31 Aralık 2018 tarihli 3. mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Genel Tebliğlerle, 2019 yılında uygulanacak vergiler, cezalar ve vergi uygulamalarında esas alınan had ve tutarlar netleşti.

Bugün ve bundan sonra yayınlanacak iki makale, özellikle şirketler için, 2019 yılında sıkça kullanılacak vergi rakamlarını okuyacaksınız.

2019 yılında uygulanacak ceza tutarları konusunda özel bir düzenleme yapılmadı. Genel düzenlemeler kapsamında, ceza tutarları yeniden değerleme oranında arttı.

İşte 2019 yılında uygulanacak, özellikle şirketler için önemli bazı ceza tutarları.

Fatura vermeme ve almamanın cezası

Fatura düzenlememenin cezası, faturada yazılması gereken tutarın yüzde 10’u kadardır. Fatura düzenlenir ancak tutar eksik yazılırsa kesilecek ceza, tutar farkı üzerinden hesaplanır.

2019 yılında düzenlenmesi gereken her bir fatura için kesilecek asgari ceza tutarı, fatura tutarına bakılmaksızın, 290 liradır. Bu tutar 2018 yılında 240 liraydı.

Fatura düzenlememe fiili için var olan alt sınır yanında, bir de üst sınır var. 2019 yılında toplam ceza üst sınırı 148.000 lira. Bu tutar 2018 yılında 120.000 liraydı.

Vergi Usul Kanunu, fatura vermeyenler ile almak zorunda olmasına rağmen fatura almayanları aynı ölçüde cezalandırıyor. Yukarıdaki cezalar fatura almayanlar için de geçerli.

Gerçek kişi tüketiciler, Vergi Usul Kanunu’nda fatura almak zorunda olanlar arasında sayılmış değildir. Buna rağmen, fatura almayanlara uygulanacak cezaların düzenlendiği maddede, fatura almayan tüketiciler için de özel usulsüzlük cezası öngörülmüştür. Bunlara kesilecek ceza, yukarıda fatura almak zorunda olanlar için ifade edilen cezanın beşte biri kadardır.

Bu arada, fatura düzenleme sınırını da hatırlatmak gerekirse, 2019 yılında geçerli olan tutar 1.200 liradır.

Geç gelen faturalar nedeniyle doğacak riskler

Yüklenilen katma değer vergisinin indirim hakkı, belirli bir süreyle sınırlı olarak kullanılabiliyor. Daha önce bu süre vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilirken, 2018 yılında düzenleme değiştirildi ve indirimin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği yılı izleyen yılda da yapılabilmesine olanak sağlandı. Değişiklik 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girdi.

Değişiklik çerçevesinde 2018 yılında yapılan bir işlem nedeniyle yüklenilen verginin 2019 yılında indirilip indirilemeyeceği açık değil. Gelir İdaresince yayınlanan tebliğ taslağında, yeni düzenlemenin 2019 yılında yürürlüğe girmesi nedeniyle bunun mümkün olmadığı açıklanmış. Bence bu tartışmaya girmeye gerek yok, vergiyi doğuran olayın 2018 yılında olduğu işlemler için zamanında fatura almak ve bu yılın defterlerine kaydetmek için hala zaman var. Ceza niteliğinde olmamakla birlikte, cezadan daha ağır sonuçları olan bu duruma dikkat edilmesinde yarar var.

Levha bulundurma veya asma zorunluluğuna uyulmaması

Levha bulundurma veya asma zorunluluğuna uymayanlara 2019 yılında verilecek ceza 290 lira. Bu tutar 2018 yılında 240 liraydı.

Muhasebe standartlarına uyulmaması

Muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 2019 yılında kesilecek ceza tutarı 7.000 lira.

Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya ödenmemesi

Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi ya da tahakkuk ettirilmesine rağmen zamanında ödenmemesi halinde uygulanacak gecikme faizi ve gecikme zammı oranı, 2019 yılı başı itibariyle aylık yüzde 2.

Usulsüzlük cezaları

Beyannamelerin verilmemesi, defter tutulmaması, tutulan defterlerin noksan, usulsüz veya karışık olması, istenen kayıt nizamına uyulmaması, bildirimlerin zamanında yapılmaması, defterlerin zamanında tasdik ettirilmemesi veya hiç tasdik ettirilmemiş olması gibi suçlar için 2019 yılında kesilecek usulsüzlük cezaları aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

Tahsilat ve ödemelerini bankalar üzerinden yapmayanlara uygulanacak ceza

Tahsilât ve ödemelerini banka ve benzeri kuruluşlar aracılığıyla yapmayan sermaye şirketlerinden her birine, her bir işlem için 1.900 liradan az olmamak üzere, işleme konu tutarın % 5’i oranında özel usulsüzlük cezası kesilir.

Bir yılda kesilecek ceza tutarı 1.480.000 lirayı geçemiyor.

Diğer bazı fiiller nedeniyle kesilecek cezalar

İstenen bilgileri vermeyenler, yetkililerce istenen defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmeyenler ve elektronik ortamda beyanname vermeyenlere uygulanacak ceza tutarları aşağıda.

Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde onda bir oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise beşte bir oranında uygulanıyor. Recep Bıyık https://www.pwc.com.tr