I- GİRİŞ

Günümüzde Televizyon kanalları tarafından düşük maliyetli olup izleyici tarafından aşırı talep görmesi sebebi ile para veya ayni ikramiyeli yarışma programları düzenlenmekte. Bu yazımızda her yarışmacı adayının başvuru sürecinde hayalini süsleyen ve yarışma sonucunda kazanana verilmesi vaat edilen ikramiyeyi Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu açısından incelemeye çalışacağız.
Karşılıksız olarak yapılan edinimler ve bağışlar 08.06.1959 tarihinde kabul edilip 15.06.1959 tarih ve 10231 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanarak yürürlüğe giren 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun konusuna girmektedir. www.ozdogrular.com

II- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ

A- VERASET VERGİSİ

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 2 bölümden oluşmaktadır. 1. Bölüm Veraset Vergisi; Bir kişi vefat ettiğinde bir yakınına, tanıdığına yâda bir kuruma sahip olduğu mal varlığını miras olarak bırakabilir. Mirasın mirasçıya intikali sürecinde veraset vergisi ortaya çıkmaktadır. Veraset vergisi, mirasın üzerinden hesaplanarak mirasçılar tarafından ödenen vergi türüdür. Burada aklınıza şu soru gelebilir peki devlet kurumlarına miras kaldığında onlar da vergi ödüyor mu? Sorunuzun cevabı hayır. 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinde belirttiği üzere aşağıda yazılı şahıslar Veraset ve İntikal Vergisinden muaftır. [1]

“a) Amme idareleri, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden Kurumlar Vergisine tabi olmayanlar;

b) Yukarıdaki fıkrada sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup umumun istifadesi için ilim, araştırma kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküller;

c) Yabancı Devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o Devletin tabiiyetinde bulunan memurları ve Türkiye'de resmi bir vazifeye memur edilenler ile bu sayılanların aileleri efradı (Mütekabiliyet şartıyla) (Türk tabiiyetinde bulunan şahıslardan veraset tarikiyle veya sair suretle mal iktisap edenler ile yukarda sayılanların dışında kalıp da Türkiye'de ikamet eden şahısların Türkiye'de bulunan mallarını veraset tarikiyle veya sair suretle iktisap edenler hariç).” www.ozdogrular.com

Bu günlerde veraset vergisinin henüz taslak halinde olan yeni Gelir Vergisi Kanunu ile kaldırılacağı konuşulmakta olmasına rağmen henüz yayınlanmış bir kanun bulunmamaktadır. 2013 yılı itibariyle Miras kalan tutarın ( Miras kalan menkul ve gayrimenkul mallardan borçlar düşüldükten sonra kalan kısım)  evlatlıklar dâhil, altsoy ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 140.774,00 TL’lik kısmı veraset vergisinden müstesnadır. [2] www.ozdogrular.com

Altsoy bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde ise 281.720,00 TL’lik kısmı veraset vergisinden müstesnadır.

Veraset Vergisi’nin hesaplanmasın da ilk olarak her mirasçıya isabet eden miras tutarı belirlenir daha sonra her mirasçıya istisna ayrı ayrı uygulanır.

İstisna tutarını geçen kısım ise aşağıdaki tabloya göre vergilendirilir;[3]

Hesaplanan veraset vergisi yılda 2 taksit olarak Mayıs ve Kasım aylarında ödenmek suretiyle 3 yıl içinde 6 taksitte ödenmektedir.[4] www.ozdogrular.com

B- İNTİKAL VERGİSİ

2. Bölüm İntikal Vergisi; İntikal denince akıllara ivazlı ve ivazsız intikal tanımları gelmektedir. İvaz sözlük tanımı itibariyle karşılık anlamına gelmektedir. İvazlı intikaller intikal vergisi kapsamında değildir.[5] www.ozdogrular.com

İvazsız intikal;  Hibe yolu ile veya herhangi bir tarzda bir kişiden başka bir kişiye ivazsız iktisapları ifade etmektedir. İntikal vergisi hayatta olan kişiler arasında karşılıksız olarak aktarımı yapılan mal veya para üzerinden hesaplanıp ödenen vergi türüdür.

