23.12.2017 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan Tebliğ ile 6183 sayılı Kanun’un uygulamasına ilişkin yürürlükte bulunan Tahsilat Genel Tebliği’nde (Seri: A Sıra No: 1) bazı değişiklikler yapılmıştır. Değişikliklerden bazıları aşağıda özetlenmiştir.
1. İhtiyati Hacze İtiraz, Ödeme Emrine İtiraz, Teminatlı Alacaklarda Ödeme ve Mal Bildirimi Süreleri
7061 sayılı Kanun’la;
- İhtiyati hacze itiraz süresi (Madde 15),
- Ödeme emri ile amme borçlusuna borcun 7 gün içerisinde ödenmesi veya mal bildiriminde bulunulması yönünde bildirimde bulunulacağını belirten düzenlemede yer alan süre (Madde 55),
- Teminatlı alacakların paraya çevrilmesinden önce borçluya yapılan tebliğ ile verilen ödeme süresi (Madde 56)
- Ödeme emrine itiraz ve itirazı reddedilenler için mal bildiriminde bulunma süresi (Madde 57)
- Mal bildiriminde bulunmayanlar hakkında uygulanacak hapis cezası kararı alınması için geçmesi gereken süre (Madde 60)
7 günden 15 güne çıkartılmış, düzenleme 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yayımlanan Tebliğde bu düzenlemelere ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
2. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılamayacak İşlemler
7061 sayılı Kanun’la Amme alacağı ödenmeden yapılamayacak işlemleri düzenleyen 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi değiştirilerek, kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşların (mesleki kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) mal ve hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle hak sahiplerine yapacakları ödemelerden önce, vadesi geçtiği halde ödenmemiş kamu borcu bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu getirilmesi konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
Bakanlık kendisine verilen yetkiyi kullanarak, amme alacağı ödenmeden yapılamayacak ödemelerle ilgili düzenlemeleri yeniden yapmıştır. 01.01.2018 tarihinde uygulanmaya başlanan düzenlemeler topluca aşağıda özetlenmiştir.
a) Zorunluluk Getirilen Ödeme ve İşlemler
aa) Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin, kaynağına bakılmaksızın hak sahiplerine 2.000,- liranın üzerinde;
- Tebliğin 11 no.lu ekinde sayılan giderler,
- Kamu İhale Kanunu’na göre mal ve hizmet alımları ile yapım işleri (istisnalar dahil),
- Mahkeme ilamları veya icra emirleri,
- Menkul ve Gayri Menkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanun,
- Yapı Denetimi Hakkında Kanun,
kapsamında yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,
ab) Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların, mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,
ac) Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na tabi olmayan ve Kamu İhale Kanunu kapsamında bulunmayan kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşların (meslekî kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,
ad) Kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle kurumların 2.000,- liranın üzerinde yapacakları ödemeler sırasında ilgililerin,
af) Harçlar Kanununa ekli “İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları” başlıklı (8) sayılı tarifenin “VI-Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar:” bölümünün (16) numaralı alt bölümüne konu, silah taşıma ve bulundurma vesikaları ile yivsiz tüfek ruhsatnameleri talepleri (istisnaları hariç) üzerine yapılacak işlemler sırasında ilgililerin,
Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğu getirilmiştir.
b) Zorunluluk Aranmayan Ödeme ve İşlemler
- Eğitim ve öğretime yönelik burs ve diğer adlarla yapılan ödemelerde,
- 6183 sayılı Kanun’un 70. maddesi gereğince haczedilemeyen ödemelerde,
- 6183 sayılı Kanun’un 105. maddesinde sayılan tabii afetlere maruz kalanlara yapılan Devlet yardımı, teşvik ve destek ödemelerinde,
- Bütçelerine mahalli idarelerin katkıda bulunduğu kuruluşların proje ve faaliyetleri karşılığında mahalli idarelere sağladığı destek ödemelerinde,
- Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından, her çeşit gençlik ve spor tesisi ile eğitim ve öğretim kurumlarının yapılması, yaptırılması, kiralanması, onarım ve bakımlarının yapılması, yarım kalan tesislerin tamamlanması ve tefrişatı için mahalli idarelere (il özel idareleri, belediyeler ve köyler) verilen mali katkı kapsamında nakdi olarak yapılacak ödemelerde,
- Su alımı ödemelerinde,
- Abonelik ücretleri, posta ve telgraf giderleri, ihale usulü dışında yapılan haberleşme alımı ödemelerinde,
- İhale usulü dışında yapılan enerji (yakacak ve elektrik) alımı ödemelerinde,
zorunluluk aranmamaktadır.
