Ölen sigortalının dul kalan eşinin asli sigortalı olarak aylık alıyor olması ölen eşinden dolayı ölüm aylığı bağlanmasına engel değildir. Dolayısıyla yaşlılık aylığı almakta olan eşin dul kalması halinde ölen eşinden dolayı da ölüm aylığı alması yasaların kendisine tanıdığı bir haktır. Yaşlılık aylığı almakta olan eşin anne ve/veya babası üzerinden ölüm aylığına hak kazanması tek bir halde mümkündür. Ölen anne ve/veya babanın 5434 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığı varsa ve yetim kız çocuğunun 5434 sayılı Kanun ile 5510, md. 4/1-c kapsamı dışındaki diğer kapsamlardan (SSK, Bağ-Kur, Banka Sandığı, 4/1-a ve 4/1-b kapsamından yaşlılık aylığı alıyorsa) yaşlılık aylığı alması halinde, ölen anne ve/veya babası üzerinden de ölüm aylığı alması mümkündür.

Eşi ve anne/babası öldüğü için dul ve yetim duruma düşen kadınlar, asli sigortalı olarak yaşlılık aylığı ve ölen eşinden dolayı ölüm aylığı alması yanında, almakta olduğu yaşlılık aylığı ve ölüm aylığının statüsünün 5434 sayılı Kanun ile 5510, md. 4/1-c kapsamı dışında kalması, ölen anne ve/veya babanın sigorta statüsünün de 5434 sayılı Kanun kapsamında olması koşuluyla asli sigortalı olarak kendisinden, ölen eşinden ve ölen anne ve/veya babasından olmak üzere üç aylık alma hakkına sahip olacaktır(12).

Asli olarak yaşlılık aylığı almayan dul/yetim kadınlar, anne ve babadan birisinin sigorta statüsünün 5434 sayılı Kanun kapsamında olması, eşin ve 5434 sayılı Kanun kapsamında olmayan anne ve/veya babadan en az birisinin 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat edip sigorta statüsünün de farklı olması koşuluyla üç aylık alma hakkına kavuşacaktır.  Eşin 01.10.2008 tarihinden önce ölmesi ve Bağ-Kur kapsamında ölüm aylığı alması, babadan 5434 sayılı Kanun kapsamında aylık alması, ölen anneden 4/1-a kapsamında aylık alması üç aylık alınmasına ilişkin örnek bir kombinasyondur.

Ölen eşten, anne ve babadan ya da asli sigortalı olarak kendi üzerinden, ölen eşten ve ölen anne ve/veya baba üzerinden üç aylık alınması kombinasyonları sınırlıdır. Kombinasyonlar daha ziyade ölen eşten, ölen anne ve/veya babadan olmak üzere (dul/yetim aylığı) iki maaş alınması biçiminde olmaktadır. Ölüm tarihleri dışlandığı takdirde birbirine benzer durumda dul/yetim kadınların bir bölümünün iki bir bölümünün ise tek maaşa hak kazanması bu konuda ayrıntılı bir açıklama yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Tablo-3: Dul ve Yetim Kadınlara İki Aylık Bağlanmasına İlişkin Tablo(13)

Eşi ve anne/babası vefat ettiği için dul ve yetim duruma gelen kadınlara iki aylık bağlanmasına ilişkin tablodan da anlaşılacağı üzere,  eşin ve anne/babanın ölüm tarihlerinin 1 Ekim 2008 tarihinden önce olması ve sigortalılık statülerinin farklı olması halinde her durumda iki ölüm aylığı bağlanamayabilir. Sigortalılık statüsü farklı olsa dahi anne/babanın ölüm tarihinin 01.10.1972-03.10.2000 arası veya 08.08.2001-01.08.2003 arası olması halinde eşten bağlanan aylık da dahil olmak üzere toplam geliri brüt asgari ücretin altında kalmayan kız çocuklarına anne/baba üzerinden Bağ-Kur ölüm aylığı bağlanması mümkün olmaz. Murat GÖKTAŞ, Murat ÖZDAMAR Yaklaşım / Nisan 2015 / Sayı: 268

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.