Başlıca İvazsız İntikal Türleri;

• Aile içinde yapılan mal aktarımları
• Şans oyunlarında kazanılan paralar
• Yarışmalarda kazanılan mal ve paralar

2013 yılı itibariyle İvazsız İntikal eden tutarın 3.244,00 TL’lik kısmı intikal vergisinden müstesnadır.[6]

İstisna tutarını geçen kısım ise aşağıdaki tabloya göre vergilendirilir;

Hesaplanan İntikal vergisi yılda 2 taksit olarak Mayıs ve Kasım aylarında ödenmek suretiyle 3 yıl içinde 6 taksitte ödenmektedir. İntikal vergi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağ yapılamaz.[7] www.ozdogrular.com

Yarışmalarda kazanılan mal ve paralar;

Nakit ikramiye Kazanıldığında;

Yarışmada para kazanıldığında öncelikle toplam kazanılan tutar üzerinden istisna tutar düşülüp kalan tutar üzerinden vergi hesaplanıp ödenmelidir.

Örneğin; Bir bilgi yarışmasından A adlı kişi’nin 100.000 TL kazandığını varsayalım, Burada Mükellef A adlı yarışmacıdır ancak vergi yarışmayı düzenleyen kurum tarafından hesaplanıp vergi dairesine beyan edilip ödenecektir ve yarışmacıya üzerinden vergi ödenmiş olan tutar teslim edilecektir.

İntikal Vergisi’nin Hesaplanması;

3.244,00 TL 2013 Yılı için intikal vergisinden istisna tutar

100.000 – 3.244 = 96.756 TL

96.756 * 0.10 = 19.351,20 TL Ödenmesi gereken vergi tutarı.

100.000 – 19.351,20 = 80.648,80 TL A adlı yarışmacıya ödenmesi geren ikramiye.

Ayni İkramiye Kazanıldığında;

Ayni olarak ikramiye kazanıldığında vergi hesaplamasında malın fatura değerinin dikkate alınması gerekmektedir. www.ozdogrular.com

“Fatura değeri; 28 No.lu veraset ve intikal vergisi kanunu genel tebliğinde belirtildiği üzere ikramiyenin ayni olarak ödenmesi halinde intikale konu mala ait fatura tutarını (mal bedelinden ayrı olarak, katma değer vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, taşıt alım vergisi, emlak vergisi, eğitime katkı payı, çevre kirliliğini önleme fonu, harç, gümrük vergisi ve diğer giderlerin ikramiyeyi ödeyenlerce karşılanması halinde, bu ödemeler fatura değerine dâhildir.”[8]

Örn; Bir bilgi yarışmasında B adlı yarışmacının bir araba kazandığını ve bahsi geçen ödülün fatura Değeri’nin 40.000 TL olduğunu varsayalım.

Fatura Değeri’nin Hesaplanması

Araba Değeri ( KDV Hariç ) = 24.743

ÖTV = 9.154,91

KDV=6.101,62

Toplam = (24.743 + 9.154,91 + 6.101,62 = ) 40.000 TL

İntikal Vergisi’nin Hesaplanması;

3.244,00 TL 2013 Yılı için intikal vergisinden istisna tutar

40.000 – 3.244 = 36.756 TL

36.756 * 0.10 = 3.675,60 TL Ödenmesi gereken vergi tutarı.
40.000 – 3.675,60 = 36.324,40 TL*

* B adlı yarışmacıya ödenmesi gereken ödül tutarı olarak hesaplanmaktadır ancak burada ödülün ayni olması sebebi ile B adlı yarışmacıdan 3.675,60 tahsil edilip vergi dairesine ödendikten sonra araba teslim edilebilir. www.ozdogrular.com

Bazı yarışmalarda bireysel değil çift olarak yarışmacılar kabul edilmekte ve ödül iki kişiye ortak verilmektedir. Bu durumda iki ayrı mükellef söz konusu olmakta, her mükellefin ikramiye ve vergi tutarı ayrı ayrı hesaplanarak yarışmayı düzenleyen kurum tarafından vergi dairesine ödenmelidir.

Diğer bir senaryo olarak yarışmada kazanılan arabanın ruhsatına eşlerden sadece birinin isminin işlendiğini düşünelim. İlerleyen zamanda eşler arasında anlaşamazlık ortaya çıkıp boşanma söz konusu olduğunda yarışmada kazanılan araba evlilik sürecinde edinildiği için mal paylaşımına konu olmaktadır. Bahsi geçen arabanın paylaşımı boşanma koşulu karşılığı olarak yapılması sebebi ile ivazlı bir intikal sayılmakta ve veraset ve intikal vergisi kapsamına girmemektedir.

Uğur KAM*

E-Yaklaşım

*    SMMM Stajeri / Tax Assistant 

[1] 7338 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 3. Madde

[2] 7338 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 4. Madde

[3] 7338 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 4. Madde

[4] 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 18. Madde

[5] 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi kanununu 2. Maddesi D bendi

[6] 7338 Seri No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 4. Madde

[7] 7338 Sayılı Veraset be İntikal Vergisi Kanunu 18. Madde

[8] 28 No.lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.