1- Bağımsız denetim nedir?

Bağımsız denetim, işletmelerin yıllık finansal tablo ve diğer finansal bilgilerinin, bu tablo ve bilgiler için belirlenen kriterlere (örneğin, uluslararası finansal raporlama standartlarına) uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, genel kabul görmüş bağımsız denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak, defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını ifade eder.

2- Finansal tabloların bağımsız denetiminin amacı nedir?

Finansal tabloların bağımsız denetiminin amacı; finansal tabloların finansal raporlama standartları doğrultusunda bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır.

3- Bağımsız denetimden muaf olan şirket mevcut mudur?

Bağımsız denetim için belirlenen hadlerin üzerinde olan bütün şirketler denetime tabiidir.

4- Bağımsız denetim hangi firmalar için zorunludur ve hadler nelerdir?

Türk Ticaret Kanunu kapsamında KGK denetime tabi tutulacak firma hadleri Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir. 2016 ve 2017 yılı için son aktif toplamı 40 milyon TL, net satışlar 80 milyon TL ve çalışan sayısı 200 kişi veya üzerinde olması hallerinden en az ikisinin 2 yıl gerçekleşmiş olması halinde tüm AŞ ve Ltd. şirketler bağımsız denetime tabidir.

5- Bağımsız denetimde hadler nasıl hesaplanır?

Tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte değerlendirilerek, hesaplanan 3 ölçütden 2’sinin sınırlarını 2 yılda üst üste geçen şirketler bağımsız denetime tabi olacaktır. Bağlı ortaklık, başka bir işletme (ana ortaklık olarak bilinen) tarafından kontrol edilen işletmedir. Kontrol kavramı ise: bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla, söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücü olarak tanımlanmaktadır.

6- Bağımsız denetim yaptırmamanın sonucu nedir?

TTK’ nın 397/2 maddesi hükmüne göre denetime tabi olduğu halde denetim yaptırmamış firmaların yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve finansal raporlarının düzenlenmemiş sayılması gerekmektedir. Finansal raporların düzenlenmemiş sayılması ise ciddi sonuçları olan bir yaptırımdır. Buna göre, bağımsız denetime tabi olduğu halde denetim yaptırmamış firmaların finansal tabloları yok hükmünde olacağından;

• Söz konusu finansal tabloların genel kurulda incelenmesi, tartışılması ve ibrası yapılamaz,

• Şirket kar dağıtamaz, sermaye arttıramaz, sermaye azaltamaz,

• Söz konusu tablolar banka ve benzeri kurumlara verilemez,

• Söz konusu finansal tablolar SMMM’ler ve YMM’ler tarafından onaylanamaz.

7- Bağımsız denetim pahalı mıdır veya bağımsız denetim ücret tarifesi mevcut mudur?

Kamu Gözetim Kurumu bağımsız denetim ücretlerine ilişkin açıklanan bir tarife bulunmamaktadır. Bağımsız denetim ücreti şirketin cirosu, aktif büyüklüğü, çalışan sayısı vb. veriler esas alınarak serbest piyasa kurallarına göre belirlenmektedir.

8- Bağımsız denetimde rotasyon ne demektir?

Denetçi bağımsızlığı finansal raporlamaya güven açısından son derece önemlidir. Ancak, dünyadaki büyük şirketlerin (Enron ve WorldCom vb.) denetiminde hataların tespit edilememesi, finansal raporlamanın güvenilirliğine zarar vermiştir. Söz konusu hataların tespit edilememe sebebinin, denetçi ile müşterisi arasındaki uzun dönemli ilişki nedeniyle denetçi bağımsızlığının azalması olduğuna inanılmaktadır. Böylelikle, denetçi bağımsızlığının artırılmasına bir çözüm olarak dünyada bir çok ülkede zorunlu denetim rotasyon mevcutur ve Türkiye’de bu ülkeler arasındadır.

Türkiye’de 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 400. maddesinin 2. fıkrasında rotasyon düzenlenmiş olup, buna göre; “On yıl içinde aynı şirket için toplam yedi yıl denetçi olarak seçilen denetçi üç yıl geçmedikçe denetçi olarak yeniden seçilemez. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve bu fıkrada belirtilen süreleri kısaltmaya yetkilidir.”

KGK bu yetkisini kullanarak, 26.12.2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bağımsız Denetim Yönetmeliği 26. maddenin 1. fıkrasının (ç) bendinde bir düzenleme yapmıştır. Buna göre; üç yıl geçmedikçe; denetim kuruluşları son on yılda yedi yıl, denetim kuruluşlarında çalışanlar da dahil olmak üzere denetçiler ise son yedi yılda beş yıl denetim çalışması yürüttükleri işletmelere ilişkin denetimleri üstlenemezler.

