Türkiye Cumhuriyet sosyal bir hukuk devletidir. Bu tanımın da bir gereği olarak sosyal güvenlik alanında vatandaşlara ihtiyaçlarına göre belirli haklar sağlamaktadır.

Bugün bu haklardan bir tanesi olan engellilerin evde bakım hizmetleri konusunu ele alacağım. Her sağlıklı bireyin potansiyel birer engelli olduğu günümüzde devletler engelli vatandaşlara bazı sosyal ve ekonomik haklar tanımaktadırlar. Bizim ülkemizde de bu haklar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çatısı altında engelli vatandaşlara sunulmuştur.

Evde Bakım Parası Nedir?

Her ne şekilde olursa olsun haneye giren gelirlerin, hanedeki kişi sayısına bölündüğünde kişi başına düşen ortalamaya aylık denilmektedir. Tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden az olan bakıma muhtaç engellilerin bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere ödenen aylığa evde bakım aylığı denir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı engelli vatandaşlar için üç tip bakım hizmetinde sosyal destek sağlamaktadır. Engellilere evde bakım hizmeti doğrudan kamu tarafından üretilerek, özel sektörden hizmet alınarak ya da bakım hizmetleri masraflarının kamu tarafından finanse edilerek sağlanır. Şayet hizmet kamu tarafından sağlanırsa Bakanlığa bağlı resmi rehabilitasyon merkezlerinde hizmet alınır. Diğer modelde ise engelli bakım hizmeti özel bakım merkezi tarafından sağlanır ve bunun ücreti Bakanlıkça ödenir. Son modelde ise evde bakıma muhtaç engellilerin bakımını üstlenen kişilere maddi ödeme yapılmak suretiyle destek sağlanmaktadır. Bu kişilere verilen ücrete ise evde bakım maaşı denir.

Evde Bakım Parası Kimlere Verilir?

Evde bakım maaşı üveyler de dahil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinin engellinin bakımını sağlaması durumunda verilir.

Evde Bakım Ücreti Alma Şartları Nelerdir?

Evde bakım maaşı almak için 3 temel şart bulunmaktadır.

1. Ağır engelli olduğu belirtilen sağlık kurulu raporu
2. Bakıma muhtaçlık kriterlerinin olması
3. Gelir kriterlerine uygun olması

1 ) Evde bakım maaşı almak için tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından düzenlenmiş engel oranının en az %50 olan ve “ağır engelli” bölümünde “evet” yazan rapor gerekmektedir. 

Bu maddede küçük çocuklar için ekstra bir durum söz konusudur. Küçük çocuklar zaten bakıma muhtaç oldukları için yaşıtlarına göre gerilik ancak yaşları ilerledikçe kendisini göstermektedir ve erken yaşta alınan sağlık kurulu raporlarında engel oranının tespiti bu sebeple zorlaşmaktadır. Bu yüzden küçük çocuklar için bu rapor süresiz olarak değil de 1 veya 2 senelik süreler dahilinde verilir. Ayrıca raporda bulunan ağır engelli ibaresi de işaretlenmez.

2 ) Madde 2 deki bakıma muhtaçlık kriterleri için bakıma muhtaç engelli tanımını irdelememiz yeterli olacaktır. Bakıma muhtaç engelli, yeme, içme, tuvalet, banyo gibi her türlü ihtiyaçlarını tek başına yerine getirmekte zorlanan ya da hiç yerine getiremeyen ve hayatını devam ettirmek için sürekli başkasının yardımına ve bakımına ihtiyaç duyan kişidir. 

3) Engellinin bulunduğu hanede yaşan tüm vatandaşların kişi başı geliri asgari ücretin 2/3 ünü geçmemelidir. Ancak bakmakla yükümlü olmadığı halde bir engelli vatandaşa bakanlar için hanedeki tüm gelir dikkate alınmaz sadece engellinin kendisine ait gelirlerin net asgari ücretin 3/2’ü geçmemesi gerekmektedir.

Evde Bakım Ücreti Nasıl Alınır?

Evde bakım maaşı almak isteyen vatandaşlar yukarıda saymış olduğumuz 3 ana kriteri tespit ettirerek belgelemesi gerekmektedir. Daha sonra aşağıda bulunan evde bakım maaşı başvurusu yapmak için gerekli belgeler ile beraber Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın il müdürlüklerine müracaat etmelidirler.

• Engelli Sağlık Kurulu raporu
• 1 adet fotoğraf
• Nüfus müdürlüğünden engelli ve bakıcı adına adrese dayalı vukuatlı nüfus örneği ve yerleşim yeri belgesi
• Engelli ile aynı evde yaşayan işyeri sahibi var ise bu kişiye ait geçici vergi beyannamesi
• Engelli kişiye ait kiralık mülk var ise kira kontratları, mülkler boş ise muhtardan mülklerin boş olduğuna dair yazı
• Engelliye ait tarım arazisi, ekili ürün, tarla var ise arazilerin bulunduğu İl yada ,İlçe Tarım Müdürlüklerinden gelir belgesi,
• Boşanma halinde boşanma kararı

Aşağıda Evde bakım aylığı hakkında S.S.S. ( sıkça sorulan sorular ) yer almaktadır. Sizde sorunuza cevap bulunsun istiyorsanız, aşağıda bulunan yorum bölümünden sorunuzu yazabilir ve uzmanlar tarafından cevap bekleyebilirsiniz. 

Bir Bakıcı En Fazla Kaç Engelliye Bakabilir?

Yukarıda kimler bakıcı olabilir detaylarıyla anlatmıştık. Şayet bu kriterleri yerine getiriyorsanız 2 farklı engelliye bakma şansınız mevcuttur. Her engelli ayrı ayrı bakım ücreti alır. Ancak aynı hanede bakıma muhtaç daha fazla engellinin bulunması ve onlar için de bakım ücreti alabilmek için ayrı bir bakıcının daha olması gerekmektedir.

