Bilindiği üzere, 2813 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kira ödemelerindeki stopaj oranı 31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında (bu tarihlerde dahil) uygulanmak üzere %20'den %10'a düşürülmüştür.

Stopaj oranındaki bu düşüşün mal sahibinin vergiler sonrası kira gelirine, kiracının da vergi dahil kira maliyetine olan etkisini göstermek bu yazının konusunu oluşturmaktadır.

Kira kontratında kira tutarının net olarak ifade edilip, stopaj yükümlülüğünün kiracıya ait olduğunun belirtildiği durumlarda, kiracının kira maliyetinin yanı sıra  mal sahibinin gelirinde bir azalma olduğu görülmektedir. 

Stopaj oranının düşürülmek suretiyle kiracıya bir nebze nefes aldırmak istenirken, bunun maliyetinin daha az vergi almak suretiyle değil de  büyük ölçüde mal sahibinin vergisini artırmak suretiyle gerçekleştirildiğini söylemek mümkündür.

Bu durum kiracı ile mal sahibini karşı karşıya getireceğe benziyor.

Daha önce verilen bir özelgede, kiranın net rakam olarak ifade edilip stopaj yükümlülüğünün kiracıda olduğunu belirtir tarzdaki kontratlarda, kiracının mevcut kirayı yeni stopaj oranına göre brütleştirip bu tutar üzerinden hesaplanan vergiyi ödeme hakkı olduğu belirtilmiştir.

Kira ödemelerinde stopaj oranının %22'den %20'ye düştüğü dönem için verilen aşağıdaki özelgeye(*) bu yönüyle bakmak faydalı olacaktır.

Stopaj oranındaki düşüşün kiracının kira maliyeti ile mal sahibinin tüm vergiler sonrası elinde kalan net kira gelirine etkisini göstermek bakımından aşağıda örnek bir tabloya yer vermekteyiz.

Halen aylık brüt 100.000, net 80.000 TL olan bir kira ödemesinde, stopaj oranının %20'den %10'a düşürülmesinin, önümüzdeki 5 aylık dönemde kiracının kira maliyetine ve mal sahibinin tüm vergiler sonrası elinde kalan net kira gelirine etkisine baktığımızda;

• Kiracının azalan kira maliyeti  (500.000,00-444.444,40 ) = 55.555,60 TL,
• Mal sahibinin azalan gelirinin ise (365.380,00- 326.352,19 ) = 39.027,81 TL

olduğu görülmektedir.

Kısacası stopaj oranı düşürülmek suretiyle kiracıya sağlanan faydanın maliyeti,  %70'e varan bir nispette mal sahibinin artan vergi yükümlülüğü ile karşılanmaktadır. (39.027,81/ 55.555,60 = %70)

(*) Özelge

Çınar Bağlan, YMM https://www.verginet.net/