir araya gelerek tedarik zinciri oluşturduğuna dikkat çeken Ali Akyüz ise "Bakkalları temsilen bir kişi üreticilerden alım yaptı. Bunu bakkallara dağıttı ve marketlerle eş fiyatla rekabet etme imkânı doğdu." diyor. Sigara, ilaç dağıtımlarının bakkallar için model olabileceğini aktarıyor.

Ortaklardan Mehmet Akyüz ise tedariğin yanında 'kayıtdışılık' probleminin de bulunduğunu, süpermarketler tasarısının gecikmesinde bu gerçeğin çok etkisi olduğunu ifade ediyor. Akyüz, gelecekte zincirler dışında gıda sektöründe iş yapmanın mümkün olmayacağı gerçeğini herkesin görmesi gerektiğini belirtiyor.

'Hafta sonu tatili ve çalışma saatlerinden taviz verilmesin'

Yaklaşık 15 bine yakın bakkal dükkânını temsil eden İstanbul Bakkallar Odası Başkanı İsmail Keskin, Türkiye'de bakkalların bir araya gelmesinin çok zor olduğu görüşünde. Fiyat hususunda sıkıntı yaşandığını doğrulayan Keskin, yaşanan zorluğu "Mahalle arasındaki ve köylerdeki bakkalları nasıl bir araya getirebiliriz?" sorusuyla özetliyor. Tüketiciler Derneği yetkilileri, tüketici memnuniyeti için mahalle aralarında kalan, rafsız, ruhsatsız dükkânların yüzlerini çağa uyarlaması gerektiğini ifade ediyor. Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya da bakkalların kendisini tüketicinin iyiliği için yenilemesi gerektiğini kaydediyor. Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Şeref Songör, süpermarketler yasa tasarısında çalışma saatleri ve hafta sonu tatili hususunda taviz verilmemesini istiyor. Bakkalların en çok şikâyet ettiği alışveriş merkezleri ise küçük esnafa her türlü desteğe hazır olduğunu açıkladı. Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Mehmet Nane, organize perakendenin önünü keserek geleneksel perakendeyi yaşatmak gibi 'basit ve çağa denk düşmeyen' bir söylemden vazgeçilmesini istiyor. Nane, bunun yerine, organize perakendeyi geliştirirken gelenekselin nasıl modernleştirileceğinin tespitini yapmak ve bu konuda düzenlemeler geliştirmek gerektiğini kaydediyor.


http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=947438&title=toptan-alim-yapan-bakkal-amca-ayakta-kalir