Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği (KDVGUT) 26.04.2014 tarih 28983 sayılı resmi gazetede yayımlanarak 01.05.2014 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

I-GİRİŞ

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği ile 1985 yılından günümüze kadar yayımlanan 1-123 seri numaralı KDV Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmış, KDV uygulamaları güncel şartlara uygun bir şekilde revize edilerek uygulamada yaşanan aksaklıkların önüne geçmek amaçlanmıştır.

İndirimli Teminat Uygulama Sistemi (İTUS), KDV Genel Uygulama Tebliği ile birlikte şartları revize edilen ve kapsamı genişletilen uygulamalardan biri olmuştur. Daha önce 84 No.lu KDVK Genel Tebliğinde bahsi geçen ve ihracata yönelik olan indirimli teminat uygulaması, yeni düzenlemeyle birlikte KDV iadesi alan tüm mükelleflerin (gerekli şartları sağlaması kaydıyla) yararlanabileceği bir sisteme dönüştürülmüştür.

Bu yazımızda İTUS’ un kapsam ve işleyişinden bahsederek genel bir değerlendirme yapmaya çalışacağız.

II-İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMA SİSTEMİ (İTUS) KAPSAM VE İŞLEYİŞİ

A-İndirimli Teminat Uygulama Sistemi (İTUS) Nedir?

İTUS, KDV İade hakkı doğuran işlemleri bulunan ve kendileri için belirtilen genel ve özel şartları birlikte taşıyan mükelleflerin iade alacaklarının, indirimli teminat yoluyla düşük finansman koşullarında ve makul sürelerde iadesine imkan veren bir sistemdir.

KDV Genel Uygulama Tebliğinde indirimli teminat oranları belirlenmiştir. İndirimli teminat, KDV iadesinin türüne göre Maliye Bakanlığınca belirlenen iade alt sınırını aşan kısım için aşağıda belirtilen oranlarda verilmektedir.

* Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için % 4

* KDV İade hakkı doğuran işlemleri bulunan tüm mükellefler için % 8

Teminat, KDV Genel Uygulama Tebliğinde aksi belirtilmedikçe, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür (iade türü için YMM Raporu aranılmadığı haller hariç). Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat VİR sonucuna göre çözülmektedir.

Teminat kapsamındaki nakden iade talepleri, nakit iade talebine ilişkin dilekçe ve teminatın yanı sıra ibrazı gerekli diğer belgelerin tamamlanıp KDVİRA sistemi tarafından “KDV İadesi Kontrol Raporu” nun üretilmesinden ve varsa yapılması gereken teyitlerin (örneğin, mal ihracatında gümrük beyannameleri ve usulüne uygun olarak gösterilmiş teminat mektupları ile varsa onaylı özel faturaların teyidi) yapılmasından sonra 10 gün içinde yerine getirilir. (KDVGUT VI/A/5 Bölümü)

B-İndirimli Teminat Uygulama Sistemine (İTUS) Katılım Şartları Nelerdir?

İTUS, mükellefleri genel ve özel şartlar olmak üzere iki aşamada değerlendirir. Genel şartları sağlayan mükellefler birinci aşamayı geçer ve ikinci aşamada mükellefler gerçekleştirdikleri iade hakkı doğuran işlemlerine göre belirlenen özel şartları taşımaları halinde sisteme dahil olur.

KDVGUT yürürlüğünden önce indirimli teminat uygulaması kapsamında olan mükelleflerin İTUS sertifikası almak için bağlı olduğu vergi dairesi başkanlığına/defterdarlığa yeniden başvurması gerekmektedir. Aşağıda belirtilen genel ve özel şartları taşıyanlara vergi dairesi başkanlığı/defterdarlık tarafından İTUS sertifikası verilir.

İTUS kapsamına girmek için mükelleflerin taşıması gereken genel şartlar ve özel şartlar aşağıda iki bölümde açıklanmıştır.

1-İTUS Genel Şartları

* Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde vergi mükellefiyetinin bulunması.

* Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması.

* Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir vergisi stopajı, ÖTV ve KDV (tevkifat hariç) uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü

itibarıyla ikiden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç).

* Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmamış veya tutulmuşsa genel esaslara dönülmüş

olması.

* Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde cari takvim yılı da dahil olmak üzere son iki takvim yılına ilişkin tam tasdik sözleşmesi bulunması.

* Başvuru tarihi itibarıyla KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması.

* Başvuru tarihi itibarıyla ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz).

* Sertifika başvurusundan önceki, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemi itibarıyla haklarında yazılmış YMM ve/veya vergi inceleme raporlarının olumlu olması.

Yukarıda belirtilen genel şartları sağlayan Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi statüsündeki şirketlere başka bir şart aranmaksızın İTUS sertifikası verilmektedir.

4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan tarifelerdeki taşıtların ihracatını yapan, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren dış ticaret sermaye şirketi niteliğindeki imalatçılarda, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemine ilişkin olumlu rapor şartı aranmamaktadır.

