Teşvik priminin “ücret” sayılabilmesi ve personelin süregelen gelir vergisi matrahına dahil edilebilmesi için, personele nakden veya hesaben ödeme yapılmış olması gerektiği, ilgili personel tarafından feragat edilen ve ödenmeyeceği kesinleşen prim tutarları için nakden veya hesaben ödemeden bahsedilemeyeceğinden personelin süregelen gelir vergisi matrahına dahil edilmemesi gerektiği hk.

Özelge Talep Formunuzda; Enstitü Müdürlüğünüz Döner Sermaye İşletmeniz tarafından 31.01.2015 tarih ve 29253 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Uygulama Yönetmeliği’ne göre işletmenin yıl sonu net kârının % 80’inin 657 sayılı Kanun’a tâbi personelinize dağıtımı yapılacak olan “Üretimi Teşvik Primi” almaya hak kazanan personelden, primlerini almaktan feragat edenlere ödenmeyen Üretimi Teşvik Primi brüt tutarının, personelin süregelen gelir vergisi matrahına dahil edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almış 94. maddesinde ise kimlerin tevkifat yapmak zorunda oldukları belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 96. maddesinde, “Vergi tevkifatı, 94. madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.” denilmiş, 98. maddesinde de “94. madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın   20. günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.” hükmü yer almıştır. Dolayısıyla, bir ücret ödemesine vergi tevkifatı yapılabilmesi için nakten veya hesaben ödeme yapılmış olması gerekmektedir.

Buna göre, bir gelirin vergilendirilecek aşamaya gelebilmesi için o gelirin vergi kanunlarında şartları belirlenen şekilde elde edilmiş olması gerekir. Gerçek usulde vergilendirilen ücret gelirlerinde elde etme, gelirin kişinin hukuki ve ekonomik tasarrufuna girmesi ile gerçekleşmektedir. Hukuki tasarruf, gelirin sahibi tarafından talep edilebilir hale gelmesini; ekonomik tasarruf ise gelirin sahibinin emrine amade kılındığı zamanı ifade eder. Ücret geliri de ancak bu şartların sağlanması ile vergilendirilecek aşamaya gelmiş olur.

Bu nedenlerle; üretimi teşvik priminin “ücret” sayılabilmesi ve personelinizin süregelen gelir vergisi matrahına dahil edilebilmesi için; personelinize nakden veya hesaben ödeme yapılmış olması gerekmektedir. İlgili personel tarafından feragat edilen ve ödenmeyeceği kesinleşen prim tutarları için nakden veya hesaben ödemeden bahsedilemeyeceğinden personelin süregelen gelir vergisi matrahına dahil edilmemesi gerekir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.