Bu durumda; bağımsız denetime tabi tüm şirketler açısından zorunlu rotasyon süresi; denetim kuruluşları için son 10 yılda 7 yıl, hem denetim kuruluşlarında çalışan hem de bireysel olarak denetim yapan tüm bağımsız denetçiler için (sorumlu denetçiler dahil) ise son 7 yılda 5 yıl; bekleme süresi ise hem denetim kuruluşları hem de denetçiler için 3 yıl olmaktadır.

9- Bağımsız denetim zorunluluğu olmayan firmalar bağımsız denetim yaptırmalı mıdır?

Bağımsız denetim, şirketlere doğru ve güvenilir bilgiler sunarak , göz ardı edildiğinin aksine şirketler açısından da olmazsa olmaz önemdedir.

Bağımsız denetim kanunların, yönetmeliklerin, standartların işletmelere dayattığı bir zorunluluk değil aksine günümüz işletmeleri için vazgeçilemez bir ihtiyaçtır. Şeffaf, açık ve anlaşılır bilgi en değerli bilgidir ve bu da ancak bağımsız denetimle mümkündür.

Aşağıdakilere doğru ve güvenilir bilgi sağlamak için bağımsız denetim gereklidir:

• Şirket Yönetimi

• Hissedarlar

• Çalışanlar

• Kredi Verenler

• Yatırımcılar

• Kamu kurumları (BDDK, SPK)

Bağımsız denetimin, denetlenen firmanın yönetim kuruluna ve sahibine faydaları ise aşağıdaki gibidir:

• Bağımsız denetim işletme yönetime doğru bilgi akışı sağlar ve ortaklar arasındaki güveni tesis eden etkisi mevcuttur.

• Yönetime mali tablolarla ilgili olarak tahmin ve analiz yapmasında, geleceğe ait sağlıklı kararlar almasında yardımcı olur.

• Finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını gösterir. Yani firmanın gerçek mali durumunu gösterir.

• İşletme yönetimi ve çalışanlarının HİLE yapmasının önlenmesine yardımcı olur.

• Bağımsız denetim çalışanlar tarafından yapılan HATA ların düzeltilmesine olanak sağlar.

• Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ile işletmenin düşük maliyetli finansman bulması kolaylaşır. Kreditörlere ve şirkete finansman sağlayanlara güven verir. Böylece kredi maliyetlerinin düşürülmesine, böylelikle şirketin faaliyetlerine olumlu katkıda bulunur.

• Bağımsız dış denetimden geçen bir şirkette tüm ortakların hakları daha iyi korunmuş olur.

10- Bağımsız denetimde doğru denetim firmasını nasıl seçebilirim?

Doğru denetçi seçimi nasıl olmalıdır?

Aşağıdaki değerlendirmeler yapılmalıdır:

• Bağımsız denetçinin seçiminde bağımsızlığı etkileyecek olan istihdam ilişkilerinden kaynaklanan çıkar çatışmaları olup olmadığını değerlendirilir.

• Bağımsız denetçiler tarafından sağlanan hizmetlerin kapsamı değerlendirilir.

• Bağımsız denetçinin endüstri bilgisi ve tecrübesi, mevcut ve önceki denetim çalışmaları hakkında bilgi ve referansları değerlendirilir.

• Bağımsız denetim şirketi ve çalışanlarının teknik yeterliliği değerlendirilir.

• Bağımsız denetim kuruluşunun denetim yaklaşımı ve metodolojisi ile teknoloji ve insan kaynağı kapasitesi değerlendirilir.

• Bağımsız denetçi tarafından denetim takvimi hakkında bilgi verilmeli ve bağımsız denetim hizmet ekibinin devamlılığının nasıl sağlanacağı değerlendirilir.

• Bağımsız denetim şirketinin iç kalite kontrol süreci ve bu konuda en son yapılan bağımsız iç kalite kontrol inceleme raporu hakkında bilgi alınır.

• Bağımsız denetçiler ile şirket arasında sürekli ve düzenli iletişim bulunmalıdır.

Yukarıdaki değerlendirmeler sonucunda size en uygun Bağımsız Denetim Firmasını/Şirketini seçmeniz gerekmektedir. Resul KAYA

http://www.resulkaya.com.tr/10-soruda-bagimsiz-denetim-2

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.