1. Giriş

Bir veya birden fazla işveren yanında çalışan işçiler 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılmakta ve haklarında kısa vadeli sigorta kolları, uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. 5510 sayılı Kanunun 281. maddesinde prim oranları belirlenmiştir.

Buna göre;

a- Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 20'sidir. Bunun % 9'u sigortalı hissesi,  % 11'i işveren hissesidir.

b- Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 2'sidir. Bu primin tamamını işveren öder.

c- Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tâbi olanlar için 82'nci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan prime esas kazancın %12,5' idir.

Bu primin % 5'i sigortalı, % 7,5'i ise işveren hissesidir.

Böylelikle işverenler işçi çalıştırmakla işçi brüt ücretinin % 34,5'i oranında sigorta prim giderine katlanmaktadır.

Özellikle bazı sektörlerde sigorta primi en önemli maliyet unsuru olduğundan sigorta prim teşvikleri ayrı bir öneme sahiptir.  

Bu makalemizde 687 sayılı KHK ile yeni işçi alımında getirilen sigorta prim teşvikinin ayrıntıları açıklanacaktır.

2.Yeni İşçi Alımına Getirilen Prim Teşvikinden Yararlanma Şartları

687 sayılı KHK ile 4447 sayılı Kanuna 3 eklenen geçici 17. maddesinde hüküm altına alınan sigorta prim teşviki ile, işe yeni alınan işçilerin aylık prim ödeme gün sayısının 22,22 TL ile çarpılması sonucu bulunacak tutarın, bu işverenlerin SGK' ya ödeyecekleri sigortalı hisseleri dahil tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasını içermektedir.

Buna göre işverenlerin söz konusu teşvikten yararlanabilmesi için;

a) Sigortalının 01/02/2017-31/12/2017 tarihleri arası işe alınmış olması

İşverenler tarafından 01/02/2017 tarihinden itibaren Çalışma ve İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından 31/12/2017 tarihine kadar işe alınan her bir sigortalı için geçerli olmak üzere 31.12.2017 tarihine kadar uygulanmaktadır.

b) Sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde SGK' ya verilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinde ve muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması

01/02/2017 ila 31/12/2017 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan dolayı 4447 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde öngörülen destekten yararlanılabilmesi için, sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde, gerek işe alındığı işyerinden, gerekse farklı bir işyerinden Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde ve muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması gerekmektedir.

c) Sigortalının 2016 yılı Aralık ayı sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılması

4447 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde öngörülen destekten, maddede aranılan diğer şartların yanı sıra, sigortalının işe alındığı işyerinin 2016 yılı Aralık ayında çalıştırılan sigortalı sayısına ilave olması gerekmektedir. Örneğin 2016/Aralık ayında 10 çalışanı olan işyeri 1/2/2017 ila 31/12/2017 tarihleri arasında işe aldıkları 10 işçiye ilave olan işçiler için teşvikten yararlanabilmektedir. Ancak söz konusu işyeri çalışan sayısının 2017/Şubat ayında 1 işçinin işten ayrılıp bu işçinin yerine alınan yeni işçi için teşvikten yararlanamaz. Böylelikle işe alınan her sigortalı için bu teşvikten yararlanmak mümkün değildir.

ç) İşverenin yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması

İşverenin SGK' ya yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir. İşverenlere sigorta prim teşviki getiren diğer kanuni düzenlemelerde işçinin işe alındığı işyerinden dolayı borcunun olmaması gerektiği belirtilmişken, 687 sayılı KHK'da böylesi bir ayrım yapılmadığından işverene ait bütün işyerlerinin borcunun olmaması gerekmektedir.

d) Aylık prim ve hizmet belgesinin veya muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma yasal süresi içinde gönderilmesi

Özel sektör işverenleri çalışanlarının hizmetlerini takip eden ayın 23'üne kadar bildirmek zorundadır.

e) Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi

Yasal süresi içinde SGK' ya verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için, aynı aya ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş olup işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta primlerinin tamamının yasal süresi içinde ve eksiksiz olarak ödenmesi gerekmektedir.

f) İşverenlerin sigortasız işçi çalıştırmamış veya çalışmadığı halde sigortalı bildirim yapmamış olması

İşverenlerin yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı tespit edilmesi durumunda 687 sayılı KHK da belirtilen teşvikten yararlanamazlar.

g) İşyerinin özel sektör işverenlerine ait olması

4447 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde öngörülen sigorta prim desteğinden özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.

Kamu idarelerine ait işyerleri, 5335 sayılı Kanunun 30'uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı Kanuna, 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerleri, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

ğ) Diğer sigorta prim teşviklerinden yararlanılmamış olması

4447 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinde öngörülen sigorta prim desteğinden yararlanmakta olan işverenler; aynı sigortalı için aynı dönemde diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamazlar.

3.Sonuç

687 sayılı KHK ile yeni işçi alımına getirilen sigorta prim teşviki diğer teşviklerden farklı olarak sadece işveren hissesini değil sigortalı hissesi dahil tüm sigorta primlerini kapsamaktadır. Yapılan düzenleme ile işverenlerin 2016 yılı Aralık ayı sigortalı sayısına ilaveten 01.02.2017-31.12.2017 tarihleri arası işe alacakları işçilerin aylık prim ödeme gün sayısının 22,22 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar sigorta priminden mahsup edilmek suretiyle işsizlik sigortası fonundan karşılanmaktadır. 2017 yılı için asgari ücretin 1.777,50 TL olduğu dikkate alınırsa 30 gün çalışan sigortalının aylık sigorta prim gideri 613,24 TL (1777,50 * % 34,5); 30 günlük teşvik ise 666,60 TL (22,22 * 30) olduğu dikkate alınırsa 53,36 TL'lik fark işverenin diğer prim borçlarından düşülecektir. İlave işçi alımına getirilen teşvikin işverenlere önemli avantajlar sağladığı dikkate alınırsa işverenler teşvikin şartlarını yerine getirmeye önem vermelidirler. Sami Öner/Konya Sosyal Güv. İl Md.lüğü – Sos.Güv. Denetmeni

Kaynakça

- 687 sayılı Kanun Hükmünde Kararname

- 5510 sayılı Kanun

- 4447 sayılı Kanun

----------o----------

 (1) 687 sayılı KHK, 09.02.2017 tarihli ve 29974 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

 (2) 5510 sayılı Kanun, 16.06.2006 tarihli ve 26200 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

 (3) 4447 sayılı Kanun, 08.09.1999 tarihli ve 23810 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Lebib Yalkın Yayımları

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.