Genel şartlar arasında sayılan olumlu rapor; vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından düzenlenen raporlar (vergi inceleme raporu, vergi tekniği raporu ve basit raporların mükellefin incelenen döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan ettiği tüm işlemlerini kapsayacak şekilde düzenlenmeleri kaydıyla) ve YMM’lerle süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükellefler hakkında iade hakkı doğuran işlemlerin tasdikine ilişkin düzenlenen olumlu YMM raporlarıdır.

Birbirini izleyen son beş vergilendirme döneminden kasıt ise; iade hakkı doğuran işlemlerin yapıldığı ve sertifika başvuru tarihinden geriye doğru sayılması gereken birbirini izleyen dönemlerdir. Bu dönemler arasında herhangi bir dönemde vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektiren bir iade hakkı doğuran işlem bulunmadığı takdirde, bu dönemler, birbirini izleyen beş vergilendirme döneminin hesaplanmasında dikkate alınmaz. Birbirini izleyen beş vergilendirme dönemine ait olumlu raporlardan bir kısmının YMM raporu bir kısmının vergi inceleme elemanları tarafından yazılması halinde de bu şartın gerçekleşeceği tabiidir.

Birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemi hususunu bir örnekle açıklamak gerekirse;

Aşağıda ihracat istisnasından doğan iade talepleri görülen mükellef (A) 01.06.2014 tarihi itibariyle sertifika başvurusunda bulunduğunda;

Mükellef (A)’nın sertifika başvurusundan geriye doğru son beş dönem olumlu rapor şartını sağlaması için; 2014-04, 2014-02, 2013-12, 2013-09 ve 2013-08 dönemi iade talepleri için olumlu rapor ibraz edilmesi gerekmektedir. İade talebi olmayan 2014-05, 2013-11, 2013-10 ve vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektirmeyen (ilgili dönemlerde ihracat için iade alt sınırı 4.000 TL idi) 2014-03 ve 2014-01 dönemleri son beş dönem olumlu rapor şartı hesabında dikkate alınmamaktadır.

2-İTUS Özel Şartları

KDV Uygulama Genel Tebliği İTUS kapsamına girecek mükellefleri özel şartları açısından iki başlık altında toplamıştır.

a) İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından

a.1) İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçı Firmalar

a.2) Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç) Firmalar

b) Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından

İTUS kapsamına girebilmek için KDV iade hakkı doğuran işlemleri açısından mükelleflerin taşıması gereken özel şartlar aşağıdaki gibidir.

a) İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından

a.1) İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçı Firmalar İçin Özel Şartlar:

* İlgili sicile kayıtlı olunması.

* Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 100.000 TL’yi aşması,

* Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğu kapasite raporuyla teyit edilmiş olması,

* İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştırması (İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz. Hesaplamada, ihracatın gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.)

Genel ve özel şartları birlikte taşıyan imalatçı-ihracatçılar ile ihraç kaydıyla teslimde bulunan imalatçılara, bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde İTUS sertifikası verilmektedir.

a.2) Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç) Firmalar İçin Özel Şartlar:

* Son üç takvim yılı itibarıyla yıllık 4 milyon ABD Doları veya son beş takvim yılı itibarıyla yıllık iki milyon ABD Doları ve üzerinde ihracat yapılmış olması.

Genel ve özel şartları birlikte taşıyan imalatçı olmayan ihracatçılara (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç), bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde tarihi takip eden yılbaşından itibaren geçerli olmak üzere İTUS sertifikası verilmektedir.

b) Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından

Bu bölüm kapsamına yukarıda II.2-a bölümünde belirtilenler dışında olan tam istisna kapsamındaki teslim ve hizmetler, tevkifat ve indirimli orana tabi teslim ve hizmetler girmektedir. Bu bölüm kapsamında işlemleri olan mükelleflerin taşıması gereken özel şartlar aşağıdaki gibidir.

*Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az;

- Aktif toplamı 40.000.000 TL,

- Maddi duran varlıkları toplamı 10.000.000 TL,

- Öz sermaye tutarı 20.000.000 TL,

- Net satışları 50.000.000 TL,

*Cari yıl dahil, başvuru tarihinden önceki takvim yılında vergi dairesine verilmiş muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 50 veya daha fazla, (Hesaplamada işlemin gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.)

Genel ve özel şartları birlikte taşıyan bu bölüme göre diğer iade hakkı doğuran işlem gerçekleştirenlere, bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde İTUS sertifikası verilmektedir.