c) Vadesi Geçmiş Borçların Kapsamı
- Tür olarak; yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu taşıtlar, şans oyunları, damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiler ile harçlar ve bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları, gecikme zam ve faizleri,
- Tutar olarak; kapsama giren amme alacaklarının toplam 2.000,- lirayı aşan tutarı.
d) Uygulama
- Tahsil daireleri tarafından belde düzenlenmesinde, kapsama giren borç türleri itibariyle, vadesi geçtiği halde ödenmemiş bir borç bulunup bulunmadığı araştırılacak ve vadesi geçtiği halde ödenmemiş borçlar, tutarları ile birlikte talep edilen belgede gösterilecektir.
- Kapsama giren kurum ve kuruluşlarca yapılacak ödeme/işlemler sırasında, tahsil dairelerinin verdiği bilgiye istinaden kapsama giren alacak türlerinin toplam tutarının 2.000,- lirayı aşmaması halinde, borcun bulunmadığı kabul edilerek gerekli ödeme/işlemler yapılacaktır.
- Vadesi geçtiği halde ödenmemiş borç bulunmakla birlikte, yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerde kapsama giren tür ve tutarda borç bulunmasına rağmen vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge “ödeme/işlem yapılmasına muvafakat edildiğini” belirten bir ifadeyle tanzim edilerek verilecektir.
- Tecil edilmiş amme alacakları, vadesi geçmiş borç olarak dikkate alınmayacaktır.
- Düzenlenen belgeler, düzenleme tarihinden tarihten itibaren 15 gün geçerlidir.
e) Diğer Konular
Tebliğde, yukarıda özetlenen konular dışında, işlem yapacak kurum ve kuruluşlara, kapsama giren/girmeyen ödemelere, uygulamaya ve getirilen yükümlülükleri yapmayanlara uygulanacak müeyyidelere ilişkin ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
3. Tahsil Edilen Amme Alacaklarından Yapılacak Reddiyat Sebebiyle Mahsuplar
Yayımlanan Tebliğde, 6183 sayılı Kanun’un 23. Maddesinde yer alan, tahsil edilen amme alacaklarından yapılacak reddiyat sebebiyle mahsuplarla ilgili düzenlemeye ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Tebliğde yapılan açıklamaya göre; tahsil edildikten sonra kanuni sebeplerle nakden reddi icabeden alacaklara ilişkin reddiyatın Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince yapılacağı hallerde:
- Öncelikle borçlunun Maliye Bakanlığı’na bağlı tüm tahsil dairelerine olan muaccel borçlarına mahsup yapılacak,
- Mahsup sonrası kalan bir tutarın bulunması halinde bu tutarın, borçlunun alacaklı amme idaresi olan Devlet’in gümrük mevzuatından doğan amme alacaklarını takiple görevli Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine bulunan muaccel borçlarına mahsup edilecek,
- Bu mahsup sonrasında da iadesi gereken bir tutarın bulunması halinde borçlunun Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) olan ve 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen muaccel prim ve diğer borçlarına ödenmek üzere SGK’ ya aktarılacaktır.
4. Diğer Düzenleme ve Açıklamalar
- Tecil edilen alacaklar için ödeme gününün ay olarak belirlenmiş olduğu durumlarda, ayın son gününün resmi tatile rastlaması halinde, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati bitimine kadar ödenebilmesi mümkün kılınmıştır. Ayrıca, “doğal afetler nedeniyle ilan edilen mücbir sebepler” ifadesi Kanun’da yer alan değişiklik paralelinde “Maliye Bakanlığınca ilan edilen mücbir sebep” olarak değiştirilmiştir.
- 6183 sayılı Kanun’un 77. maddesinin ikinci fıkrasının Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden diğer menkul mallara ilişkin düzenlenecek haciz bildirilerinin elektronik ortamda tebliğ edilmesine ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’na ilgili kurumlarla protokol yapma yetkisi verilmiştir.
- 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında yer alan amme alacaklarının ödeme zamanı ile ilgili düzenlemeler yapılmış ayıca özel ödeme şekillerine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. PWC
İlgili Tebliğ metnine aşağıdaki bağlantılar yardımıyla ulaşabilirsiniz.