Engellinin yada bakıcısının sosyal güvencesi olması evde bakım ücreti almasına engel midir?

Şayet hem engelli hem de bakıcısı çalışmayıp bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler üzerinden sosyal güvencesi ( Bağ-Kur, SSK, Emekli Sandığı yani SGK ) varsa evde bakım maaşı almak için engel teşkil etmemektedir. Engelli çalışıyor ve işe gidiş gelişte bakıcısı yardım ediyorsa yukarıda saymış olduğumuz şartlar uygunsa bakım parası alabilir. Ancak iş yerine bakıcısının yardımı olmadan tek başına gidip gelebiliyorsa bakım parası almasına engel teşkil eder.

Sağlık Raporu Süresi Bitiminde Ne Olur?

Evde bakım parası kesilmesine sebep olan nedenlerden bir tanesi de sağlık raporunun süresinin dolmasıdır. Bu duruma düşmemek için sağlık raporunun süresi bitmeden önce yenisi çıkartılmalı ve bir fotokopisi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüklerine iletilmeli.

Bakıma Muhtaç Engellinin Vefatı

Bakıma muhtaç engellinin vefat etmesi durumunda 15 gün içerisinde bildirim yapma zorunluluğunuz bulunmaktadır. Aksi halde hukuki işlemler başlatılmaktadır.

ENGELLİ BAKIM HİZMETLERİ İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR

1-Evde bakım ücretinden yararlanma koşulları nelerdir?

Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için hastanelerden alınacak sağlık kurulu  heyet  raporlarında özür oranı %50 ve üzeri ağır engelli  EVET- HAYIR bölümünde EVET ibaresi olması gerekmektedir.

2- Evde bakım ücretinde gelir kriteri var mıdır?

Evde bakım ücretinden yararlanabilmek için aynı hanede yaşayan kişilerin her ne şekilde olursa olsun gelirleri toplamı evde yaşayan kişi sayısına bölündüğünde asgari ücretin 2/3’den az olması gerekmektedir.(Bu gün için asgari ücretin  2/3’ü)

3- Evde bakım ücreti için nereye başvurulması gerekmektedir.

İkamet edilen ilin Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne müracaat edilmesi gerekmektedir.

4- Özel bakım merkezlerinde kalan engelliler için devlet  tarafından ne kadar ücret ödemektedir.

Bakanlığımız tarafından her bir engelli için ödenen ücret 2 asgari ücret tutarında olmaktadır.

5- Yatılı bir kuruluşa tertip edilebilmek için nereye  başvuru yapılır.

Engellilere hizmet veren Resmi veya  özel yatılı bakım merkezlerine yerleşmek için  Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine başvuru yapılması gerekmektedir.

6-  Evde bakım ücretinden yararlanan görme engelli bireyler  6 aylık  görme engellilere kurs veren Bakanlığınıza bağlı kuruluşlarda kursa katılmaları halinde evde bakım ücretleri kesilir mi?

Bakanlığımıza bağlı olarak görme engellilere beceri kazandırmak için 6 şar aylık kursa katılan görme engelli bireylerin evde bakım ücretleri kesilmemektedir.

7-  Kişilere ödenen evde bakım ücreti  kaç liradır?
Evde bakım ücreti olarak her ay kişilere bir asgari ücret tutarında ödeme yapılmaktadır. 

8- Evde bakım ücretleri neden değişik tarihlerde hesaplara yatırılmaktadır?
Maliye bakanlığının ödemeleri serbest bırakmasına müteakiben İl Müdürlüklerine gönderilmektedir.

 
ALO 183 *
*(Aile, Kadın, Çocuk, Engelli  ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı’nı 7 gün 24 saat arayabilirsiniz)

Evde Bakım Maaşı Başvurusu Dilekçesi Örneği

……………..(Sağlık Kurumu/ Kuruluşu/Aile sağlığı Merkezi/Aile Hekimi Adı)…………………

EVDE SAĞLIK HİZMETİ BAŞVURU FORMU

KİMLİK BİLGİLERİ                                                                      İLETİŞİM BİLGİLERİ

Adı                :…………………………………                     Ev Tel:…………..Gsm:…………. 

Soyadı             :………………………………….                    E-mail:……………………………

Anne adı        :…………………………………                     Adresi:……………………………

Baba adı        :…………………………………                     ……………………………………

Doğum tarihi  :…………………………………                      ……………………………………

Doğum yeri    :…………………………………                     ……………………………………

T.C. Kimlik No :…………………………………                     .……………………………………

Güvence Durumu/Sosyal Güvenlik Numarası:……………………………………………………….

HASTALIĞI HAKKINDA BİLGİ (Tanı-Tedavi):…………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………..

SÜREKLİ KULLANDIĞI İLAÇ/TIBBİ CİHAZ/ORTEZ/PROTEZ :

………………………………………………………………………………………………

Yukarıda açık kimliği, adres ve hastalık bilgileri olan şahısın evde sağlık hizmetine ihtiyacı vardır. Tarafınızdan değerlendirilmesi arz olunur.

…../…../20…

Adı ve Soyadı

Müracaatı yapanın yakınlık derecesi………………………………

Açık adresi:……………………………………………………………….....

*Müracaatı yapan klinik/müdavi tabip/aile hekimi:……………………

………………………………………………………………………

DEĞERLENDİRME SONUCU ,………………………………………….

Değerlendiren Tabip:

         Kaşe/İmza

ONAY

Kurum/Kuruluş Amiri

Kaşe/imza/mühür

*Taburcu aşamasındaki hastalar ile aile hekimleri tarafından yapılan başvurularda doldurulacaktır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.