C-İndirimli Teminat Uygulama Sisteminden Çıkış Hangi Şartlarda-Nasıl Gerçekleşir? (İTUS Sertifikasının İptal Edilmesi)

İTUS Sertifikasının iptal edilmesi aşağıda sayılan durumların oluşması halinde gerçekleşir. Mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi veya defterdarlık tarafından, İTUS Sertifikasının iptal edildiği gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir ve bildirim tarihini içine alan dönem, bildirim tarihinden sonraki dönemlere ait olan ve bildirim tarihi itibariyle henüz sonuçlandırılmamış KDV İade taleplerinde İTUS hükümleri uygulanmaz.

* Özel şartlar arasında sayılan koşullardan; tutarlarla ilgili olanlar dışındaki şartları kaybeden mükellefler ile özel şartlar arasında belirtilen tutarlarda ve çalıştırılan işçi sayılarında % 25'i aşan bir azalma meydana geldiği anlaşılan mükelleflerin sertifikaları iptal edilir. (Mükellefin özel şartları arasında belirtilen tutarlar karşısındaki durumu, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihi, ortalama işçi sayısına ilişkin şart karşısındaki durumu ise her bir muhtasar beyannamenin verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünce/mal müdürlüğünce tespit edilir.)

* Defter ve belgelerini 213 sayılı Kanundaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikaları sürenin dolduğu günü takip eden gün iptal edilir.

* Vergi borçlarını vadesinde ödemediği anlaşılan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün içinde 6183 sayılı Kanunun 55. maddesinde öngörülen ödeme emri veya alacağın teminata bağlanmış olması halinde 56. maddesinde öngörülen yazı tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikası iptal edilir. (Takip edilen vergi borcunun nihai yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması halinde; yargı kararının İdare'ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde “İTUS Uygulaması” kapsamında işlem yapılır.)

* Mükellef hakkında sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iade taleplerinde indirimli teminat hükümleri uygulanmaz ve sertifika iptal edilir. (Olumsuz rapora dayanılarak yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar sertifika verilir. Yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile kısmen veya tamamen onaylanması halinde mükellefin sertifika alabilmesi için İTUS için gerekli genel ve özel şartları tekrar sağlaması gerekir. Yargı kararından önce, mükellefin gerekli şartları yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi olduğu tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmayı gerektirecek şartların ortaya çıkmaması ve İTUS için gerekli genel ve özel şartları taşıması kaydıyla, 24 aylık sürenin sonunda mükellefe tekrar sertifika verilir. Takip edilen vergi borcunun nihai yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması halinde; yargı kararının İdare'ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde “İTUS Uygulaması” kapsamında işlem yapılır.)

III-DEĞERLENDİRME

Mükelleflerin KDV İade hakkı doğuran işlemlerine konu olan mal ve hizmetlerinin, edinim veya üretimi safhasında ödenen vergiler, mükelleflerin üzerinde vergi yükü oluşturmaktadır. Mükelleflerin katlandıkları bu vergi yükünden arındırılabilmesi, bu vergilerin iadeye konu edilmesi ile mümkün olmakta, KDV iade sürecinin yapısı mükelleflerin finansman yapısını doğrudan etkilemektedir. Bu bakımdan KDV iade hakkı doğuran işlemleri olan mükelleflerin KDV İade süreci işlemeyen bir yapıda zarar görmeleri kaçınılmaz olmaktadır.

KDV Genel Uygulama Tebliği ile birlikte, İndirimli Teminat Uygulama Sisteminin, KDV iadesi alan tüm mükelleflerin (genel ve özel şartları sağlaması koşuluyla) yararlanabileceği bir sistem olarak düzenlenmesi, %100 teminat yerine düşük oranlı teminat verilerek KDV iade taleplerinin yerine getirilmesine imkan verilmesi olumludur.

İTUS’un özel şartları bakımından, diğer iade hakkı doğuran işlemlerin şartlarının, ihracat işlemleri için sayılan şartlara göre daha ağır olduğu görülmektedir. Bu açıdan sisteme bakıldığında, diğer iade hakkı doğuran işlemleri (ihracat dışındaki tam istisna kapsamındaki teslim ve hizmetler, tevkifat ve indirimli orana tabi teslim ve hizmetler) olan ve İTUS’un özel şartlarını sağlayamayan birçok mükellef indirimli teminattan faydalanamayacaktır. Bu yüzden İTUS’un, ihracat istisnasından dolayı iade alacağı olan mükelleflerin daha yoğun faydalandığı bir sistem olması muhtemeldir.

Genel anlamda, KDV iade sürecinin yapısıyla ilgili olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde yapılan düzenlemeler; KDV iadesinin işlem türlerine göre kapsamlı açıklamaları, Özel Esaslar, Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS) ve İTUS kapsamının revize edilmesi, uygulamada tartışmaya açık konulara net ifade ve örneklerle açıklık getirilmesi, KDV iade süreçlerinin kısalmasına ve mükelleflerin finansman yapılarına olumlu katkı sağlayacağını söyleyebiliriz. Ömer Demir 

http://www.verginet.net/dtt/1/yeni-itus-kapsami.aspx

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.