Toplu işçi çıkarmanın söz konusu olabilmesi için bir işyerinde en az 20 işçinin çalışmış olması gerekmektedir. Bu nedenle 19 ve daha az sayıda işçi istihdam eden işyerleri için toplu işçi çıkarılması hükümleri uygulanmayacaktır.

İşyerinde 19 işçi çalıştıran bir işveren bütün işçileri işten çıkarmış olsa da bu uygulama toplu işçi çıkarma sayılmamaktadır(1).

4857 sayılı Yasa’nın 29. maddesine göre, işyerinde çalışan işçi sayısı;

a- 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,

b- 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,

c- 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin

işine 17. madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır. Bizim görüşümüze göre bir aylık süreyi takvim ayı olarak algılamamak gerekir. Bir aylık süre son işçi çıkarma tarihinden itibaren geriye doğru bir ay gidilerek hesaplanan zaman dilimidir(2).

Örnek-1: (A) işyerinde toplam 35 işçi çalışıyorsa ve bu işyerinde de 15.09.2015 tarihinde 7 işçi, 13.10.2015 tarihinde de 4 işçinin iş sözleşmesi 4857 sayılı Yasa’nın 17. maddesine göre fesh ediliyorsa burada işçi çıkarmalar bir ay içerisinde gerçekleştiği için toplu işçi çıkarma hükümleri uygulanır.

4857 sayılı Yasa 20 ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde toplu işçi çıkarmayı belirli sayı ve orana bağlamıştır.

İşveren yukarıda belirtilen toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri 4857 sayılı Yasa’nın 18, 19, 20 ve 21. madde hükümlerinin uygulanmasını engellemek amacıyla kullanamaz; aksi halde işçi bu maddelere göre dava açabilir.

4857 sayılı İş Kanunu’na göre toplu işçi çıkarmaları işverenler 30 gün önceden çalışma ve iş kurumu müdürlüğüne ve işyeri sendika temsilcilerine bildirmeleri gerekiyor.  Bildirimlerin yanı sıra işveren ile işyeri sendika temsilcileri arasında toplu işçi çıkarılması ile ilgili toplantı yapılması da gerekmektedir. İşyerinde sendikal örgütlenme yoksa bu tür toplantılar yapılmayacaktır. Dolayısı ile sendikal örgütlenmenin olmadığı işyerlerinde işverenin karşısında işçileri temsil eden muhatap bulunmamaktadır. Sendikal örgütlenmenin olmadığı işyerleri için izin kurulunda olduğu gibi işçi ve işveren temsilcilerinden oluşacak bir kurulun oluşturulması kanımca yararlı olacaktır.

4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen bildirim şartlarına uyulmaması veya işçi çıkarma nedenlerine uyulmaması konusunda idari para cezası işçi başına uygulanacağından bu tür hususlara özen gösterilmesi gerekmektedir.

Örnek-2: 20 işçi mevzuata aykırı olarak işten çıkarılıp bildirimde bulunulmazsa 20 x 584 = 11.680 lira idari para cezası uygulanır. Arif Temir Yaklaşım / Kasım 2016 / Sayı: 287

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.