Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la yapılan düzenlemelerle, diğer düzenlemeler yanında;
- Beyannameli bazı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, hesaplanan verginin % 5’i kadar vergi indirimi olanağı getirilmiş,
- Yabancılara konut ve işyeri tesliminde katma değer vergisi istinası öngörülmüş,
- İnşaat sektöründe düzenlenen bazı kâğıtlar için damga vergisi oran indirimine olanak sağlamak üzere Bakanlar Kuruluna yetki verilmiş,
- Tapu harcı oranının farklılaştırılmasına yönelik Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bazı vergi kanunlarında da değişiklik öngören 6824 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 08.03.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Vergiye gönüllü uyum sağlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine belli oranda indirim amaçlayan düzenlemeleri de kapsayan Kanun yürütme yürürlük maddeleri hariç 24 maddeden olumakta olup 4 madde vergi düzenlemelerine ilişkindir.
Kanun’la yapılan düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.
1. Gelir ve Kurumlar Vergisi İndirimi
a) Düzenleme
Kanun’la, Gelir Vergisi Kanunu’nun daha önce yürürlükten kaldırılmış olan mükerrer 121. maddesi "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” başlığıyla yeniden düzenlenmiştir.
Düzenlemeyle, kapsama giren ve koşulları sağlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bir milyon liralık sınır içerisinde, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin % 5’inin, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirimine, indirilecek verginin ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda ise kalan tutarın, belirlenen süre içinde beyan üzerine tahakkuk eden vergilerden mahsubuna olanak sağlanmıştır.
Düzenleme, koşulları sağlayanlara, hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin % 5’i kadar avantaj sağlamaktadır. Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri için avantaj tutarı vergi matrahının % 1’i kadar olacaktır.
b) Kapsam
Yapılan düzenlemeye göre indirimden;
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile
- Kapsam dışı bırakılanlar hariç, kurumlar vergisi mükellefleri
yararlanabilecektir.
Buna göre, gelir vergisi mükelleflerinden; menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iratlar nedeniyle beyanname verenlerin indirimden yararlanama olanağı yoktur.
Kanun’la;
- Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler,
- Sigorta ve reasürans şirketleri,
- Emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları
kapsam dışında bırakılmıştır. Bu kurumlar hiçbir şekilde vergi indiriminden yararlanamayacaktır.
c) İndirimden Yararlanma Koşulları
Kapsama girenlerin indirimden yararlanabilmek için aşağıdaki koşulları sağlamaları gerekmektedir:
- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni suresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması.
- Yukarıda belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibariyle ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması.
- İndirimin hesaplanacağı beyanname-nin verildiği tarih itibariyle vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 liranın üzerinde vadesi geçmiş borç bulunmaması.
Yukarıda geçen;
- Vergi beyannamesi kavramı, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken bütün beyannameleri,
- Vergi kavramı ise söz konusu beyannameler üzerine tahakkuk eden vütün vergileri,
ifade etmektedir.
Dolayısıyla vergi indiriminden yararlanabilmek için sadece gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin değil bütün beyannamelerin yasal süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden bütün vergilerin de yasal süresinde ödenmesi gerekmektedir.
Kanun’la ayrıca, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler uygulama kapsamı dışında tutulmuştur.
Kanun, koşulları sağlamayanların veya indirim tarihinde koşulları sağlamasına rağmen sonradan yapılan incelemede beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığının anlaşılması durumunda, indirim uygulaması nedeniyle ödenmeyen vergilerin, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilmesini öngörmektedir.
d) Yürürlük
Vergi indirimine ilişkin düzenleme, 01.01.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yürürlüğe girecektir.
2. Damga Vergisi Düzenlemeleri
Kanun’la, farklı vergi oranı tespitine olanak sağlamak amacıyla, inşaat sektörüne özgü bazı sözleşme türlerine, damga vergisine tabi kâğıtlar listesinde ayrıca yer verilmiştir.
Kanun’un gerekçesinde yer alan açıklamalardan, bu kâğıtlar için ileride daha düşük oranlar tespit edileceği anlaşılmaktadır.
Farklı oran belirlenmesi amacıyla listede ayrıca yer verilen kâğıtlar şunlardır:
- Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri
- Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri kapsamında yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmeleri
- Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işlerine ilişkin danışmanlık hizmet sözleşmeleri
- Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri
3. Harçlar Kanunu Düzenlemeleri
Kanun’la, gayrimenkullerin tapuda satış yoluyla devri işlemine ilişkin tapu harcı oranını; taşınmazların türleri, sınıfları, büyüklükleri, bulunduğu yer ve vergi değerleri itibariyle veya gayrimenkullerin gayrimenkul sertifikası kaşılığı edinilip edinilmediğine göre farklılaştırma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
4. Katma Değer Vergisi Düzenlemeleri
Kanun’la, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinin birinci fıkrasına eklenen bent hükmüyle, konut veya iş yeri olarak inşa edilen binaların ilk tesliminde uygulanmak ve bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmek kaydıyla, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler ve çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ile kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan kurumlara yapılan konut veya iş yeri teslimleri KDV’den istisna edilmiştir.
01.04.2017 tarihinde yürürlüğe girecek olan bu istisnadan;
- Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler,
- Çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları (Gelir Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinin 2. bendinde belirtilen; resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç),
- Kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de olmayan (ayrıca bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen) kurumlar,
Türkiye’de inşa edilen binalardaki konut ve işyerlerinin ilk tesliminde yararlanacaktır. İkinci el konut veya işyeri teslimleri istisna kapsamına girmemektedir.
İstisnadan yararlanılabilmesi için;
- Satın alınacak konut veya işyeri bedelinin döviz olarak Türkiye’ye getirilmesi,
- Satın alınan konut veya işyerinin bir yıl elden çıkartılmaması
gerekmektedir.
İstisna kapsamında teslim alınan konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması hâlinde, zamanında tahsil edilmeyen verginin, tecil faiziyle birlikte elden çıkaran tarafından tapu işleminden önce ödenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, şartları taşımadığı hâlde istisna uygulandığının tespit edilmesi hâlinde, zamanında tahsil edilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte mükellef olan satıcıdan aranacak olmakla birlikte, alıcı da müteselsilen sorumlu tutulacaktır.
İstisna kapsamında teslim edilen konut ve işyeri inşaasına ilişkin olarak yüklenilen ve indirilemeyen katma değer vergisi, 32. madde uyarınca iade edilebilecektir.
6824 sayılı Kanun’la getirilen vergi indiriminden yararlanabilmek için, vergi beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi ve tahakkuk eden vergilerin yasal süresinde ödenmesi gerekmektedir.pwc
İlgili Kanun metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.
Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.