Bilindiği üzere dernekler, genele şamil bir uygulama olarak işletme hesabı esasına göre defter tutmaktadırlar. Ancak ilgili bakanlığın ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşü, İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına çalışan statüsü alan dernekler ve kamu yararına çalışan bu derneklerin şubeleri, bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır.

Diğer taraftan Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesi gereği “yıllık brüt gelirleri” mevzuatta belirtilen sınırları aşan derneklerde takip eden hesap döneminden başlamak üzere bilanço esasına göre defter tutmaya başlamak zorundadırlar. Bu şekilde bilanço esasına göre defter tutmaya başlayan derneklerin varsa şubeleri de aynı hesap dönemi içerisinde bilanço esasına geçmek zorundadır.

Mevzuatça belirlenen yıllık brüt gelir sınırını aşarak İşletme esasından bilanço esasına geçen dernekler, üst üste 2 yıl bilanço esasına geçiş için belirlenen yıllık brüt gelir sınırının altında gelir elde ettikleri takdirde isterlerse tekrar İşletme hesabı esasına dönüş yapabilirler.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan dernekler, bilanço esasına geçiş için şart olan yıllık brüt gelir sınırına bağlı kalmaksızın isteğe bağlı olarak dernek yönetim kurulu kararı ile Bilanço esasına geçebilirler.

Ancak isteğe bağlı olarak Bilanço esasına geçen derneklerin tekrar işletme hesabı esasına dönebilmeleri için yıllık brüt gelirlerinin 2 yıl üst üste bilanço esasına geçiş için belirlenen yıllık brüt gelir sınırının altında olması gerekmektedir.

Ticari işletmesi bulunan dernekler, ticari işletmeleri için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutarlar.

Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen parasal hadler, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılmak suretiyle uygulanır. Ancak, güncellemede bir TL’nin altındaki tutarlar dikkate alınmaz.

A- DERNEKLERİN 2018 YILINDA BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTMA HADLERİ

Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen ve her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılarak yürürlüğe konulan son 3 yıla ilişkin bilanço esasına geçiş hadleri aşağıdaki gibidir.

— 01.01.2016 – 31.12.2016 Tarihleri arası       651.234,00.-TL

— 01.01.2017 – 31.12.2017 Tarihleri arası       676.176,00.- TL

— 01.01.2018 – 31.12.2018 Tarihleri arası       774.018,00.- TL

Buna göre;

1. İşletme Hesabı Esasına göre defter tutan derneklerden 01.01.2017 – 31.12.2017 tarihleri arası Brüt gelirleri 676.176,00.-TL’ yi aşanlar 01.01.2018 tarihinden itibaren BİLANÇO ESASINA göre defter tutmak zorundadırlar.

Eğer bu derneğin Şubesi veya Şubeleri var ise onlarda BİLANÇO esasına geçmek zorundadır.

Bu zorunluluğa uymayanlara (5253 Sy. K./32-d/2) 1.046.-TL İdari Para Cezası uygulanır.

2. 01.2018 – 31.12.2018 tarihleri arasında Brüt gelirleri 774.018,00.-TL’ yi aşan dernekler ise 01.01.2019 tarihinden itibaren BİLANÇO ESASINA göre defter tutacaklardır.

Eğer bu derneğin Şubesi veya Şubeleri var ise onlarda 01.01.2019’dan itibaren BİLANÇO esasına geçmek zorundadır.

3. 2016 ve 2017 Yıllarında BİLANÇO esasına göre defter tutmakta iken bu iki yılda üst üste,

— 01.01.2016–31.12.2016 tarihleri arası 651.234,00.-TL’nin,

— 01.01.2017–31.12.2017 tarihleri arası 676.176,00.-TL’ nin,

Altında Brüt gelir elde eden dernekler ise İSTERLERSE 01.01.2018 tarihinden itibaren İŞLETME HESABI ESASINA dönebileceklerdir.

B- 2 (İKİ) İŞGÜNÜ İÇERİSİNDE TESLİMİ GEREKEN TAHSİLÂTLAR

Dernekler adına para tahsil etme yetkisi bulunan kişiler, tahsil ettikleri meblağları 30 gün içerisinde sayman üyeye teslim etmek veya banka hesabına yatırmak zorundadırlar.

Ancak Yönetmeliğin 47. Maddesi amir hükümleri gereği; “tahsilâtı 2005 yılı için 1000.- TL’yi geçenler, 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim etmek veya derneğin banka hesabına yatırmak zorundadırlar”

Dernekler Yönetmeliğinin amir hükümlerine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranına göre yapılan artırım neticesinde;

01.01.2018 – 31.12.2018 tarihleri arasında dernek adına gelir tahsil eden Sayman dışındaki kişiler, tahsil ettikleri meblağ 2.661,00.-TL’yi aştığı takdirde, bu meblağı 2 (iki) işgünü içerisinde banka hesabına yatırmak veya dernek saymanına teslim etmek zorundadırlar.

C- KAMU YARARI STATÜSÜ ALINABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ALIM-SATIM SINIRI;

Dernekler Yönetmeliğinin kamu yararı için aranacak şart ve yükümlülükleri düzenleyen 49. Maddesinin b fıkrası; “Son bir yıl içindeki, 2005 yılı için belirlenen tutar olan 50.000.-TL’sini geçen alım ve satım işlemlerinin rekabet koşullarına uygun yapılması”

Hükmüne amir olup, buna göre;

Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsü almak için 2018 yılı içerisinde başvuru yapacak bir derneğin, 01.01.2017–31.12.2017 tarihleri arası 116.617,00.-TL’ sını geçen alım satım işlemlerini rekabet koşullarına uygun olarak yapmış olması şartı aranır.

Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsü almak için 2019 yılı içerisinde başvuru yapmayı düşünen bir derneğin ise 01.01.2018–31.12.2018 tarihleri arası 133.491,00.-TL’ sını geçen alım satım işlemlerini rekabet koşullarına uygun olarak yapmış olması şartı aranacaktır.

Yukarıdaki iki maddede belirtilen meblağlar, derneklerin iktisadi İşletmeleri hariç, münhasıran dernek faaliyetleri için yapacakları mal ve hizmet alımlarını içermektedir.

D- 2018 YILI İDARİ PARA CEZALARI İÇERİK VE MİKTARLARI

D1- Derneklere İlişkin İdari Para Cezaları

a) Dernek kurma hakkına sahip olmadıkları halde dernek kuranlar veya derneklere üye olmaları kanunlarla yasaklandığı halde dernek üyesi olanlar ile derneklere üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek dernek üyeliğine kabul eden veya kaydını silmeyen veya dernek üyesi iken derneklere üye olma hakkını kaybeden kişileri dernek üyeliğinden silmeyen dernek yöneticilerine 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

b) Genel kurulu süresinde toplantıya çağırmayan, genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya dernek merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan dernek yöneticilerine 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

c) Yurt dışından gelecek nakdi yardımları bankalar aracılığıyla almayan dernek yöneticilerine, bu şekilde alınan paranın yüzde yirmi beşi oranında idarî para cezası

d) Derneğe ait tutulması gereken defter veya kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

e) Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlar ile bilerek bu şekilde gelir toplanmasına izin veren yönetim kurulu üyelerine 2.098,00.-TL idarî para cezası verilir.

f) Yetkili mercilerin izni olmaksızın yabancı dernekler ve merkezi yurt dışında bulunan kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’de temsilciliklerini veya şubelerini açanlar, faaliyetlerini yürütenler, bunlarla işbirliğinde bulunanlar veya bunları üye kabul edenlere 2.098,00.-TL idarî para cezası verilir.

g) Dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgelerini bastıktan sonra, bu belgelerin seri ve sıra numaralarını 15 gün içinde mülkî idare amirliğine bildirmeyen basımevi yöneticilerine 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

h) Dernek faaliyetlerinde yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunlu olup, zorunluluğa uymayanlara 204,00.-TL idarî para cezası verilir.

i) Her yılın Nisan Ayı sonuna kadar verilmesi gereken Dernek beyannamesini süresi içerisinde vermeyen, Dernek adına edinilen taşınmazları tapuya tescilinden itibaren 1 ay içerisinde mülki amirliğe bildirmeyen, Dernek genel kurulunda seçilen Yönetim ve Denetim Kurulunu veya bu organlardaki değişiklikler ile dernek yerleşim yerindeki değişiklikleri 30 gün içerisinde Mülki amirliğe beyan etmeyen veya bildirimde bulunmayan dernek yöneticilerine ve dernek temsilcisine 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

j) İzinsiz olarak yurt, pansiyon, Lokal açan dernek yöneticilerine 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

k) Defterlerinde, kayıtlarında ve Türkiye Cumhuriyetinin resmi kurumlarıyla yaptıkları yazışmalarında, Türkçe dilini kullanmayan dernek yöneticilerine 2.098,00.-TL idarî para cezası verilir.

D2-  2860 Sayılı Yardım Toplama Kanununa Göre Yardım Toplamaya İlişkin İdari Para Cezaları

a) 2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümlerine aykırı olarak yardım toplayanlara 1.468,00.-TL idarî para cezası verilir.

b) Kendilerine izin verilen yer dışında yardım toplayanlara 1.046,00.-TL idarî para cezası verilir.

c) 2860 Sayılı Yardım Toplama Kanununun diğer hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, 415,00.-TL idarî para cezası verilir.

D3-  2820 SAYILI SİYASİ PARTİLER KANUNA İLİŞKİN İDARİ PARA CEZALARI

a) Her kademedeki parti organlarıyla, parti tüzüğünde belirtilen bir göreve getirilenlerin adlarını, soyadlarını, doğum yer ve tarihlerini, meslek veya sanatlarını, ikametgâhları ile nüfus cüzdanı örneklerini, o mahallin en büyük mülki amirliğine seçim veya atanmadan başlayarak 15 gün içinde yazı ile bildirmeyen parti sorumluları, 212,00.-TL’den 438,00’TL’ye kadar hafif para cezasına mahkûm edilirler.

b) Her kademedeki parti görevlileri ile yedeklerinin seçimi için yapılacak toplantıların gün ve yerlerini, kongre veya toplantıdan 7 gün önce mahallin en büyük mülki amirliğine bildirmeyen parti sorumluları 212,00.-TL’den 438,00’TL’ye kadar hafif para cezasına mahkûm edilirler.

İDARİ PARA CEZALARI VE PARASAL HADLERİ GÖSTEREN LİSTE

5253 Sayılı Dernekler Kanunu (İdari Para Cezaları)

2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu (İdari Para Cezaları)

Dernekler Yönetmeliği (Parasal Hadler)

2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu (İdari Para Cezaları)

Mintez ŞİMŞEK Mali Genel Müdür Yardımcısı (İLKSAN)

http://www.alomaliye.com/2018/02/19/2018-dernek-defter-tutma-hadleri-ipc/