50.000.000 TL’nin Altında Cirosu Olanlar ‘Nasıl’ Düzeltme Yapacak? |
08 Eylül 2024 | |
Enflasyon düzeltmesinde, süreç artık herkes için netleşti. 2023 yılında 50.000.000 TL’nin altında cirosu olanlar, yıl sonunda enflasyon düzeltmesi yapacakken, üstünde cirosu olanlar ise her geçici vergi döneminde düzeltme yapmaya devam edecek. Elbette, TÜRMOB ve diğer odalar 563 Sıra No.lu Tebliğ’e Danıştay’da yürütmeyi durdurma davası açsalar da, düzeltme yapmak isteyenler açısından süreç tam bir ‘muamma’. Peki, Süreç Nasıl İlerleyecek? Öncelikle, 563 Sıra No.lu Tebliğ’den önce beyan vermişseniz, Tebliğ sizden ‘düzeltme’ vermenizi istiyor. Bu düzeltme verilirken, ‘kayıtlara hiç dokunulmadan’, enflasyon düzeltmesinden kaynaklı kar veya zarar kayıtları ile enflasyon düzeltmesi yapılmamasına göre oluşan kar/zarar farkını, 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi dönemine ilişkin beyannamelerinde duruma göre "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler" veya "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” Bölümünün “Diğer İndirimler" kısmında göstermek suretiyle beyan edilmesi talep ediliyor. Şirketler(A.Ş., LTD) Açısından Süreç: Daha önce onaylanan beyanname açılarak, bilanço bölümü tamamen silinecek. Şayet bilanço silinmeden gönderilmek istenirse, onay aşamasında damga vergi muaf seçeneği seçilmeli. Yoksa damga vergisi ödenir. Şayet, Enflasyon Düzeltmesinden Kar Çıktıysa; Öncelikle, gelir tablosu ‘enflasyon düzeltmesi’ etkisinden arındırılmalı. Şayet, daha önce verilen beyannamede, "Amortismanlar" veya "Satış maliyetleri" değerlenmiş tutar üzerinden 770 veya 620/621 hesaba gider olarak yazıldıysa, bu tutarlar da arka planda bulunmalı. Bulunan bu rakamla birlikte, Gelir tablosunda yer alan, 648- Enflasyon Düzeltmesi Karı hesabında yer alan tutar, Matrah bildirimi bölümündeki "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” Bölümünün “350-Diğer İndirimler" bölümüne yazılmalı. Sonrasında, onaya gönderebilirsiniz. Burada, yüksekten amortisman(değerlenmiş tutardan) ayırıp, 770 hesaba yazarak ilk beyannamede beyan ettiyseniz, 648 hesap ile 770 arasında ‘netleştirme’ yaparak Diğer İndirimler bölümüne yazılacak rakamı o şekilde bulmanız gerekiyor. Yani, direk 648 hesabı alarak Diğer İndirimlere yazarken, dikkatli olunmalı! Enflasyon Düzeltmesinden Zarar Çıktıysa; Burada da, daha önce verilen beyannamede, "Amortismanlar" veya "Satış maliyetleri" değerlenmiş tutar üzerinden 770 veya 620/621 hesaba gider olarak yazıldıysa, arka planda bu rakam bulunmalı. Bulunan bu tutarla birlikte, Gelir tablosunda yer alan, 658- Enflasyon Düzeltmesi Zararı hesabında yer alan tutar, "KKEG” bölümüne yazılmalı. Daha sonra, onaya gönderebilirsiniz. 658’deki tutarı, KKEG yaparken, amortismanları yüksek değerden 770’e yazarak önceki beyanı verdiyseniz, KKEG rakamına 770’deki fazlalığı da ilave etmeniz gerekiyor. Şahıs İşletmeleri İçin Süreç Nasıl Olacak? Yukarıda ifade ettiğimiz süreçler burası içinde geçerli. Fark şu, Enflasyon Düzeltmesinden Kar elde edildiyse, bu defa kar tutarı, “150-Diğer İndirimler" bölümüne yazılacak. Şayet, zarar söz konusuysa, “Ticari Kazanç” satırına ilave edilerek ilerlenmeli. Peki, Muhasebe Kayıtları Ne Olacak? Bizim görüşümüze göre, bu düzeltme işlemi de tamamlandıktan sonra, 1 Temmuz tarihine ters kayıt girilerek, sürece devam edilebilir. Çünkü, henüz yıl sonunda yapılıp yapılmayacağı konusu net değil. Tebliğ, Haziran sonunda kayıtlara dokunma diyor, ancak Temmuz ayı için bu durum geçerli değil. Temmuzda kayıtlar düzeltildikten sonra, yıl sonunda “şayet” enflasyon düzeltmesi yapılacaksa, 1 Ocak’tan 31 Aralık tarihine kadar “hiç bir şey” olmamış gibi, tekrardan enflasyon düzeltme hesaplamalarınızı ve kayıtları yapabilirsiniz. Yapılmayacaksa da, temmuzdaki ters kayıtlar sonrası mizan ‘enflasyon düzeltmesi yapılmamış’ halde karşınıza çıkacaktır. Berkay Özgüven
|